Liga Narodowa
Liga Narodowa – tajna trójzaborowa organizacja polityczna, utworzona 1 kwietnia 1893 roku z przekształcenia Ligi Polskiej. Była ośrodkiem dyspozycyjnym ruchu narodowego. Rozwiązana około 1928 roku.
Historia |
W 1894 roku z okazji setnej rocznicy insurekcji kościuszkowskiej Liga Narodowa zorganizowała szereg manifestacji w całym kraju. Po nabożeństwie w archikatedrze warszawskiej 17 kwietnia kilka tysięcy osób udało się pod dom Jana Kilińskiego. Demonstracja ta pociągnęła za sobą liczne aresztowania, w więzieniu znalazła się m. in. prawie cała redakcja Głosu[1].
W konspiracji kierowana z zaboru austriackiego przez Romana Dmowskiego, przedstawiciela skrzydła narodowego. Jej celem było kształtowanie nowoczesnego narodu polskiego – silnego, gotowego oprzeć się innym narodom i realizującego własną misję dziejową. Charakteryzowało ją dążenie do utworzenia jednolitego narodowo państwa. Liga negowała walkę klasową. Za zagrożenie uważała działalność mniejszości narodowych. Piętnowała ucisk władz rosyjskich, krytykowała obóz ugodowców za ich lojalizm wobec Rosji. Jej działacze odzyskanie niepodległości pojmowali jako cel dalekosiężny. Organizacja ta wydawała we Lwowie „Przegląd Wszechpolski”.
Jej przedstawiciele wzięli udział w konferencji partii opozycyjnych i rewolucyjnych Rosji w Paryżu w 1904 roku[2].
W latach 1908–1911 z powodu prorosyjskiego kursu Dmowskiego dochodzi do rozłamów (tzw. Fronda i Secesja).
Dokładna data rozwiązania Ligi nie jest znana. Według wspomnień Stanisława Kozickiego miało to miejsce w 1927 roku, według relacji Romana Dmowskiego w kwietniu 1928 roku. Rozwiązana organizacja została zastąpiona nowym tajnym stowarzyszeniem o nazwie "Straż"[3].
Działacze |
Inni działacze:
- Zygmunt Balicki
- Józef Hłasko
- Jan Dołęga-Zakrzewski
- Jan Głogowski
- Władysław Jabłonowski
- Wiktor Jaroński
- Józef Kamiński
- Stanisław Kłobukowski
- Wojciech Korfanty
- Bolesław Koskowski
- Stanisław Kozicki
- Wacław Męczkowski
- Eugeniusz Nawroczyński
- Jan Ludwik Popławski
- Karol Raczkowski
- Franciszek Rawita-Gawroński
- Stefan Rowiński
- Teofil Waligórski
Zygmunt Wasilewski[4]
Przypisy |
↑ Rafał Łętocha, Liga Narodowa, w: Encyklopedia Białych Plam, t. XI, Radom 2003, s. 135–136.
↑ Ryszard Świętek, Lodowa ściana. Sekrety polityki Józefa Piłsudskiego 1904–1918, Kraków 1998, s. 251.
↑ Krzysztof Kawalec: Roman Dmowski. Poznań: 2016, s. 418. ISBN 978-83-7785-762-5.
↑ Roman Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa, Warszawa 1988, s. 51.