Fiord
Fiord – rodzaj głębokiej zatoki, mocno wcinającej się w głąb lądu, często rozgałęzionej, z charakterystycznymi stromymi brzegami, powstałej przez zalanie żłobów i dolin polodowcowych[1].
Fiordy są charakterystycznym elementem peryglacjalnego krajobrazu wybrzeży Norwegii oraz Szkocji, Grenlandii, Islandii, Nowej Zelandii, półwyspu Labrador, chilijskiej Patagonii i Alaski[2].
Błędnie nazwą „fiord” określa się również adriatycką Zatokę Kotorską w Czarnogórze, nie jest ona jednak pochodzenia lodowcowego – jest to zalana dolina rzeczna, czyli rias[3].
Fiordy pozbawione wysokich brzegów występują m.in. w Danii: Lammefjord został w większej części osuszony w ostatnich dwóch stuleciach i zamieniony na żyzny polder. W Lammefjord, jako depresji, znajduje się najniższy punkt Danii[4].
Największe fiordy |
Najdłuższymi fiordami na świecie są:
Kangertittivaq (Scoresby Sund) na Grenlandii – 350 km
Sognefjorden w Norwegii – 203 km
Hardangerfjord w Norwegii – 179 km
Najgłębszymi fiordami są:
Skelton Inlet na Antarktydzie – 1933 m- Kangertittivaq na Grenlandii – 1450 m
- Sognefjorden w Norwegii – 1308 m
Canal Messier w Chile – 1288 m
Przypisy |
↑ Działalność lodowców i lądolodów « PROCESY LITOSFERY.
↑ W ojczyźnie lodowców.
↑ Sylwia Krakówka. Zatoka Kotorska / Бока Которска (Czarnogóra) – przewodnik. „Libertas”.
↑ Dania – podróże do Danii.