Chrzęsne (wieś w województwie mazowieckim)
| ||
Chrzęsne (przystanek kolejowy) | ||
Państwo | Polska | |
Województwo | mazowieckie | |
Powiat | wołomiński | |
Gmina | Tłuszcz | |
Liczba ludności (2011) | 1174[1][2] | |
Strefa numeracyjna | 29 | |
Kod pocztowy | 05-240 | |
Tablice rejestracyjne | WWL | |
SIMC | 0521466 | |
Położenie na mapie gminy Tłuszcz Chrzęsne | ||
Położenie na mapie Polski Chrzęsne | ||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Chrzęsne | ||
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego Chrzęsne | ||
52°26′45″N 21°28′52″E/52,445833 21,481111 |
Chrzęsne – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Tłuszcz. Integralną częścią miejscowości jest Kolonia Chrzęsne[3].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
W roku 1525 przywilej na wieś Chrzęsne otrzymuje od księcia Janusza Mazowieckiego ksiądz Jan Wojsławski za zasługi i pieniądze pożyczone na potrzeby kraju[4]. W roku 1533 Chrzęsne staje się wsią królewską. W 1623 r. nabył te dobra Stefan Dobrogost Grzybowski, starosta kamieńczykowski[4][5].
Spis treści
1 Zabytki
2 Osoby związane z Chrzęsnem
3 Transport
4 Szlaki rowerowe
5 Przypisy
6 Linki zewnętrzne
Zabytki |
W Chrzęsnem znajduje się zabytkowy, późnorenesansowy pałac zbudowany w 1635 roku dla Stefana Dobrogosta Grzybowskiego herbu Prus II, starosty warszawskiego i kamieńczykowskiego oraz kasztelana lubelskiego[4]. Pałac powstał w miejscu drewnianego dworu z XVI wieku zbudowanego przez Jana Wojsławskiego. Obecnie istniejący pałac wzniesiono w 1635 r. Jest to piętrowa, murowana budowla na planie prostokąta. Po bokach środkowej części elewacji pn-zach. znajdują się dwa ryzality. Dość płaszczyznowo potraktowana fasada podzielona została pilastrami. Naroża ujęto w boniowane lizeny. Prostokątne okna ujęto w uszakowate obramienia. Fryz podokapowy zdobi motyw roślinny. Ściany szczytowe poddasza podzielono toskańskimi pilasterkami. Naczółkowy dach z dymnikami kryty jest dachówką. Wewnątrz zachowała się dekoracja sztukatorska i rokokowe kominki. W pobliżu pałacu znajdują się pozostałości parku krajobrazowego z 1. poł. XIX w.[6]
W XVIII wieku właścicielem pałacu był m.in. wojewoda płocki Teodor Szydłowski, a później Józef Kazimierz Kossakowski.
W 1859 roku pałac kupił Wincenty Koskowski. Później właścicielką pałacu została jego córka Wincentyna Karska. Zapraszała do siebie artystów z Warszawy, między innymi jednego z największych polskich impresjonistów Władysława Podkowińskiego. W kobiecie przedstawionej na jego obrazie Szał uniesień dopatrywano się Ewy Kotarbińskiej poznanej przez niego podczas pobytu w Chrzęsnem, a jego niespełniona miłość była rzekomo powodem zniszczenia dzieła przez artystę[7]. Inne powstałe w pałacu dzieła Podkowińskiego to "Portret Wincentyny Karskiej", "Mokra Wieś", "Sad W Chrzęsnem".
Osoby związane z Chrzęsnem |
Wincentyna Karska - z domu Koskowska (ur. 1865, zm. 1957) – polska ziemianka, ostatnia właścicielka majątku Chrzęsne.
Stanisław Kielak - (ur. 25 listopada 1885 w Jasienicy, zm. 30 listopada 1940 w Auschwitz-Birkenau) – polski polityk doby międzywojennej, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz II i IV kadencji w II RP, wicemarszałek Sejmu IV kadencji.
Jan Kielak (1877-1917) – działacz społeczny i chłopski, redaktor dwutygodnika Siewba
Transport |
Przez wieś przebiega droga powiatowa nr 4328W[8] oraz linia kolejowa nr 6 Zielonka – Kuźnica Białostocka.
Szlaki rowerowe |
Przez wieś przebiegają szlaki rowerowe:
Jarzębia Łąka - Dobczyn PKP, 39,3 km[9]
Mokra Wieś - Międzyleś, 16,9 km[10]
szlak Wschód-Zachód przez Jadów, 35,4 km[11]
Przypisy |
↑ Portal polskawliczbach.pl
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2017-11-15].
↑ TERYT, Wyniki wyszukiwania, www.stat.gov.pl [dostęp 2017-04-17] .
↑ abc Chrzęsne w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.
↑ l, Stefan Dobrogost Grzybowski, www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2017-05-01] (pol.).
↑ Zabytki powiatu wołomińskiego
↑ Sławni ludzie związani z powiatem wołomińskim
↑ PRZEBIEG DRÓG POWIATOWYCH. WEDŁUG STANU NA. DZIEŃ 01-01-2016, Powiat Wołomiński [dostęp 2017-12-08] .
↑ Jarzębia Łąka - Dobczyn PKP, mazowsze.szlaki.pttk.pl [dostęp 2017-05-21] (pol.).
↑ Mokra Wieś - Międzyleś, mazowsze.szlaki.pttk.pl [dostęp 2017-05-21] (pol.).
↑ szlak Wschód-Zachód przez Jadów, mazowsze.szlaki.pttk.pl [dostęp 2017-05-21] (pol.).
Linki zewnętrzne |
- http://www.palacwchrzesnem.pl/
|