Egftnjytyk

1 Batalion Sanitarny
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1922
Nazwa wyróżniająca	nie posiadał
Patron	Karol Kaczkowski
Tradycje
Święto	25 lutego
Kontynuacja	Kadra Zapasowa 1 Szpitala Okręgowego
Dowódcy
Ostatni	ppłk lek. Kazimierz I Baranowski
Organizacja
Dyslokacja	garnizon Warszawa
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	służba zdrowia
Podległość	Okręg Korpusu Nr I

1 Batalion Sanitarny im. generała lekarza Karola Kaczkowskiego (1 bsan)^[1] – pododdział służby zdrowia Wojska Polskiego II RP.

Historia Batalionu |

1 Batalion Sanitarny został sformowany w 1922 roku, w garnizonie Warszawa, w koszarach na Powązkach^[2], na bazie zlikwidowanej Kadry Kompanii Zapasowej Sanitarnej Nr I.

Pododdział był okręgową instytucją służby zdrowia podległą bezpośrednio szefowi sanitarnemu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I oraz jednostką ewidencyjną dla wszystkich oficerów i szeregowych pełniących służbę w Departamencie VIII Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, Wojskowym Instytucie Sanitarnym w Warszawie, Wojskowej Szkole Sanitarnej w Warszawie, Wojskowym Instytucie Przyrodoleczniczym im. Józefa Piłsudskiego, Wojskowym Zakładzie Leczniczym dla Chorych Gruźlicznych w Małkini i Centralnej Składnicy Sanitarnej w Warszawie oraz w formacjach sanitarnych i liniowych OK I, w tym w 1 Szpitalu Okręgowym w Warszawie oraz w szpitalach rejonowych w Białymstoku z filią w Ostrowi-Komorowie, Dęblinie i Modlinie. Ponadto batalion wypełniał funkcje szkoleniowe oraz mobilizacyjne.

31 marca 1927 roku Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski nadał jednostce nazwę „1 batalion sanitarny im. generała lekarza Karola Kaczkowskiego”, a 19 maja tego roku ustalił i zatwierdził dzień 25 lutego, jako święto batalionu^[3][4]. Święto obchodzono w rocznicę bitwy o Olszynkę Grochowską stoczonej w 1831 roku, w czasie której po raz pierwszy wystąpiły polskie jednostki sanitarne pod kierownictwem generała sztabslekarza Karola Kaczkowskiego. Obchody pierwszego święta miały miejsce w piątek 25 lutego 1927 roku. Rozpoczęło je nabożeństwo żałobne odprawione w Kościele garnizonowym przez biskupa polowego Stanisława Galla za „dusze poległych i zmarłych żołnierzy służby zdrowia oraz lekarzy, poległych w różnym czasie w walkach o niepodległość”. W czasie skromnego obiadu żołnierskiego w koszarach batalionu zastępca szefa Departamentu Sanitarnego, pułkownik lekarz Gorczycki poinformował zebranych, że z dniem 24 lutego jednostka otrzymała imię generała Kaczkowskiego. Po obiedzie oficerowie udali się do świetlicy na „czarną kawę”. Wieczorem odbyła się kolacja w 1 Szpitalu Okręgowym^[5].

W 1928 roku w 1 bsan. służbę pełniło trzech lekarzy i jeden aptekarz oraz jedenastu oficerów administracyjnych, w tym dziesięciu działu sanitarnego i jeden działu gospodarczego (płatnik)^[6].

30 maja 1931 roku wprowadzona została nowa organizacja pokojowa służby zdrowia. W jej ramach bataliony sanitarne zostały włączone w struktury szpitali okręgowych jako ich kadry zapasowe. 1 lipca 1931 roku na bazie zlikwidowanego baonu utworzona została Kadra Zapasowa 1 Szpitala Okręgowego (KZ 1 Szpit. Okr.).

W piątek 23 października 1931 roku odbyło się uroczyste pożegnanie podoficerów zawodowych, którzy w wyniku zmian organizacyjnych, zostali przeniesieni do Lublina i Łodzi^[7].

