Lucjan Rydel (poeta)




































Lucjan Rydel


Ilustracja
Portret Lucjana Rydla autorstwa Stanisława Wyspiańskiego
Data i miejsce urodzenia
 17 maja 1870
Kraków
Data i miejsce śmierci
 8 kwietnia 1918
Bronowice Małe
Narodowość
 Polak
Dziedzina sztuki
 literatura
Epoka
Młoda Polska
Muzeum artysty
Rydlówka





Commons
Multimedia w Wikimedia Commons






Źródła
Teksty w Wikiźródłach






Wikicytaty
Cytaty w Wikicytatach





Ten artykuł dotyczy polskiego poety. Zobacz też: Lucjan Rydel – okulista.



Lucjan Rydel z rodziną (fot. z ok. 1910)




Grób Lucjana Rydla oraz jego żony na Cmentarzu Rakowickim


Lucjan Antoni Feliks Rydel (ur. 17 maja 1870 w Krakowie, zm. 8 kwietnia 1918 w Bronowicach Małych) – poeta i dramatopisarz okresu Młodej Polski, zastępca przewodniczącego Prezydium Komitetu Obywatelskiego Polskiego Skarbu Wojskowego w sierpniu 1914 roku[1].




Spis treści






  • 1 Życiorys


  • 2 Przypisy


  • 3 Bibliografia


  • 4 Linki zewnętrzne





Życiorys |


Był synem Lucjana (okulisty, profesora i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego) i Heleny z Kremerów oraz wnukiem Józefa Kremera. W latach 1888−1894 studiował na Wydziale Prawa UJ – studia te podjął na stanowcze życzenie ojca. Po uzyskaniu stopnia doktora poświęcił się twórczości literackiej i zagadnieniom z dziedziny historii i historii sztuki. Jesienią 1895 zamieszkał w Warszawie. Publikował felietony i artykuły z historii sztuki oraz krytyki literackie na łamach gazet warszawskich i krakowskich, między innymi w Gazecie Polskiej. W 1896 uzyskał stypendium przyznane przez Akademię Umiejętności, dzięki któremu wyjechał do Paryża. Uczęszczał na wykłady w Collège de France, Sorbonie i École des Beaux-Arts. Pracował w Bibliotece Polskiej.


Po powrocie zamieszkał w Krakowie. Ślub L.Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną (1883–1936), córką chłopa z Bronowic, który odbył się 20 listopada 1900, stał się tematem dramatu Wyspiańskiego pod tytułem Wesele. Po ślubie zamieszkał w dworku w podkrakowskiej wsi Tonie (obecnie dwór przy ul. Kaczorówka 10). W 1908 przeniósł się do wsi Bronowice Wielkie. Mieszkając tam, zakładał czytelnie, prowadził wykłady i organizował przedstawienia ludowe. Przyczynił się do odkrycia i rozwinięcia talentu Antoniego Kucharczyka, wiejskiego poety samouka. W 1907 podróżował po Grecji; wykłady o sztuce i kulturze greckiej, które prowadził później niemal do końca życia w ASP w Krakowie, przyciągały licznych słuchaczy.


Po wybuchu I wojny światowej przebywał w Pradze i Pardubicach. Po powrocie do Krakowa od września 1915 do sierpnia 1916 był dyrektorem Teatru im. Słowackiego. W marcu 1918 zachorował na zapalenie płuc, które wówczas przeważnie było śmiertelne. Zmarł w Rydlówce. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Nagrobek ma kształt przydrożnej kapliczki z podkrakowskiej wsi, razem z pisarzem spoczywają żona, bracia Stanisław (19-letni, zm. 1909) i Adam oraz siostra Helena Lange.


Do jego najbardziej znanych utworów należą:




  • Zaczarowane koło[2] – baśń dramatyczna z 1900 (na jej podstawie Konstanty Gorski skomponował poemat symfoniczny pod tym samym tytułem, a Jerzy Gablenz operę)


  • Betlejem polskie – jasełka wystawione w 1904


  • Zygmunt August – trylogia dramatyczna z 1912 (Królewski jedynak, Złote więzy[3], Ostatni)[4]


  • Ferenike i Pejsidoros – opowiadanie z 1909


  • Poezje – zbiór, wyd. 1899, wyd. kolejne (rozszerzone) 1901 i 1909[5]

  • jednoaktówki: dramat Matka z 1893, misterium fantastyczne Dies irae 1893[6], Na marne 1895

  • poematy bajeczne: Bajka o Kasi i królewiczu 1903, Pan Twardowski 1906, Madejowe łoże 1909[7].


