Windawa (miasto)
| |||||
| |||||
Państwo | Łotwa | ||||
Region | Windawa | ||||
Burmistrz | Aivars Lembergs | ||||
Powierzchnia | 55,4 km² | ||||
Wysokość | 10 m n.p.m. | ||||
Populacja (2012) • liczba ludności • gęstość | 42 715 771 os./km² | ||||
Położenie na mapie Łotwy Windawa | |||||
57°23′06″N 21°32′46″E/57,385000 21,546111 | |||||
Strona internetowa | |||||
Portal Litwa, Łotwa i Estonia |
Windawa (łot. Ventspils, niem. Windau, ros. Вентспилс, dawniej Винда́ва) – miasto na Łotwie, miasto wydzielone, położone nad Morzem Bałtyckim, u ujścia rzeki Windawy (Venty), w zachodniej części Kurlandii, duży niezamarzający port przeładunkowy (głównie paliwa i surowce mineralne z Rosji) oraz pasażerski (połączenia z Lubeką, Rostockiem, Karlshamn, Nynäshamn oraz wyspą Saaremaa), posiada port lotniczy, ośrodek akademicki, turystyczny i sportowy (łotewskie centrum olimpijskie, klub piłkarski FK Ventspils i klub koszykarski BK Ventspils).
Spis treści
1 Historia
2 Turystyka
3 Ludzie
4 Miasta partnerskie
5 Zobacz też
6 Bibliografia
7 Linki zewnętrzne
Historia |
Miasto zostało po raz pierwszy wspomniane w kronikach w 1290 roku. Windawa została założona przez niemiecki zakon kawalerów mieczowych, władający w XIV wieku ziemiami obecnej Łotwy. Bracia zakonni wybudowali u ujścia rzeki Windawy zamek, wokół którego rozwinęła się osada handlowa. W 1378 otrzymała ona prawa miejskie, była również członkiem Hanzy. Już w tym czasie powstał tutaj ważny port. Od 1561 Windawa należała do Księstwa Kurlandii i Semigalii, lenna Rzeczypospolitej. W 1659 została zdobyta przez Szwedów pod dowództwem Douglasa. W 1795 włączona do Cesarstwa Rosyjskiego. Od XIX wieku ważny ośrodek kultury łotewskiej. Do 1914 ważny ośrodek eksportu zboża, lnu i drewna. Podczas I wojny światowej (wrzesień 1914) windawska latarnia morska stała się celem ataku niemieckiej marynarki wojennej. Windawa znalazła się pod okupacją niemiecką w 1915. W styczniu 1919 miasto zostało zajęte przez bolszewików, a w lutym ponownie przez wojska niemieckie znajdujące się nadal na terytorium Łotwy. W czerwcu tegoż roku Windawa została wyzwolona przez oddziały łotewskie. W 1921 liczyła 7200 mieszkańców. Jesienią 1939 ZSRR wymusił na Łotwie pozwolenie na utworzenie baz wojskowych w szeregu miast, w tym i w Windawie. Okupowana przez wojska sowieckie w czerwcu 1940, 29 czerwca 1941, po bombardowaniu przez Luftwaffe zajęta przez Niemców. Do ponownej okupacji sowieckiej w 1945 miasto było ośrodkiem masowych ucieczek przez Bałtyk ludności łotewskiej do Szwecji. Obecnie posiada najwyższy w kraju PKB na jednego mieszkańca i najniższy wskaźnik bezrobocia.
Turystyka |
W Windawie warto zobaczyć zamek kawalerów mieczowych z końca XIII wieku z bezcennymi malowidłami ściennymi. Obecnie mieści się tam muzeum historii miasta. Stare miasto ma charakter zabudowy niskiej, w większości drewnianej. Typowo miejski charakter posiada ulica Tirgus. W parku Jūrmala znajduje się otwarte muzeum kotwic oraz kursuje kolejka wąskotorowa. Przy Jūras iela (ul. Morska) znajduje się klasycystyczny kościół katolicki p.w. Krzyża Świętego z zabytkowym wyposażeniem wnętrza. Natomiast przy Tirgus laukums (pl. Targowy) stoi klasycystyczny kościół luterański p.w. Świętego Mikołaja. Warta zobaczenia jest również promenada Ostgals oraz skansen. Plaża w Windawie posiada od 1999 Błękitną Flagę. Dla zwiedzających udostępnione jest południowe molo przy wejściu do portu.
Niecałe 30 km na północny wschód od centrum miasta znajduje się Międzynarodowe Centrum Radioastronomii w Windawie VIRAC (Ventspils Starptautiskais Radioastronomijas Centrs), zamontowane tam w okresie sowieckim. Do 1994 istnienie tych instalacji było trzymane w ścisłej tajemnicy.
Ludzie |
Teodors Grīnbergs – łotewski duchowny i polityk, dyrektor gimnazjum w Windawie w latach 1919–1932
Franciszek Szystowski – polski wojskowy, pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, urodzony w Windawie
Miasta partnerskie |
Lorient
Stralsund
Västervik
Zobacz też |
- Kanał Windawski
- Synagoga w Windawie
- Cerkiew św. Mikołaja w Windawie
Bibliografia |
- Jãnis Straume: Latvia during the Second World War, Nacionalãis Apgãds, Ryga 2007, ISBN 978-9984-26-330-4
Nordisk Familjebok, tom 32, Sztokholm 1921
Linki zewnętrzne |
Windawa w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XIII: Warmbrun – Worowo. Warszawa 1893.
|
|
|