Język ajmara
| ||
| Obszar | Andy (Argentyna, Boliwia, Chile, Peru) | |
| Liczba mówiących | 2,2 miliona | |
Klasyfikacja genetyczna | języki ajmara *język ajmara | |
Pismo/alfabet | łacińskie | |
| Status oficjalny | ||
|---|---|---|
język urzędowy | Boliwia, Peru | |
UNESCO | 2 wrażliwy↗ | |
| Kody języka | ||
| Kod ISO 639-1↗, ISO 639-1 | ay | |
| Kod ISO 639-2↗, ISO 639-2 | aym | |
| Kod ISO 639-3↗ | aym | |
IETF | ay | |
| Glottolog | nucl1667 | |
Ethnologue | aym | |
| GOST 7.75–97 | айм 026 | |
SIL | {{{sil}}} | |
| Dialekty | ||
| ISO 639-3: ayr - centralny ISO 639-3: ayc - południowy | ||
| W Wikipedii | ||
| Zobacz też: język, języki świata | ||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | ||
Kolorem zielonym zaznaczony obszar, na którym ponad 90% ludzi posługuje się językiem Ajmara
Język ajmara (aymara) – język z rodziny ajmara, którym posługują się Indianie Ajmara. Ajmara niekiedy łączony jest z językiem keczua, tworząc wraz z nim tzw. subfylę keczumarańską[1]. Inną klasyfikację proponuje Ethnologue, traktując ajmara jako tzw. makrojęzyk na który składają się dwa główne języki: ajmara centralny (w Boliwii i innych krajach)[2] oraz ajmara południowy (w Peru)[3].
Obecnie językiem ajmara posługuje się ok. 2,8 mln osób, głównie w Andach[2][3], a w Peru oraz Boliwii jest jednym z języków urzędowych (obok hiszpańskiego i keczua).
Ajmara jest językiem aglutynacyjnym i, do pewnego stopnia, polisyntetycznym, z szykiem wyrazów SOV.
Spis treści
1 Fonologia
1.1 Samogłoski
1.2 Spółgłoski
2 Etymologia
3 Niezwykłe cechy
4 Przypisy
5 Bibliografia
Fonologia |
Samogłoski |
Język ajmara posiada trzy samogłoski krótkie a, o, u, oraz odpowiadające im trzy samogłoski długie, zaznaczane w grafii za pomocą znaku umlautu: ä, ö, ü.
Spółgłoski |
Wargowe | Dziąsłowe | Podniebienne | Miękkopodniebienne | Języczkowe | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Zwarte proste | p | p | t | t | tʃ | ch | k | k | q | q |
Zwarte przydechowe | pʰ | ph | tʰ | th | tʃʰ | chh | kʰ | kh | qʰ | qh |
Zwarte ejektywne | pʼ | p' | tʼ | t' | tʃʼ | ch' | kʼ | k' | qʼ | q' |
Szczelinowe | s | s | x | j | χ | x | ||||
nosowe | m | m | n | n | ñ | ñ | ||||
Boczne | l | l | ʎ | ll | ||||||
Płynne | w | w | r | r | y | y | ||||
Etymologia |
Dawna sugestia, że słowo „ajmara” pochodzi od słów „jaya” (starożytny) i „mara” (rok, czas) jest, z dużą dozą prawdopodobieństwa, błędna. Prawdziwa etymologia nazwy pozostaje niejasna. Informacje na ten temat można znaleźć w książce Lingüística Aimara napisanej przez szanowanego peruwiańskiego językoznawcę Rodolfo Cerrón-Palomino (2000: s. 34-36).
Niezwykłe cechy |
Język ajmara posiada szereg cech, które są cytowane jako niezwykłe. Na przykład ajmara jest podawany jako język używający logiki trójwartościowej (większość języków używa logiki dwuwartościowej). Umberto Eco w Ricerca della Lingua Perfetta Nella Cultura Europea (W poszukiwaniu idealnego języka w kulturze europejskiej) pisze o ajmara jako języku z niezwykłą giętkością i zdolnością do neologizmów.
Przypisy |
↑ Majewicz, Alfred F., Języki świata i ich klasyfikacja, s. 160.
↑ ab Język ajmara (centralny) w katalogu Ethnologue: Languages of the World (ang.)
↑ ab Język ajmara (południowy) w katalogu Ethnologue: Languages of the World (ang.)
Bibliografia |
- Alfred F. Majewicz: Języki świata i ich klasyfikacja. Warszawa: PWN, 1989. ISBN 83-01-08163-5. (pol.)
- Ludy i języki świata. pod red. Krystyny Damm i Aldony Mikusińskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, seria: PWN Leksykon. ISBN 83-01-13070-9. (pol.)