W Warszawie (na Bielanach), Krakowie, Łodzi, Szczecinie, Tychach, Elblągu, Ostrowcu Świętokrzyskim i Zamościu znajdują się ulice nazwane jego imieniem.



Przypisy |




  1. ↑ Józef Musiałek, Rok 1914. Przyczynek do dziejów brygady Józefa Piłsudskiego, Kraków 1915, s. 20.


  2. ↑ LucjanL. Rydel LucjanL., Zaczarowane koło : baśń dramatyczna w pięciu aktach, wyd. 1900., polona.pl [dostęp 2018-07-13] .


  3. ↑ LucjanL. Rydel LucjanL., Zygmunt August : trylogia. Cz. 2, Złote więzy, wyd. 1913., polona.pl [dostęp 2018-07-13] .


  4. ↑ LucjanL. Rydel LucjanL., Zygmunt August : trylogia. Cz. 3, Ostatni : dramat, wyd. 1913., polona.pl [dostęp 2018-07-13] .


  5. ↑ LucjanL. Rydel LucjanL., Poezye / wyd. 1909, trzecie znacznie pomnożone., polona.pl [dostęp 2018-07-13] .


  6. ↑ LucjanL. Rydel LucjanL., Dies irae : misteryum fantastyczne, wyd. 1893., polona.pl [dostęp 2018-07-13] .


  7. ↑ Madejowe łoże : stara klechda dla młodych czytelników : w XX pieśniach, wyd. 1909.Lucjan Rydel, polona.pl [dostęp 2018-07-13] .



Bibliografia |



  • Listy Stanisława Wyspiańskiego do Lucjana Rydla. T. 1 i 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979. ISBN 83-08-00100-9.

  • Stanisław Waltoś: Krajobraz "Wesela". Kraków: Exartim, 1992. ISBN 83-85474-13-7.


  • Literatura polska. T. II. Warszawa: PWN, 1985.Nieznane pola: 1.



Linki zewnętrzne |




  • Utwory Lucjana Rydla w serwisie Wolne Lektury


  • Dzieła L. Rydla w zbiorach Biblioteki Narodowej – wersja cyfrowa na Polona.pl

  • Dworek w Toniach









-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA
閱讀完整內容

Shark

圖片
For other uses, see Shark (disambiguation). Sharks Temporal range: Ludfordian-Present, 425–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N [1] Clockwise from top left: spiny dogfish, Japanese sawshark, whale shark, great white shark, horn shark, frilled shark, scalloped hammerhead and Australian angelshark representing the orders Squaliformes, Pristiophoriformes, Orectolobiformes, Lamniformes, Heterodontiformes, Hexanchiformes, Carcharhiniformes and Squatiniformes respectively. Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Chondrichthyes Subclass: Elasmobranchii Infraclass: Euselachii Superorder: Selachimorpha Orders Carcharhiniformes Heterodontiformes Hexanchiformes Lamniformes Orectolobiformes Pristiophoriformes Squaliformes Squatiniformes † Cladoselachiformes † Hybodontiformes † Symmoriida † Xenacanthida (Xenacantiformes) † Elegestolepis † = extinct Synonyms Pleurotremata Sharks
閱讀完整內容

Wiciokrzew

圖片
Wiciokrzew, suchodrzew Morfologia (wiciokrzew pospolity) Systematyka [1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Klad rośliny naczyniowe Klad rośliny nasienne Klasa okrytonasienne Klad astrowe Rząd szczeciowce Rodzina przewiertniowate Rodzaj wiciokrzew Nazwa systematyczna Lonicera L. Sp. Pl. 173. 1 Mai 1753 Typ nomenklatoryczny Lonicera caprifolium L. [2] Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku Kwiaty suchodrzewu pospolitego Owoce suchodrzewu pospolitego Kwiaty wiciokrzewu pomorskiego Kwiaty wiciokrzewu przewiercienia Wiciokrzew , suchodrzew ( Lonicera L.) – rodzaj roślin wieloletnich należący do rodziny przewiertniowatych ( Caprifoliaceae ). Rośliny zielne i pnące nazywane są wiciokrzewami, natomiast krzewy i niewielkie drzewa – suchodrzewami. Rodzaj liczy około 180 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na całej półkuli północnej [3] [4]
閱讀完整內容