Puck
| ||||
| ||||
Rynek w Pucku | ||||
| ||||
Państwo | Polska | |||
Województwo | pomorskie | |||
Powiat | pucki | |||
Aglomeracja | gdańska | |||
Data założenia | XII wiek | |||
Prawa miejskie | 1348 | |||
Burmistrz | Hanna Pruchniewska | |||
Powierzchnia | 4,9 km² | |||
Wysokość | 0 – 25 m n.p.m. | |||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość | 11 322[1] 2363,7 os./km² | |||
Strefa numeracyjna | (+48) 58 | |||
Kod pocztowy | 84-100 | |||
Tablice rejestracyjne | GPU | |||
Położenie na mapie powiatu puckiego Puck | ||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego Puck | ||||
Położenie na mapie Polski Puck | ||||
54°43′04″N 18°24′31″E/54,717778 18,408611 | ||||
TERC (TERYT) | 2211031 | |||
SIMC | 0934636 | |||
Hasło promocyjne: Miasto Puck – Niezapomniany Nadmorski Klimat | ||||
Urząd miejski ul. 1 Maja 13,84-100 Puck | ||||
Strona internetowa |
Puck (kaszub. Pùck lub Pùckò, niem. Putzig)[2] – miasto w województwie pomorskim, siedziba władz powiatu puckiego i gminy Puck. Leży na Kaszubach u ujścia Płutnicy do Zatoki Puckiej. Według danych z 31 grudnia 2011 miasto miało 11 562 mieszkańców[3].
Puck jest powiatowym ośrodkiem oświatowym w zakresie szkolnictwa ponadgimnazjalnego i specjalnego, lokalnym centrum kulturalnym oraz sportowo-rekreacyjnym.
Spis treści
1 Położenie
2 Struktura powierzchni
2.1 Dzielnice
2.2 Użytkowanie gruntów
3 Demografia
4 Historia
5 Ludzie związani z Puckiem
6 Turystyka
6.1 Zabytki
6.2 Miejsca pamięci i pomniki
6.3 Atrakcje
6.3.1 W okolicy
6.4 Szlaki turystyczne
6.4.1 Piesze
6.4.2 Rowerowe
6.4.3 Motoryzacyjne
6.4.4 Wodne
7 Sport i rekreacja
7.1 Obiekty sportowe
7.2 Szkolne hale sportowe
7.3 Kluby sportowe
8 Szkoły i placówki oświatowe w Pucku
9 Wspólnoty wyznaniowe
10 Sąsiednie gminy
11 Zobacz też
12 Przypisy
13 Linki zewnętrzne
Położenie |
Puck leży na Pomorzu Gdańskim u ujścia Płutnicy do Zatoki Puckiej, w północno-wschodniej części Kępy Puckiej, na Pobrzeżu Gdańskim.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gdańskiego.
Struktura powierzchni |
Dzielnice |
W Pucku można wyróżnić osiem dzielnic:
Centrum (Stare Miasto) – o zabytkowej zabudowie,- Osiedle Derdowskiego, Nowy Świat, Majkowskiego – znajdują się tutaj liczne domy wielorodzinne,
- Grodzisko – nowa dzielnica z prowadzoną rozbudową,
Rozgard – nadmorska część miasta częściowo położona na terenie Nadmorskiego Parku Krajobrazowego
- Zamkowa – dzielnica położona nad morzem, obecnie modernizowana,
- Osiedle Elizy Orzeszkowej – domy jednorodzinne, obecnie rozbudowywane zabudowania szeregowe
- Osiedle Artystów – domy jednorodzinne,
- Osiedle Swarzewskie – domy jednorodzinne, obecnie prowadzona rozbudowa.
Użytkowanie gruntów |
Miasto stanowi 0,85% powierzchni powiatu.
