Powiat lipski







Ten artykuł dotyczy polskiej jednostki administracyjnej. Zobacz też: powiat lipski w Niemczech.
























































Powiat lipski






powiat












Herb

Flaga

Herb

Flaga


Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

TERYT
1.14.21.09.00.0
Siedziba

Lipsko

Starosta

Sławomir Śmieciuch
Powierzchnia
747,58 km²
Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


34 887[1]
• gęstość
47,1 os./km²

Urbanizacja
16,42%

Tablice rejestracyjne
WLI

Adres urzędu:
Rynek 1
27-300 Lipsko
Szczegółowy podział administracyjny












Plan powiatu lipskiego
Liczba gmin miejsko-wiejskich
1
Liczba gmin wiejskich
5


Położenie na mapie województwa
Mazowsze Lipski.png


Położenie na mapie Polski


Mapa lokalizacyjna Polski

Powiat lipski

Powiat lipski





51°09′24″N 21°39′27″E/51,156667 21,657500

Strona internetowa

Portal Portal Polska



Mapa powiatu


Powiat lipski – powiat w Polsce (w południowo-wschodniej części województwa mazowieckiego), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Lipsko.




Spis treści






  • 1 Podział administracyjny


  • 2 Historia


  • 3 Demografia


  • 4 Sąsiednie powiaty


  • 5 Zobacz też


  • 6 Przypisy





Podział administracyjny |


W skład powiatu wchodzą:



  • gminy miejsko-wiejskie: Lipsko

  • gminy wiejskie: Chotcza, Ciepielów, Rzeczniów, Sienno, Solec nad Wisłą

  • miasta: Lipsko



Historia |


Powiat lipski został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie kieleckim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat lipski złożyło się 31 gromad, które wyłączono z powiatu iłżeckiego w tymże województwie[2]:


  • gromady Bałtów, Bąkowa, Białobrzegi, Chotcza-Józefów, Ciepielów, Ciszyca, Czekarzewice, Długowola, Gozdawa, Jawór[3], Krępa Kościelna, Lipa Miklas[4], Lipsko, Okół, Olechów, Osówka, Pawłowice, Pętkowice, Przedmieście Dalsze, Sadkowice, Sienno, Solec, Sulejów, Szymanów, Świesielice, Tarłów, Trzemcha, Tymienica, Walentynów, Wielgie i Wola Solecka

Na uwagę zasługuje fakt, iż w momencie utworzenia w powiecie lipskim nie było miast; stolica powiatu Lipsko odzyskała prawa miejskie (utracone w 1868 roku) dopiero 1 stycznia 1958 roku[5].


8 maja 1958 roku z gromady Kamień z powiatu opolsko-lubelskiego w województwie lubelskim wyłączono wsie Kępa Gostecka i Kępa Solecka i włączono je do gromady Solec w powiecie lipskim[6]. Zmiana przynależności wojewódzkiej tych wsi była nietypowa, ponieważ spowodowała utworzenie eksklawy powiatu lipskiego na obszarze powiatu opolskiego (czyli na prawym brzegu Wisły).


31 grudnia 1961 roku do gromady Bąkowa przyłączono wsie Antoniów, Bielany, Czerwona, Podgórze oraz kolonię Pasieki, które wyłączono z gromady Czerwona w powiecie iłżeckim[7].


1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla a w ich miejsce reaktywowano gminy[8]. Powiat lipski podzielono na 1 miasto i 7 gmin[9]:



  • miasto Lipsko

  • gminy Bałtów, Chotcza, Ciepielów, Lipsko, Sienno, Solec nad Wisłą i Tarłów


Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku główna część terytorium zniesionego powiatu lipskiego znalazła się w nowo utworzonym województwie radomskim, oprócz gminy Bałtów, która weszła w skład nowego (mniejszego) województwa kieleckiego oraz gminy Tarłów, którą przyłączono do nowego województwa tarnobrzeskiego[10].


1 lutego 1991 roku miasto Lipsko i gminę wiejską Lipsko połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską[11].


Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w nowym województwie mazowieckim przywrócono powiat lipski[12]. W porównaniu z obszarem z 1975 roku został on zmniejszony o dwie gminy, które zmieniły przynależność wojewódzką przez przyłączenie do województwa świętokrzyskiego:




  • gminę Bałtów, która znalazła się w powiecie ostrowieckim


  • gminę Tarłów, która znalazła się w powiecie opatowskim


Powiat powiększono jednak o gminę Rzeczniów, należącą do 1954 roku i od 1973 roku do powiatu iłżeckiego (9 grudnia 1973 roku przemianowanego na powiat starachowicki[13]) a następnie (od czerwca 1975 roku) do województwa radomskiego.


31 lipca 2004 roku zmieniono granice powiatu lipskiego (a za razem województwa mazowieckiego) przez wyłączenie z gminy Solec nad Wisłą wsi Kępa Gostecka i Kępa Solecka i włączenie ich do gminy Łaziska w powiecie opolskim w województwie lubelskim[14]. Przyczyną tego manewru było wyjątkowe położenie tych wsi (od 1958 roku), czyli po prawej stronie Wisły; z powodu dużej odległości od najbliższego mostu, wsie te były odizolowane od pozostałych terenów gminy a także jej siedziby, Solca.


W porównaniu z obszarem z 1956 roku dawne gromady Bałtów, Okół i Pętkowice leżą obecnie na terenie powiatu ostrowieckiego a obszar dawnych gromad Ciszyca, Czekarzewice, Sulejów i Tarłów są obecnie w powiecie opatowskim (oba powiaty leżą w województwie świętokrzyskim) - pozostałe tereny są ponownie w powiecie lipskim.



Demografia |


Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2012):













































  Ogółem Kobiety Mężczyźni
  osób % osób % osób %
Ogółem
35 892
100
18 100
50,43
17 792
49,57
Miasto
5895
16,42
3042
8,48
2853
7,95
Wieś
29 997
83,58
15 058
41,95
14 939
41,62













  • Piramida wieku mieszkańców powiatu lipskiego w 2014 roku[1].


Piramida wieku powiat lipski.png



Sąsiednie powiaty |



  • powiat radomski

  • powiat zwoleński


  • powiat opolski (lubelskie)


  • powiat opatowski (świętokrzyskie)


  • powiat ostrowiecki (świętokrzyskie)


  • powiat starachowicki (świętokrzyskie)



Zobacz też |


  • powiat iłżecki


Przypisy |




  1. ab http://www.polskawliczbach.pl/powiat_lipski, w oparciu o dane GUS.


  2. Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 288


  3. obecna nazwa Jawor Solecki


  4. obecna pisownia Lipa-Miklas


  5. Dz.U. z 1961 r. nr 49, poz. 263


  6. Dz.U. z 1958 r. nr 25, poz. 105


  7. Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 282


  8. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312


  9. Polska - Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974


  10. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92


  11. Dz.U. z 1991 r. nr 3, poz. 12


  12. Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652


  13. Dz.U. z 1973 r. nr 46, poz. 272


  14. Dz.U. z 2004 r. nr 169, poz. 1767







這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Rikitea

University of Vienna