Wielki Czwartek
| ||
Ostatnia Wieczerza Simona Uszakowa | ||
Dzień | 3 dni przed Wielkanocą | |
w 2017 | 13 kwietnia (zachód) 13 kwietnia (wschód) | |
w 2018 | 29 marca (zachód) 5 kwietnia (wschód) | |
w 2019 | 18 kwietnia (zachód) 25 kwietnia (wschód) | |
Typ święta | chrześcijańskie | |
Religie | katolicyzm, prawosławie, protestantyzm |
Wielki Czwartek – święto ruchome w kalendarzu chrześcijańskim. Przypada w Wielkim Tygodniu, 3 dni przed Wielkanocą. Wieczorem rozpoczyna się Święte Triduum Paschalne (jego pierwszy dzień, który trwa do wieczora Wielkiego Piątku). Obchodzone przez różne wyznania chrześcijańskie na pamiątkę ustanowienia sakramentów: Kapłaństwa i Eucharystii. Może wypaść pomiędzy 19 marca a 22 kwietnia.
Spis treści
1 Wielki Czwartek we wczesnym Kościele
2 Wielki Czwartek w Kościele rzymskokatolickim
3 Zobacz też
4 Przypisy
5 Bibliografia
Wielki Czwartek we wczesnym Kościele |
We wczesnym Kościele Wielki Czwartek był dniem pojednania z grzesznikami (pokutnikami). Odprawiano tego dnia trzy Msze Czwartkowe[potrzebny przypis]:
- dla pojednania grzeszników z Kościołem,
- dla poświęcenia olejów,
- dla ludu.
Wielki Czwartek w Kościele rzymskokatolickim |
Wielki Czwartek w Kościele katolickim jest obchodzony jako pamiątka ustanowienia przez Chrystusa sakramentów kapłaństwa i Eucharystii podczas Ostatniej Wieczerzy. W kościołach katedralnych odprawiana jest wtedy uroczysta msza sprawowana w godzinach porannych przez biskupa diecezjalnego wraz z prezbiterami. Nazywana jest ona Mszą Krzyżma, ponieważ podczas niej poświęcane są nowe oleje przeznaczone do namaszczeń: podczas chrztu, bierzmowania, sakramentu kapłaństwa oraz przy namaszczeniu chorych. W trakcie tej mszy odbywa się odnowienie przyrzeczeń kapłańskich[potrzebny przypis].
W kościołach parafialnych odprawiana jest tylko jedna uroczysta msza wieczorem - Msza Wieczerzy Pańskiej, która rozpoczyna Triduum Paschalne i kończy okres Wielkiego Postu[1]. Podczas mszy w trakcie śpiewu Chwała na wysokości biją wszystkie dzwony w świątyni. Po zakończeniu śpiewu dzwony i organy milkną (mogą być jednak nadal używane dla podtrzymania śpiewu). W czasie Przeistoczenia mogą być używane kołatki bez gongu. W niektórych kościołach odbywa się obrzęd obmycia nóg dwunastu osobom, czyli tzw. "Mandatum". Podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej konsekruje się dostateczną ilość komunikantów tak, by wystarczyły na dzień obecny i następny. Po modlitwie po Komunii następuje zazwyczaj wręczenie kwiatów i upominków kapłanom. Po zakończeniu Wieczerzy Najświętszy Sakrament przenosi się do kaplicy adoracji, zwanej "Ciemnicą" (na pamiątkę uwięzienia Jezusa po Ostatniej Wieczerzy), gdzie adoruje się go do późnych godzin nocnych i przez cały Wielki Piątek. Podczas przenosin Najświętszego Sakramentu śpiewa się hymn św. Tomasza „Sław języku tajemnicę” (Pange Lingua Gloriosi). Po zakończeniu liturgii z ołtarza zdejmuje się świece, mszał, krzyż, obrusy (łac. denudatio altaris). Gest ten symbolizuje koniec wieczerzy, odarcie Chrystusa z szat oraz jego opuszczenia przez bliskich. Sam ołtarz bowiem jest symbolem Chrystusa. Niegdyś zachowywano także zwyczaj zmywania mensy ołtarzowej wodą z winem na znak, iż z serca Jezusa wypłynęły krew i woda. Tabernakulum zostaje otwarte i puste, a Wieczna lampka zgaszona[potrzebny przypis].
Zobacz też |
- Triduum Paschalne
- Wielki Piątek
- Wielka Sobota
- Niedziela wielkanocna
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa
Przypisy |
↑ Komisja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski: Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza. [dostęp 2013-03-30].
Bibliografia |
- ABC chrześcijanina. Mały słownik. Sylwester Zalewski (red.). Warszawa: Verbinum, 1999, s. 277-278. ISBN 83-85762-95-7.
- Bogusław Nadolski: Leksykon liturgii. Poznań: Pallottinum, 2006, s. 1619-1622. ISBN 83-7014-531-0.
|
|
Kontrola autorytatywna (Public holidays in Iceland):
GND: 4158345-0
NKC: ph903268