Użytkowanie gruntów w 2005 [1]
Powierzchnia | w ha | w % |
Całkowita | 490 | 100,0 |
Użytki rolne, w tym: | 188 | 38,4 |
grunty orne | 118 | 24,1 |
sady | 0 | 0,0 |
łąki | 59 | 12,0 |
pastwiska | 11 | 2,2 |
Lasy i grunty leśne | 3 | 0,6 |
Pozostałe grunty i nieużytki | 299 | 61,0 |
Demografia |
Ludność Pucka – stan na dzień 31.12.2011[3]
Wyszczególnione | Ludność | Gęstość zaludnienia | |
osób | w % | osób/km² | |
Ogółem | 11 562 | 100,0 | 2359,6 |
Kobiety | 5959 | 51,5 | 1216,5 |
Mężczyźni | 5603 | 48,5 | 1143,5 |
Liczba ludności Pucka w latach 1895–2007[potrzebny przypis]
Rok | Liczba ludności | Rok | Liczba ludności | Rok | Liczba ludności |
1895 | 1904 | 1995 | 11 693 | 2001 | 11 375 |
1900 | 2093 | 1996 | 11 645 | 2002 | 11 372 |
1960 | 6800 | 1997 | 11 694 | 2003 | 11 391 |
1970 | 9300 | 1998 | 11 673 | 2004 | 11 331 |
1975 | 10 500 | 1999 | 11 599 | 2005 | 11 330 |
1980 | 11 100 | 2000 | 11 362 | 2007 | 11 345 |
- Piramida wieku mieszkańców Pucka w 2014 roku[1].
Historia |
Miejscowość pod zlatynizowaną nazwą Purik wymieniona jest w łacińskim dokumencie wydanym w Świeciu w 1283 roku sygnowanym przez księcia pomorskiego Mściwoja II[4].
Początki osadnictwa sięgają wczesnego średniowiecza. W II połowie XIII w Pucku istniał gród kasztelański książąt wschodniopomorskich. Od 1309 we władaniu Krzyżaków, siedziba komturii, prawa miejskie uzyskał z rąk niemieckich w 1348.
Podczas wojny trzynastoletniej (1454–1466) mieszczanie puccy stanęli po stronie Polski. W 1457 w Pucku znalazł schronienie wygnany król Szwecji Karol VIII Knutsson Bonde. W zamian za 15 tys. marek pruskich otrzymał w zastaw od Kazimierza Jagiellończyka Ziemię Pucką (980 km²). Państewko puckie istniało formalnie do 1460 kiedy to Puck zdobyli Krzyżacy, później król znalazł schronienie w Gdańsku.
W 1466 włączono Puck do Prus Królewskich, będących od 1569 częścią Korony (wcześniej podlegały jej na zasadach autonomicznych). Siedziba starostwa powiatowego, miejsce sejmików szlacheckich i sądów grodzkich. Za czasów panowania Wazów twierdza i baza floty polskiej. Był pierwszym polskim portem wojennym.
Z Puckiem związany jest ród Kostków, herbu Dąbrowa, którego dwaj przedstawiciele byli starostami[5] tego miasta: Stanisław Kostka w latach 1546-1554, i jego syn Jan Kostka w latach 1554-1581, dwukrotny kandydat na króla Polski
W połowie XVIII miasto podupadło i w 1772 zostało włączone do państwa Fryderyka Wielkiego. W 1818 zostało siedzibą powiatu w rejencji gdańskiej (nosiło wówczas nazwę Putzig), wówczas jego znaczenie nieznacznie wzrosło. W mieście powstały nowe budynki szkolne, szpital, neogotycki ratusz, dom zdrojowy oraz niewielkie molo spacerowe. W owym czasie wytwarzano tu słynne na całe Pomorze piwo puckie.
10 lutego 1920 odbyły się tu tzw. zaślubiny Polski z morzem z udziałem generała Hallera.
1 lipca 1920 w Pucku utworzona została Baza Lotnictwa Morskiego – pierwsza jednostka polskiego lotnictwa morskiego, a w październiku tego roku rozpoczęto formowanie Pułku Artylerii Nadbrzeżnej.
15 sierpnia 1922, w czasie obchodów drugiej rocznicy „Cudu nad Wisłą”, miała miejsce tragiczna w skutkach „katastrofa lotnicza”.
Aż do 1926 Puck oraz Hel były jedynymi polskimi portami nad morzem (poza Gdańskiem). W tym samym roku zlikwidowano powiat pucki, włączając miasto i okolice do nowo utworzonego powiatu morskiego z siedzibą w Wejherowie.
Do września 1939 Puck był garnizonem Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Przy dywizjonie funkcjonował Posterunek Żandarmerii Puck. Jesienią 1937 w Pucku sformowany został Kaszubski Batalion Obrony Narodowej.
W latach 1939–1945 miasto pod okupacją niemiecką. W okresie 1941–1944 istniał tu obóz pracy, w którym więźniowie produkowali części do samolotów. Miasto zostało wyzwolone 12 marca 1945 r. przez jednostki 19 armii 11 korpusu pancernego gwardii 2 Frontu Białoruskiego[6].
W 1956 reaktywowano powiat pucki, który istniał do 1975 i ponownie od 1999.
