Ciśnienie
Multi tool use
Ciśnienie – wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni podzielona przez powierzchnię na jaką ona działa, co przedstawia zależność:
- p=FnS,{displaystyle p={frac {F_{n}}{S}},}
gdzie:
p{displaystyle p}– ciśnienie [Pa],
Fn{displaystyle Fn}– składowa siły prostopadła do powierzchni [N],
S{displaystyle S}– powierzchnia [m²].
W przypadku gazów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcją objętości, masy i temperatury i dlatego w termodynamice traktowane jest jako parametr stanu.
Uogólnieniem pojęcia ciśnienia jest naprężenie.
Do pomiaru służy manometr i barometr.
Przeliczanie jednostek |
| |
paskal |
bar |
N/mm² |
kG/m² |
kG/cm² atmosfera techniczna [at] |
atmosfera fizyczna [atm] |
tor [Tr] mmHg |
psi [psi] psi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 Pa [N/m²] = |
1 |
10−5 |
10−6 |
0,102 |
1,02·10−5 |
9,87·10−6 |
0,0075 |
1,45038·10−4 |
| 1 bar [daN/cm²] = |
105 |
1 |
0,1 |
10200 |
1,02 |
0,987 |
750 |
14,5038 |
| 1 N/mm² = |
106 |
10 |
1 |
1,02·105 |
10,2 |
9,87 |
7500 |
145,038 |
| 1 kG/m² = |
9,80665 |
9,80665·10−5 |
9,80665·10−6 |
1 |
10−4 |
9,68·10−5 |
0,0736 |
1,4223·10−3 |
| 1 atmosfera techniczna [at] = 1 kG/cm² = |
98066,5 |
0,980665 |
0,0980665 |
10000 |
1 |
0,968 |
736 |
14,223 |
| 1 atmosfera fizyczna [atm] = (760 tor [Tr]) = |
101325 |
1,013 |
0,1013 |
10330 |
1,033 |
1 |
760 |
14,696 |
| 1 tor [Tr] = 1 mmHg = |
133 |
0,00133 |
1,33·10−4 |
13,6 |
0,00136 |
0,00132 |
1 |
19,3367·10−3 |
| 1 psi = |
6894,76 |
6,89476·10−2 |
6,89476·10−3 |
702,99 |
7,0307·10−2 |
6,8046·10−2 |
51,7151 |
1 |
Ciśnienie względne i bezwzględne |
W fontannie woda pod ciśnieniem może wytrysnąć wysoko w górę
Ciśnienie może być określone względem próżni – tzw. ciśnienie bezwzględne, czyli absolutne, lub względem ciśnienia w otoczeniu – nadciśnienie (lub ciśnienie względne, jednak ten termin jest dwuznaczny).
W technice powszechnie mierzy się i podaje ciśnienie płynów względem ciśnienia atmosferycznego; nadciśnienie w tym znaczeniu określa się jako ciśnienie manometryczne.
Przykładowo, że jeśli ciśnienie w pojemniku jest równe 0,3 MPa (nadciśnienie), to ciśnienie bezwzględne wynosi 0,3 MPa + 0,1 MPa = 0,4 MPa (0,1 MPa to ciśnienie atmosferyczne).
Przed upowszechnieniem układu SI ciśnienie manometryczne zaznaczano przez dodanie litery n po symbolu wymiaru ciśnienia. Dla odróżnienia, ciśnienie absolutne zaznaczało się przez dodanie litery a, tzn. w przytoczonym przykładzie ciśnienie byłoby podane jako 3 atn lub 4 ata (stosując przybliżenie 0,1 MPa = 1 at).
Spotykana w technice jednostka barg, bar(g) oznacza bar ciśnienia względnego.
Zobacz też |
- ciśnienie aerostatyczne
- ciśnienie akustyczne
- ciśnienie atmosferyczne
- ciśnienie bezwzględne
- ciśnienie całkowite
- ciśnienie hydrostatyczne
- ciśnienie krytyczne
- ciśnienie promieniowania
- ciśnienie sprężania
- ciśnienie tętnicze
- podciśnienie
- ujemne ciśnienie
Kontrola autorytatywna (zmienna intensywna):
GND: 4013083-6
NDL: 00560407
BNCF: 23298
euj,T RUi9v5E,aitlZj,e2,5L2DLd i,0WlIQ5LBAhsPM
