Egftnjytyk

Podział sił zbrojnych w świecie ze względu na charakter służby wojskowej

     brak armii

     armia poborowa

     pobór zostanie zastąpiony armią zawodową w ciągu 3 lat

     armia zawodowa

     brak danych

Siły zbrojne (inaczej: wojsko, armia) – siły i środki wydzielane przez państwo do zabezpieczenia jego interesów i prowadzenia walki zbrojnej, obrony, ujęte w całość organizacyjną, składającą się z różnych rodzajów wojsk i służb.

Podział sił zbrojnych, ze względu na skład |

• 
  wojsko z poboru^{[potrzebny przypis]} – bazująca na powszechnym obowiązku odbywania służby wojskowej przez obywateli, głównie mężczyzn (w Izraelu również kobiety są objęte poborem^[1]);


• 
  wojsko zawodowe^{[potrzebny przypis]} – żołnierze dobrowolnie zgadzają się na służbę np. przez określony czas w zamian za wynagrodzenie; takie rozwiązanie stosują m.in. Wielka Brytania, Francja, USA, Chińska Republika Ludowa, a także Polska od 2009 roku^[2];


• 
  wojsko najemne – służba podobna do zawodowej, ale żołnierze z reguły są obcokrajowcami (np. Gwardia Szwajcarska w Watykanie)^{[potrzebny przypis]}.

Rodzaje sił zbrojnych |

W czasach obecnych większość państw posiadających siły zbrojne dzieli je na następujące rodzaje^{[potrzebny przypis]}:

• Wojska lądowe


• Marynarka wojenna


• Lotnictwo

W niektórych siłach zbrojnych wydzielonymi rodzajami sił mogą być także^{[potrzebny przypis]}:

• wojska kosmiczne (np. Siły Powietrzno-Kosmiczne w Rosji)^[3]
  


• wojska obrony powietrznej (np. Wojska Obrony Powietrznej Kraju w Polsce w latach 1962-1990)^{[potrzebny przypis]}
  


• wojska piechoty morskiej (np. Piechota Morska w USA^{[potrzebny przypis]}
  


• 
  siły specjalne (np. Wojska Specjalne w Polsce)^{[potrzebny przypis]}.

• 
  

  

  
  

  
  

  Żołnierze ChAL-W w szyku paradnym
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Żołnierze amerykańskiej piechoty na patrolu
  

  
  

  
  

Funkcje |

Siły zbrojne mają za cel odstraszyć przeciwnika od agresji, a dopiero w razie konieczności ich zadaniem jest prowadzenie walki zbrojnej dla osiągnięcia celu politycznego^[4]. Są zatem instrumentem prowadzenia polityki państwa oraz jego nieodzownym elementem umożliwiającym funkcjonowanie. Istnieją ze względu na potrzebę ochrony kraju przed atakiem z zewnątrz (uruchamiane do celów obronnych, a także ofensywnych). Czuwają nad niepodzielnością terytorium państwowego oraz ochroną jego niepodległości.

Przy uwzględnieniu kryterium zasięgu przestrzennego wyróżnia się funkcję:

• zewnętrzną


• wewnętrzną.

Są one bezpośrednio związane z funkcjami państwa. Osiągnięcie i utrzymanie ładu społecznego w zakresie organizacji państwowej zawiera się w funkcji wewnętrznej. Analizuje się ją z uwzględnieniem następujących kategorii jako: środka przemocy (związanego z pamięcią historyczną), środka pomocy (dla ratowania życia, zdrowia i mienia ludności, wykorzystywane w akcjach ratunkowych) i instytucji służącej integracji społeczeństwa (jako czynnik państwotwórczy). W ramach funkcji zewnętrznej realizowane jest utrzymywanie bezpieczeństwa zewnętrznego państwa oraz ochrona jego żywotnych interesów (przyczynia się do trwania i rozwoju państwa pod postacią członka społeczności międzynarodowej)^[5].

Do zadań sił zbrojnych w zakresie obrony państwa należą^[6]:

1. Zagwarantowanie nienaruszalności terytorium.


2. Obrona dobra narodowego i państwowego w sytuacji silnego niepokoju.


3. Eliminowanie, zapobieganie i ograniczanie zagrożeń i konfliktów.


4. Zapewnienie wyłączności w zakresie egzekwowania prawa na terytorium państwa.


5. Realizowanie zobowiązań sojuszniczych w zakresie użycia sił zbrojnych.


6. Propagowanie polityki i wspieranie obrony interesów państwowych na arenie międzynarodowej.


7. Aktywna walka w obronie pokoju narodowego oraz zaangażowanie w działania pokojowe.

W sytuacji znacznego zagrożenia spokoju publicznego, zamieszek politycznych, konfliktów narodowościowych i etnicznych na dużą skalę, których opanowanie przekracza możliwości interwencyjne policji – konieczne może być użycie wojska, którego zadaniem jest przywrócenie ładu, stabilizacji i integralności państwowej.

Przypisy |

Zobacz też |

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Wojsko

• Lista państw nieposiadających sił zbrojnych


• Uzbrojenie