1 października 2017 w Pucku uruchomiono komunikację miejską[7].
Ludzie związani z Puckiem |
Turystyka |
Zabytki |
- Gotycki kościół parafialny św. Piotra i Pawła z XIII wieku z ufundowaną przez Wejherów kaplicą,
- Szpital barokowy (drewniany) z ok. 1720, w którym mieści się oddział Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy,
- Dawny klasztor sióstr sercanek,
- Zabytkowe kamienice miejskie z połowy XVIII i XIX wieku,
- Pozostałości (fragmenty fundamentów) średniowiecznego zamku krzyżackiego, na terenie którego w latach 1845-1956 wznosił się kościół ewangelicki św. Trójcy (rozebrany)[8].
- Neogotycki ratusz z 1865,
- Dom modernistyczny z lat 30. XX, ul. Męczenników Piaśnicy 5,
- Dom modernistyczny z lat 30. XX, ul. Męczenników Piaśnicy 9,
Hotel Kaszubski z XIX wieku, pl. Wolności 21
Zajazd Pod Lwem z XIX wieku, pl. Wolności 17- Poczta modernistyczna z lat 30. XX, ul. Morskiego Dywizjonu Lotniczego 11
Miejsca pamięci i pomniki |
- Pomnik Antoniego Abrahama,
- Pomnik gen. Józefa Hallera,
Ławeczka Mariusza Zaruskiego,- Pucka Ławeczka Herbowa
- Ławeczka Puckiego Kapra
- Słupek zaślubinowy,
- Pomnik Braterstwa Broni,
- Tablica pamięci bł. ks. kmdr ppor. Władysława Miegonia,
- Pomnik poległych lotników MDL,
- Miejsca pamięci ofiar II wojny światowej,
Atrakcje |
Port Puck i Molo w Pucku
- Strzeżone plaże,
- Rejsy wycieczkowe po Zatoce Puckiej,
- Letnie festiwale na plaży,
Dwunastu Apostołów – pomnik przyrody nieożywionej nad brzegiem morskim, stanowiący grupę głazów narzutowych (największy o obwodzie 7,5 m, wysokość 1,6 m),
Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy.
W okolicy |
Groty Mechowskie w pobliskim Mechowie,- Zamek w Rzucewie,
Sanktuarium w Swarzewie,- Pomnik Antoniego Abrahama w Zdradzie,
- Strusia farma,
- Park archeologiczny Osada Łowców Fok w Rzucewie
Szlaki turystyczne |
Piesze |
Niebieski 33-kilometrowy szlak z Pucka do Wejherowa. Prowadzący krawędzią Kępy Puckiej przez Rzucewo dalej przez Mrzezino do lasów wejherowskich, aż do kalwarii.
Z Pucka do Krokowej.
Szlak z Pucka do Władysławowa przez Nadmorski Park Krajobrazowy.
Rowerowe |
- Ścieżka rowerowa brzegiem Zatoki Puckiej, przez miejscowości nadmorskie, do Helu.
Motoryzacyjne |
„Trasa Morska” – szlak ma długość 57 km i prowadzi z Redy przez Puck, miejscowości nad Zatoką Pucką do Helu.
„Trasa Kaszubska” – szlak liczy 78 km i biegnie ze wsi Piaśnica Wielka przez Małe Trójmiasto Kaszubskie, Rzucewo, Puck, Mechowo do Krokowej.
„Trasa Nadmorska” – trasa liczy 65 km i zatacza koło z Redy przez Puck, Rozewie, Jastrzębią Górę, Karwię oraz Krokową, z powrotem do Redy.
Wodne |
- Szlaki jachtowe z Pucka do wybranego miasta na Mierzei Helskiej lub Trójmiasta.
Sport i rekreacja |
Entuzjaści żeglarstwa, windsurfingu i innych sportów wodnych mają możliwość korzystania z Zatoki Puckiej. Co roku organizowane są na niej Mistrzostwa Europy i Świata w różnego rodzaju klasach żeglarskich i windsurfingowych. Nad Zatoką znajduje się stadion z tartanową nawierzchnią. W Pucku odbywają się systematycznie Półmaratony Ziemi Puckiej. Istnieją tu dobre warunki do uprawiania siatkówki plażowej. Obok molo w Pucku jest ogrodzony obiekt, który mieści w sobie trzy boiska do siatkówki plażowej. Można również uprawiać kolarstwo (kilka razy z rzędu przez Puck przebiegała trasa Tour de Pologne).
