Zagłębie Dąbrowskie






Zagłębie Dąbrowskie na mapie województwa śląskiego z roku 1999. Uwaga: Miasto Sławków (powiat będziński) oraz gmina Ożarowice (powiat tarnogórski) nie zostały zaznaczone.




Mapa województwa krakowskiego z Zagłębiem Dąbrowskim w czasie jego utworzenia.





Sosnowiec, Zamek Sielecki





Dąbrowa Górnicza, Pałac Kultury Zagłębia





Zamek w Będzinie





Teodor Cieszkowski, jeden z dowódców powstania styczniowego, bezpośrednio dowodzący atakiem na dworzec w Sosnowcu.


Zagłębie Dąbrowskie – region geograficzno-historyczny w zachodniej Małopolsce, na pograniczu z Górnym Śląskiem, zlokalizowany w widłach trzech rzek: Białej Przemszy, Czarnej Przemszy oraz Brynicy. Obecnie stanowi północno-wschodnią część Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i leży we wschodniej części województwa śląskiego. Główne miasta Zagłębia Dąbrowskiego to: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin oraz Czeladź.




Spis treści






  • 1 Nazwa


  • 2 Historia


    • 2.1 Okres rozbiorów Polski


    • 2.2 Industrializacja


    • 2.3 Zrywy niepodległościowe


    • 2.4 II Rzeczpospolita




  • 3 Zobacz też


  • 4 Galeria


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia





Nazwa |


Przymiotnik „dąbrowskie” wziął się od jednego z najsilniejszych ośrodków przemysłowych regionu – Dąbrowy Górniczej. Nazwę „Zagłębie Dąbrowskie” wymyślił około 1850 r. Józef Cieszkowski, wówczas naczelny zawiadowca kopalni rządowych Zachodniego Okręgu Węglowego w Dąbrowie[1][2].



Historia |


Zagłębie Dąbrowskie jako region uformowało się w XIX wieku i dopiero od tego czasu można mówić o nim jako osobnym regionie. Do czasów rozbiorów Polski obszar ten (Będzin, Sławków) był częścią województwa krakowskiego. Część zachodnia (Siewierz, Czeladź) dzieliła z kolei losy księstwa siewierskiego.



Okres rozbiorów Polski |


Po III rozbiorze teren ten należał krótko (1795–1807) do Prus jako nowo utworzona prowincja pod nazwą Nowy Śląsk, a następnie do Księstwa Warszawskiego w departamencie krakowskim i Królestwa Kongresowego (1815–1914) – najpierw jako część województwa krakowskiego, później guberni radomskiej, a po powstaniu styczniowym guberni piotrkowskiej.



Industrializacja |


Od początku XIX wieku region ulegał znacznym przeobrażeniom i napływowi ludności związanym z odkryciem na jego terenie pokładów węgla. Główna Dyrekcja Górnicza w Kielcach utworzyła tu wówczas Dozorstwo Olkusko-Siewierskie, a w 1833 roku, gdy pieczę nad rozwojem rządowych kopalń i hut przejął Bank Polski, zostało ono włączone wraz z dozorstwem pankowskim do nowo powstałego Zachodniego Okręgu Górniczego ze stolicą w Dąbrowie Górniczej. W 1848 roku została ukończona linia kolejowa łącząca Warszawę z Sosnowcem tzw. Kolej Warszawsko-Wiedeńska.



Zrywy niepodległościowe |


Pod zaborem rosyjskim miały tu miejsce walki w trakcie powstania styczniowego. bitwa o Sosnowiec, zakończona sukcesem, pozwoliła na krótki okres kontroli tego terenu przez władze Rządu Narodowego.
Podobna sytuacja powtórzyła się w trakcie rewolucji 1905 roku, kiedy to powołano do istnienia Republikę Zagłębiowską.



II Rzeczpospolita |


W II Rzeczypospolitej obszar Zagłębia wraz z Częstochową i Kielcami jako stolicą wszedł w skład województwa kieleckiego[3]. 1 stycznia 1927 roku powstał powiat zawierciański, a 12 kwietnia 1928 roku utworzony został powiat grodzki dla miasta Sosnowiec. Zagłębie Dąbrowskie stanowiło najbardziej zurbanizowany obszar województwa kieleckiego. W chwili powstania tego województwa Sosnowiec był największym jego miastem, później zaś drugim takowym, ustępując Częstochowie a wyprzedzając dalsze w kolejności Radom i Kielce. W stolicy województwa, Kielcach, znajdował się oddział wychodzącego w Sosnowcu wysokonakładowego dziennika Expres Zagłębia[4]. W roku 1928 z Zagłębia Dąbrowskiego pochodziło ok. 18% polskiego wydobycia węgla kamiennego, w 1938 – 17%[5].


