Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego






Zdjęcie z posiedzenia RNKC w pełnym składzie w 1919 r.




Mapa Śląska Cieszyńskiego i podział jego terytorium


Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego – reprezentacja ludności polskiej Księstwa Cieszyńskiego i rząd tymczasowy w latach 1918–1920.




Spis treści






  • 1 Historia


  • 2 Skład Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego 30 października 1918 roku


  • 3 Zobacz też


  • 4 Przypisy


  • 5 Bibliografia





Historia |


Powstała 19 października 1918 roku w Cieszynie m.in. z inicjatywy Józefa Kiedronia. Do Prezydium RNKC wybrano Józefa Londzina, Jana Michejdę, Tadeusza Regera[1]. Naczelnikiem Wydziału Górniczo-Przemysłowego był natomiast Jerzy Wojnar. Sekretarzem wybrano Pawła Bobka[2]. Członkowie Rady reprezentowali trzy polskie stronnictwa polityczne – Polskie Zjednoczenie Narodowe, Polską Partię Socjalno-Demokratyczną Galicji i Śląska Cieszyńskiego i Związek Śląskich Katolików[3].


Zadaniem RNKC było przejęcie władzy w Księstwie Cieszyńskim po rozpadzie Austro-Węgier i włączenie Śląska Cieszyńskiego w granice tworzącego się państwa polskiego. Była pierwszym formalnym rządem na ziemiach polskich w procesie odradzania się Rzeczypospolitej.


W nocy z 31 października na 1 listopada 1918 roku, za pomocą żołnierzy polskich służących w cieszyńskim garnizonie armii austriackiej, dokonała bezkrwawego rozbrojenia żołnierzy austriackich oraz likwidacji austriackiej administracji w Cieszynie, tym samym przejmując władzę na terenie Śląska Cieszyńskiego, a dokładnie nad powiatami bielskim, cieszyńskim oraz frysztackim, w którym władzę próbowali przejąć również Czesi. Niemieckie władze samorządowe początkowo często opierały się przejęciu władzy przez Polaków. W Bielsku ogłoszono konkurencyjną Niemiecką Partyjną Radę Ludową (Der deutsche Volksrat der Parteien), dążącą do przyłączenia tych ziem do Niemieckiej Austrii, podobne nastroje panowały w Cieszynie, Skoczowie, Strumieniu i niektórych gminach ślązakowskich[4].


Zdarzenia te opisuje Gustaw Morcinek, uczestnik tamtych wydarzeń w opowiadaniu "Noc Listopadowa".



 Osobny artykuł: Milicja Polska Śląska Cie­szyńskiego.

5 listopada 1918 RNKC zawarła z czeskim Zemským Národním Výborem pro Slezsko porozumienie, które dzieliło księstwo na strefy wpływów polskich i czeskich na zasadach etnicznych (większość Śląska Cieszyńskiego, z wyjątkiem rejonu Frydku i Polskiej Ostrawy w strefie polskiej). Podział ten nie został jednak później zaakceptowany przez rząd czechosłowacki po proklamowaniu przez ten kraj niepodległości, a miejscowe stosunki polsko-czeskie zaczęły się od końca listopada pogarszać. Szczęśliwie dla strony polskiej miejscowi Niemcy i ślązakowcy w tych dniach wydawali się być mocno zdezorientowani, co ułatwiło wymierzoną przeciwko nim akcję polskich władz. Lidera ruchu ślązakowców, J. Kożdonia aresztowano 30 listopada za agitowanie przeciwko Polsce, po czym w redakcji gazety Ślązak nastąpiły rewizje, cenzura, konfiskaty i zawieszenia[5].


W związku z nierozwiązaną sprawą przynależności państwowej Śląska Cieszyńskiego w grudniu 1918 RNKC powołała Tymczasowy Rząd Krajowy Księstwa Cieszyńskiego, którego naczelnikiem został dr Jan Michejda.


Przeprowadzenie wyborów do polskiego parlamentu na kontrolowanym przez Polaków obszarze było zdaniem strony czeskiej równoważne ze złamaniem i unieważnieniem umowy z 5 listopada[6]. Aby nie dopuścić do wyborów postanowiono zaatakować zbrojnie polską strefę. Stało się to 23 stycznia 1919 roku co dało początek walkom polsko-czechosłowackim o Śląsk Cieszyński.