Obiekty sportowe |
- Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji (hale sportowe, kręgielnia, siłownia i strzelnica), ul. Lipowa 3c)
Stadion Miejski, ul. Lipowa- Boisko do piłki plażowej k. mola, ul. Żeglarzy
- Harcerski Ośrodek Morski – przystań żeglarska, ul. Żeglarzy 1
- Szkoła Windsurfingu na plaży
- Korty tenisowe przy SP Puck, ul. Przebendowskiego 27
- Boisko ze sztuczną trawą przy Hotelu Delfin oraz przy MOKSiR, ul. Lipowa
- Boisko ze sztuczną nawierzchnią do piłki nożnej, ręcznej, tenisa oraz koszykówki Orlik przy SP Puck
Szkolne hale sportowe |
- Szkoła Podstawowa im. Mariusza Zaruskiego w Pucku, ul. Przebendowskiego 27
- Publiczne Gimnazjum im. Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku, ul. Nowy Świat 12
- Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Pucku, ul. Morskiego Dywizjonu Lotniczego
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Bohaterów Helu w Pucku, ul. Kolejowa 7
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Pucku, ul. Zamkowa 5
Kluby sportowe |
- Lekkoatletyczny Klub Sportowy Ziemi Puckiej, ul. Lipowa 3c
- Międzyszkolny Klub Sportowy Korab, ul. Lipowa 3a
- Uczniowski Klub Sportowy Zatoka 95 Puck, ul. Przebendowskiego 27
- Klub Strzelecki Grot, ul. Lipowa 3a
- Klub Sportowy Zatoka Puck – sekcja kręglarstwa klasycznego, ul. Lipowa 3a
- Gminne Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe OKSiT Gmina Puck, ul. Lipowa 3a
- Klub Szermierczy, ul. Lipowa 3a
- Klub wietnamskiej sztuki walki VoQuyen, ul. Kolejowa 7
- Klub Taichi, ul. Kolejowa 7
- Klub systemu samoobrony ESDS – Explosive Self Defence, ul. Kolejowa 7
Szkoły i placówki oświatowe w Pucku |
- Szkoły:
- Szkoła Podstawowa im. Mariusza Zaruskiego w Pucku
- Szkoła Podstawowa „Małe Morze” w Pucku
- Publiczne Gimnazjum im. Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku
- Niepubliczne Gimnazjum w Pucku
- Gimnazjum Ogólnokształcące im. Macieja Płażyńskiego w Pucku
- I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Pucku
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Bohaterów Helu w Pucku
- Liceum Akademickie im. Macieja Płażyńskiego w Pucku
- Technikum Informatyczne im. Macieja Płażyńskiego w Pucku
- Szkoła Muzyczna I st. i Ognisko Baletowe im. Stanisława Moniuszki
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Pucku
- Przedszkola:
- Przedszkole „Grzybek”
- Przedszkole im. Jana Brzechwy
- Przedszkole „Pod Tęczą”
- Przedszkole „Małe Morze”
- Przedszkole Samorządowe[9]
Wspólnoty wyznaniowe |
Kościół rzymskokatolicki:
- parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła
- parafia św. Faustyny Kowalskiej
Świadkowie Jehowy:
- zbór Puck-Władysławowo (Sala Królestwa ul. 10-go Lutego 20A)[10]
- zbór Puck-Władysławowo (Sala Królestwa ul. 10-go Lutego 20A)[10]
Sąsiednie gminy |
Granica lądowa z gmina wiejską Puck. Od północy i pn.-wsch. miasto sąsiaduje z Zatoką Pucką.
Zobacz też |
- Puck (stacja kolejowa)
- Synagoga w Pucku
- Cmentarz żydowski w Pucku
- Stanowisko archeologiczne w zakolu Zatoki Puckiej
Przypisy |
↑ ab Puck polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
↑ Dr F. Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3).
↑ ab Ludność w gminach. GUS. [dostęp 2016-07-16].
↑ „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, s. 488-489.
↑ Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa. Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6, s. 79, 84-97.
↑ ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 210
↑ Puck: Po latach wraca komunikacja miejska
↑ Warto zobaczyć (pol.). miasto.puck.pl. [dostęp 2015-02-08].
↑ Przedszkola i żłobki, miastopuck.pl [dostęp 2017-09-10] (pol.).
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-17] .
Linki zewnętrzne |
- Oficjalna strona Pucka
- Miasto Puck
- Galeria zdjęć historycznych
Puck w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IX: Pożajście – Ruksze. Warszawa 1888.
|
|
|
|
|
|