Do dzisiaj istnieją znaczne różnice kulturowe w porównaniu z sąsiednim Górnym Śląskiem. Granica między Śląskiem a Zagłębiem, mająca charakter historyczny, kulturowy i dialektowy, biegnie rzekami: Brynicą i Czarną Przemszą[6].



Zobacz też |



  • Czerwone Zagłębie

  • gwara zagłębiowska

  • strój zagłębiowski

  • Zagłębie Krakowskie



Galeria |


  • Huty, elektrownie i osiedla robotnicze





  • Elektrociepłownia Będzin







  • Huta ArcelorMittal Poland w Sosnowcu







  • Huta ArcelorMittal Poland w Dąbrowie Górniczej







  • Osiedle Piaski w Czeladzi





  • Parki i obszary leśne





  • Park Leśna w Sosnowcu-Kazimierzu







  • Park Sielecki w Sosnowcu







  • Park Grabek w Czeladzi







  • Park Zielona w Dąbrowie Górniczej





  • Zamki i pałace





  • Zamek biskupów krakowskich w Siewierzu







  • Zamek w Będzinie







  • Pałac Mieroszewskich w Będzinie







  • Pałac Dietla w Sosnowcu





  • Kościoły





  • Katedra w Sosnowcu







  • Kościół św. Joachima w Sosnowcu







  • Bazylika Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej







  • Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi






Przypisy |




  1. ↑ RenataR. Dulias RenataR., AdamA. Hibszer AdamA., Województwo śląskie. Przyroda, gospodarka, dziedzictwo kulturowe, Krzeszowice: Wydawnictwo Kubajak, 2004, s. 115, ISBN 83-87971-70-7, OCLC 69620445 .


  2. ↑ Józef Cieszkowski – to on odkrył Zagłębie Dąbrowskie, „Dziennik Zachodni”.


  3. ↑ Historyczny atlas Polski, Wydawnictwo Demart, Warszawa 2011, ​ISBN 978-83-7427-323-7​.


  4. ↑ JarosławJ. Swajdo JarosławJ., Między Wisłą a Pilicą. Dzieje podziałów administracyjnych w regionie kielecko-radomskim do 1975 roku, Kielce: Agencja „JP”, 2005, s. 42-52, ISBN 83-88874-89-6, OCLC 830701128 .


  5. ↑ Górnictwo i przemysł. „Mały Rocznik Statystyczny 1938”, s. 117, 1938. Warszawa: GUS. 


  6. ↑ Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Gliwice: Wielojęzyczna (polsko-niemiecko-czeska) mapa Górnego Śląska wraz z trzema mapkami pobocznymi. [dostęp 2011-07-04].



Bibliografia |




  • Włodzimierz Błaszczyk, Będzin przez Wieki. Dzieje miasta i jego rozwoju urbanistyczno-przestrzennego od średniowiecza do połowy XX w. na podłożu osadnictwa w starożytności i wczesnym średniowieczu, Poznań 1982.

  • Marian Kantor Mirski, Sosnowiec, redakcja tekstu i posłowie: Jan Przemsza-Zieliński, Sosnowiec 1991.

  • Marian Kantor Mirski, Czeladź, Sosnowiec 1992.

  • Marian Kantor Mirski, Dąbrowa Górnicza, opracowanie i przypisy: Jan Przemsza-Zieliński, Sosnowiec-Dąbrowa Górnicza 1994.

  • Marian Kantor Mirski, Królewskie miasto Będzin, opracowanie i przypisy: Jan Przemsza-Zieliński, Sosnowiec-Będzin 1996.

  • Paweł Sarna, Problematyka regionalnej tożsamości i kultury w ramach polityki Unii Europejskiej – przypadek Zagłębia Dąbrowskiego, w: 10 lat Zagłębia Dąbrowskiego w Unii Europejskiej. ZOW, Sosnowiec 2014, https://depot.ceon.pl/handle/123456789/6009




-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
閱讀完整內容

Rikitea

圖片
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Country   France Overseas collectivity   French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
閱讀完整內容

University of Vienna

圖片
"Vienna University" redirects here. For Vienna University of Economics and Business, see Vienna University of Economics and Business. University of Vienna Universität Wien Type Public Established 1365 Budget € 544 million [1] Rector Heinz Engl Academic staff 6,765 Administrative staff 3,106 Students 94,000 [2] Postgraduates 16,490 Doctoral students 8,945 Location Main building, Vienna , Austria 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Coordinates: 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Campus Urban Colors Blue and White           Affiliations Campus Europae, EUA, UNICA Website www.univie.ac.at/en Data as of 2016 [update] The University of Vienna (German: Universität Wien ) is a public university located in Vienna, Austria. It was founded by Duke Rudolph IV in 1365 and is one of the oldest universities in the Ge...
閱讀完整內容