Po ustaleniu linii demarkacyjnej RNKC sprawowała władzę na terenach zajętych przez wojska polskie, tj. na wschód od Kolei Koszycko-Bogumińskiej. Po odwołaniu planowanego plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim i ostatecznym podziale Księstwa Cieszyńskiego pomiędzy Polskę i Czechosłowację w dniu 28 lipca 1920 roku RNKC zakończyła swą działalność, oddając władzę administracji RP.


Głównie na podstawie ustalonej w 1918 roku przez RNKC granicy etnicznej (skorygowanej o pojedyncze miejscowości) Polska zajęła w październiku 1938 roku część czechosłowackiego Śląska Cieszyńskiego (Zaolzie).



Skład Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego 30 października 1918 roku |



  • Jan Michejda

  • ksiądz Józef Londzin

  • Tadeusz Reger


  • Franciszek Halfar – wójt w Porębie[2]

  • Paweł Bobek

  • Wacław Olszak


  • Franciszek Tomiczek – "budowniczy w Bobrku"[2]

  • Leon Wolf

  • ksiądz Eugeniusz Brzuska


  • Maria Sojkowa z Oldrzychowic


  • Kazimierz Piątkowski – dyrektor gimnazjum w Orłowej[2]


  • Jan Jaś - wójt w Lesznej[2]


  • Rudolf Kolaczek – wójt w Zebrzydowicach[2]

  • Jan Kotas - nauczyciel w Dąbrowie[2]

  • Zofia Kirkor-Kiedroniowa


  • Ry­szard Kunicki -– lekarz w Frysztacie[2]

  • Emanuel Chobot

  • Jerzy Kantor


  • Piotr Kornuta - kierownik domu robotniczego w Trzyńcu[2]


  • Franciszek Czyż - górnik w Datyniach[2]

  • Dorota Kłuszyńska


  • Władysław Jeziorski[7]



Zobacz też |



  • Księstwo Cieszyńskie

  • Śląsk Cieszyński

  • Zaolzie

  • Polsko-czechosłowackie konflikty graniczne



Przypisy |




  1. ↑ Pierwsza Niepodległość, pod. red. Krzysztofa Nowaka, Cieszyn 2008, s. 22


  2. ↑ abcdefghij Rada Narodowa dla Księstwa Cieszyńskiego, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1918-10-24, s. 9, anno.onb.ac.at [dostęp 2018-11-21]  (pol.).


  3. ↑ Rada Narodowa – Cieszyn 1918, cieszyn1918.pl [dostęp 2018-11-21]  (pol.).


  4. ↑ Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945, 2015, s. 24


  5. ↑ Śląsk Cieszyński..., 2015. s 30


  6. ↑ Śląsk Cieszyński..., 2015, S. 36


  7. ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej Śląska Cieszyńskiego, rocznik 1, Cieszyn 17 stycznia 1919 roku, nr 1, s. 2.



Bibliografia |



  • Cybulski Bogdan: : Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego (1918-1920), wyd. Instytut Śląski, Opole 1980.

  • Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945. Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2015. ISBN 978-83-935147-5-5.




-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
閱讀完整內容

Rikitea

圖片
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Country   France Overseas collectivity   French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
閱讀完整內容

University of Vienna

圖片
"Vienna University" redirects here. For Vienna University of Economics and Business, see Vienna University of Economics and Business. University of Vienna Universität Wien Type Public Established 1365 Budget € 544 million [1] Rector Heinz Engl Academic staff 6,765 Administrative staff 3,106 Students 94,000 [2] Postgraduates 16,490 Doctoral students 8,945 Location Main building, Vienna , Austria 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Coordinates: 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Campus Urban Colors Blue and White           Affiliations Campus Europae, EUA, UNICA Website www.univie.ac.at/en Data as of 2016 [update] The University of Vienna (German: Universität Wien ) is a public university located in Vienna, Austria. It was founded by Duke Rudolph IV in 1365 and is one of the oldest universities in the Ge...
閱讀完整內容