Valmiera
| |||||
Centrum miasta | |||||
| |||||
Państwo | Łotwa | ||||
Okręg (do 2014) | Valmiera | ||||
Powierzchnia | 18,1 km² | ||||
Wysokość | 43 m n.p.m. | ||||
Populacja (2012) • liczba ludności • gęstość | 27 123 1520 os./km² | ||||
Kod pocztowy | LV-4201 | ||||
Położenie na mapie Łotwy Valmiera | |||||
57°33′N 25°24′E/57,550000 25,400000 | |||||
Strona internetowa | |||||
Portal Litwa, Łotwa i Estonia |
Valmiera, do 1917 Wolmar – miasto w północno-wschodniej części Łotwy, w Liwonii, nad Gaują, na skrzyżowaniu kilku ważnych dróg, ok. 100 km od Rygi, stolicy kraju, 50 km od granicy z Estonią, stolica okręgu Valmiera, 27 515 mieszkańców (2006).
Spis treści
1 Historia
2 Obecnie
3 Sport
4 Miasta partnerskie
5 Bibliografia
6 Linki zewnętrzne
Historia |
Wolmar i jego okolice to jedne z najwcześniej zasiedlonych terenów na Łotwie. Znaleziska archeologiczne potwierdziły obecność stałych siedzib ludzkich na tym terenie już 9000 lat temu. W XI w. znajdował się tu gród o nazwie Tälava. Murowany zamek w Wolmarze wzniesiony został przez zakon kawalerów mieczowych w roku 1224. Po raz pierwszy jako miasto Wolmar jest wspominany w 1323 roku. Właściwa lokacja miała najprawdopodobniej miejsce co najmniej 40 lat wcześniej, kiedy to mistrz zakonu kawalerów mieczowych Willekin I von Endorp wzniósł tu w 1283 r. kościół. Wieża kościelna dobudowana została w drugiej połowie XIV w. Wolmar był członkiem Hanzy od XIV do XVI wieku. Przynależność do tego związku przyniosła znaczący rozwój handlu i transportu.
Wolmar włączył do Rzeczypospolitej w 1561 roku król Zygmunt August po pakcie wileńskim. W 1601 roku podczas wojny ze Szwecją o Inflanty został zdobyty przez Szwedów i odbity po oblężeniu 19 grudnia przez hetmana Jana Zamoyskiego. Wzięto wtedy do niewoli syna Karola Sudermańskiego Carla Carlssona Gyllenhielma. Ponownie Wolmar Szwedzi zdobyli w 1622 roku podczas IV wojny polsko-szwedzkiej. Rzeczpospolita zrzekła się formalnie Wolmaru w 1660 roku wraz z częścią Inflant w pokoju oliwskim.
Podczas wielkiej wojny północnej Wolmar był zniszczona i spalona w 1702. Następnie miasto dzieliło losy północnej Liwonii. Uruchomienie kolei z Rygi do Pskowa w 1889 r. wpłynęło na rozwój drobnego przemysłu, głównie przetwórstwa rolnego. Po I wojnie światowej miasto znalazło się w granicach niepodległej Łotwy. W okresie międzywojennym Valmiera zasłynęła jako ośrodek sportów lekkoatletycznych, pochodzili stąd znani w kraju chodziarze, np. Jānis Daliņš (1904-1978), sześciokrotny rekordzista świata, zdobywca srebrnego medalu na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles i mistrz Europy z 1934 r. II wojna światowa przyniosła prawie całkowite zniszczenie miasta, zwłaszcza jego zabytkowej części. Podczas okresu ZSRR nieopodal Valmiery znajdowała się baza wojsk lotniczych Liepas.
Obecnie |
Valmiera jest de facto kulturalnym i administracyjnym ośrodkiem Liwonii. Jest jedynym miastem w regionie posiadającym profesjonalny teatr, Valmieras teātris, założony w 1919 roku. W latach 90. XX wieku założono tutaj również regionalną uczelnię, Vidzemes Augstskola. Valmiera stanowi również gospodarcze centrum rejonu. Dominującymi gałęziami przemysłu są przemysł spożywczy, produkcja włókna szklanego, przemysł metalowy, drzewny i meblowy. W planach jest budowa w mieście elektrowni geotermalnej oraz hali sportowej i centrum olimpijskiego.
Sport |
W mieście znajdują się kluby sportowe:
Valmieras FK (piłka nożna)
BK Valmiera (koszykówka)
Miasta partnerskie |
Gmina Høje-Taastrup
Gmina Solna
Halle (Westf.)
Marly
Psków
Viljandi
Zduńska Wola
Bibliografia |
Wolmar w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XIII: Warmbrun – Worowo. Warszawa 1893.- „Lettland wie wir es lieben”, Nacionālais APGĀDS, Rīga, 2008, ISBN 978-9984-26-372-4 (s. 79; Valmiera: XI w. – gród Tälava, 1224 r. – zamek, 1283 r. – kościół)
- JarosławJ. Swajdo JarosławJ. i inni, Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki, Bielsko-Biała: Pascal, 2000, s. 233-234, ISBN 83-88355-30-9, OCLC 830224638 .
Linki zewnętrzne |
- Valmierai.lv Wiadomości z Valmiery
- Valmiera.lv Strona miejska
- Strona turystyczna o mieście
|
|