Kadra 1 bsan |

Dowódcy batalionu

• ppłk lek. Kazimierz Szalla (1923)


• płk lek. Mikołaj Kwaśniewski (1924 – IX 1926 → szef Wydziału II Departamentu VIII Sanitarnego MSWojsk.^[8])


• ppłk lek. Kazimierz II Miszewski (IX 1926^[8] – 1928)


• ppłk lek. Kazimierz I Baranowski (do 23 X 1931 → kierownik referatu w Oddział IV SG^[9])

Oficerowie

• płk lek. Felicjan Sławoj Składkowski (nadetatowy)


• płk lek. Stefan Hubicki (nadetatowy)


• płk lek. Jan Kołłątaj-Srzednicki (nadetatowy)


• płk lek. Stanisław Rouppert – DOK I


• płk lek. Mikołaj Kwaśniewski – Szpital Okręgowy Nr I


• płk lek. Włodzimierz Chodorowski – Szpital Okręgowy Nr I


• płk lek. Bronisław Stroński – Szpital Okręgowy Nr I


• płk lek. Mieczysław Dobrzyński – kierownik Rejonu Sanitarnego Baranowicze


• płk lek. Leon Karwacki – Szpital Okręgowy Nr I


• płk lek. Edward Żebrowski – Szpital Okręgowy Nr I


• płk lek. Franciszek Białokur (nadetatowy)


• ppłk lek. Ireneusz Kukliński
  


• mjr lek. Mieczysław Michałowicz (rezerwowy)


• ppłk lek. Jan Nelken (nadetatowy)


• ppłk lek. Bolesław Szarecki (nadetatowy)


• mjr lek. Wincenty Bogucki (rezerwowy)


• mjr/ppłk. lek. Jan Certowicz (nadetatowy)


• mjr lek. Henryk Goldszmid (rezerwowy)


• mjr lek. Teofil Kucharski (nadetatowy)


• mjr lek. Stanisław Orlewicz (nadetatowy)


• mjr lek. Witold Zawadowski
  


• kpt. rez. lek. Stanisław Ostrowski
  


• kpt. san. Antoni Czyżewicz
  


• kpt. podlek. san. Aleksander Ślączka (rezerwowy w latach 20.)


• por. podlek. Eugeniusz Bojarski (1923, 1924)

Obsada personalna w 1928 roku

• ppłk lek. Kazimierz II Miszewski (dowódca baonu)


• mjr lek. Ludwik Wirszyłło (lekarz baonu)


• kpt. lek. Sabinian Śliwonik


• kpt. aptekarz Stanisław Oszczapowicz


• mjr san. Eugeniusz Wincenty Chrzanowski (kwatermistrz baonu)


• kpt. san. Stefan Dziubiński


• por. san. Józef Kublin


• por. san. Stanisław Kołc


• por. san. Franciszek Kasprowicz


• por. san. Stanisław Kimlowski


• por. san. Jan Cierniak


• por. san. Wincenty Wyżewski


• por. san. Władysław Zaleski


• por. san. Arnold Hufnagel


• por. san. Józef Nycz (płatnik)

Odznaka pamiątkowa |

9 stycznia 1931 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 1 bsan^[10]. Odznaka o wymiarach 40×40 mm ma kształt kwadratu ustawionego pionowo na jednym z wierzchołków, obwiedzionego granatową obwódką. Na nim nałożony równoramienny krzyż, którego ramiona stanowią srebrzyste zdwojone proporczyki z granatowymi żyłkami. W środku krzyża umieszczona jest granatowa tarcza na której wpisano inicjały patrona „KK”, a między proporczykami numer „1 BS” oraz daty: „25 II”, „1831” i „1931”. Jednoczęściowa – wykonana w tombaku srebrzonym, oksydowana^[11].

Przypisy |

Bibliografia |

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].


• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.


• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.


• 
  Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928


• RyszardR. Rybka RyszardR., Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, KamilK. Stepan, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010, ISBN 978-83-86100-83-5, OCLC 674626774 .


• Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W", Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks" i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ​ISBN 83-85621-87-3​


• Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo "Ibidem", Łódź 2001, ​ISBN 83-88679-10-4​