Podstawczaki
| ||
Systematyka[1] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | grzyby | |
Typ | podstawczaki | |
Nazwa systematyczna | ||
Basidiomycota Whittaker ex R.T. Moore Bot. Mar. 23: 371 (1980)[1] |
Podstawczaki lub grzyby podstawkowe (Basidiomycota R.T. Moore) – typ grzybów (Fungi) należący do kladu Dikarya.
Charakterystyka |
U ogromnej ilości podstawkowych występuje specyficzny cykl rozwojowy, charakteryzującym się przede wszystkim rozległym i długotrwałym stadium grzybni podzielonej na komórki o jądrach sprzężonych. Stadium to nazywamy dikariofazą. Z haploidalnych zarodników wyrasta grzybnia pierwotna (przedgrzybnia). Dalszy rozwój grzyba możliwy jest po zrośnięciu się dwóch takich grzybni, z których powstaje od razu grzybnia dikariotyczna, w której każda komórka ma parę jąder sprzężonych – somatogamia. Powstanie tej grzybni odpowiada zapłodnieniu u innych organizmów.
Grzybnia podzielona jest charakterystycznymi dla tego typu przegrodami (septami), które odróżniają je od workowców. W środku przegrody znajduje się otwór o pogrubionych brzegach, osłonięty błoniastą, porowatą, kapturkowatą błoną (parentosomem). Gdy grzybnia zamienia się w owocnik, szczyty niektórych strzępek nabrzmiewają i oddzielają się ścianą od reszty strzępki. Zachodzi w nich zlanie się, a następnie podział jąder sprzężonych (kariogamia). Komórka w tym czasie tworzy wyrostki zwane sterygmami, do których przechodzą owe podzielone jądra. Sterygmy odgradzają się od reszty komórki ścianą, ich własna ściana ulega pogrubieniu i w ten sposób powstają zarodniki. Nabrzmiała komórka przekształca się po wytworzeniu sterygm i zarodników w podstawkę (basidium), skąd cała gromada wzięła nazwę.
Systematyka |
- Uwagi taksonomiczne
Takson obejmujący grzyby podstawkowe został przedstawiony (jako klasa Basidiomycetes) przez Roberta Whittakera w artykule On the broad classification of organisms opublikowanym w „Quarterly Review of Biology” z 1959, jednak nie zawarto w niej poprawnej łacińskiej diagnozy. Typ Basidiomycota został po raz pierwszy poprawnie zdefiniowany przez Royalla Moore'a w artykule Taxonomic proposals for the classification of marine yeasts and other yeast-like fungi including the smuts opublikowanym w „Botanica Marina” z 1980[2].
- Według Index Fungorum
Według tego systemu, opartego na kolejnych edycjach Dictionary of the Fungi, typ Basidiomycota należy do królestwa grzybów (Fungi) i zawiera[1][3]:
- klasę Agaricomycetes Doweld 2001 – pieczarniaki
- klasę Agaricostilbomycetes R. Bauer et al. 2006
- klasę Atractiellomycetes R. Bauer et al. 2006
- klasę Classiculomycetes R. Bauer et al. 2006
- klasę Cryptomycocolacomycetes R. Bauer et al. 2006
- klasę Cystobasidiomycetes R. Bauer et al. 2006
- klasę Dacrymycetes Doweld 2001 – łzawniaki
- klasę Entorrhizomycetes Begerow et al. 2007
- klasę Exobasidiomycetes Begerow et al. 2007 – płaskosze
- klasę Geminibasidiomycetes H.D.T. Nguyen & Seifert 2015
- klasę Malasseziomycetes Denchev & T. Denchev 2014
- klasę Microbotryomycetes R. Bauer et al. 2006
- klasę Mixiomycetes R. Bauer et al. 2006
- klasę Pucciniomycetes R. Bauer et al. 2006 – rdze
- klasę Tremellomycetes Doweld 2001
- klasę Tritirachiomycetes Aime & Schell 2011
- klasę Ustilaginomycetes R. Bauer et al. 1997 – głowniaki
- klasę Wallemiomycetes Zalar et al. 2005
- rodzinę incertae sedis Bartheletiaceae R. Bauer et al. 2008
- 32 rodzaje incertae sedis
- System Adla 2012
Uwzględniającym najnowsze badania filogenetyczne wydaje się być tzw. "system Adla 2012", zawarty w artykule „The Revised Classification of Eukaryotes” z 2012. Według tej klasyfikacji klad Basidiomycota jest częścią (obok workowców (Ascomycota)) kladu Dikarya. Zaliczono do niego[4][5]:
- podtyp Pucciniomycotina R. Bauer et al. 2006
- podtyp Ustilaginomycotina R. Bauer et al. 2006
- podtyp Agaricomycotina Doweld 2001
- rząd Entorrhizales R. Bauer & Oberwinkler 1997
- rodzaj incertae sedis Wallemia Johan-Olsen 1887
- Inne klasyfikacje
Według zaproponowanej przez Hibbetta w 2007 (na podstawie molekularnych badań filogenetycznych) klasyfikacji systematycznej do typu Basidiomycota należą[6]:
- podtypy: Agaricomycotina, Pucciniomycotina, Ustilaginomycotina;
- klasy: Entorrhizomycetes, Wallemiomycetes.
Wcześniejsza systematyka wyróżniała następujące klasy: podstawczaki (Basidiomycetes), rdze (Uredomycetes), głownie lub głowniaki (Ustomycetes lub Ustilaginomycetes), galaretniaki (Gelimycetes) i teliaki (Teliomycetes).
Przypisy |
↑ abc P.M. Kirk: Index Fungorum (ang.). [dostęp 2 lutego 2013].
↑ MycoBank (ang.). [dostęp 2 lutego 2013].
↑ Paul Kirk: Species Fungorum (ang.). [dostęp 2 lutego 2013].
↑ Nazwy taksonów dopasowano według kodeksu Index Fungorum, oraz na podstawie nazw systematycznych
↑ S.M. Adl i in.. The Revised Classification of Eukaryotes. „The Journal of Eukaryotic Microbiology”, s. 429-493, 2010. DOI: 10.1111/j.1550-7408.2012.00644.x.
↑ D.S. Hibbett, D.S.: A higher level phylogenetic classification of the Fungi w: Mycological Research 111 Issue 5, ss. 509–547