Egftnjytyk

; ;	; République du Congo; Republika Konga;
	; République du Congo; Republika Konga;
; ;	; ;
; Flaga Konga;	; Herb Konga;
	; Dewiza: (fr.) Unite, Travail, Progres ; (Jedność, Praca, Postęp);
	; Hymn: La Congolaise ; (Kongijczycy);
	; ;
; Język urzędowy;	; francuski;
; Stolica;	; Brazzaville;
; Ustrój polityczny;	; republika;
; Głowa państwa;	; prezydent Denis Sassou-Nguesso;
Szef rządu;	; premier Clément Mouamba;
Powierzchnia ; • całkowita ; • wody śródlądowe;	; 65. na świecie; 342 000 km² ; 3,3%;
Liczba ludności (2017); • całkowita ; • gęstość zaludnienia;	; 122. na świecie; 4 347 000; 15 osób/km²;
; PKB (2017); • całkowite ; • na osobę;	; ; 8,51 mldUSD; 1958USD;
; PKB (PSN) (2017); • całkowite ; • na osobę;	; ; 28,9 mlddolarów międzynar.; 6642dolarów międzynar.;
; Jednostka monetarna;	; frank CFA (XAF);
; Niepodległość;	od Francji; 15 sierpnia 1960;
; Religia dominująca;	; chrześcijaństwo;
; Strefa czasowa;	; UTC +1;
; Kod ISO 3166;	CG;
; Domena internetowa;	; .cg;
; Kod samochodowy;	RCB;
; Kod samolotowy;	TN;
; Kod telefoniczny;	+242;
	; ;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
; ;	; Informacje w Wikipodróżach;
; ;	; Hasło w Wikisłowniku;

Ten artykuł dotyczy Republiki Konga. Zobacz też: Demokratyczna Republika Konga (d. Zair) oraz inne znaczenia tej nazwy.

Kongo (Republika Konga, fr. Congo, République du Congo) – państwo w środkowej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Gabonem, Kamerunem, Republiką Środkowoafrykańską, Angolą (Kabinda) i Demokratyczną Republiką Konga.

W czasach kolonialnych występowało pod nazwą Kongo Francuskie i Kongo Środkowe, a tuż po odzyskaniu niepodległości jako Kongo-Brazzaville.

Spis treści

1 Ustrój polityczny

2 Podział administracyjny

3 Geografia

4 Historia

5 Gospodarka

6 Demografia
- 6.1 Religia

7 Przypisy

8 Linki zewnętrzne

Ustrój polityczny |

Republika. Głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych co 7 lat. Parlament dwuizbowy: Zgromadzenie Narodowe – 137 deputowanych wybieranych na pięcioletnią kadencję; Senat – 66 członków wybieranych na sześcioletnią kadencję. Kraj składa się z 12 departamentów, które są oddzielnymi instancjami i nie podlegają prawu łącznemu.

Podział administracyjny |

Osobny artykuł: Podział administracyjny Konga.

Geografia |

Osobny artykuł: Geografia Konga.

Kongo leży w środkowej Afryce. Północno-wschodnia część kraju, w przeważającej części pokryta obszarami podmokłymi, jest częścią rozległej Kotliny Konga. Dalej na południowy zachód w rzeźbie terenu zaczynają dominować wyżyny, a na zachodzie pojawia się wąski pas nizin, związanych z bliskością oceanu^[2]. Granica państwa wynosi w sumie 5504 km. Na zachodzie Republika Konga graniczy z Gabonem (1 903 km), na północy z Kamerunem (523 km) oraz Republiką Środkowoafrykańską (467 km), na wschodzie z Demokratyczną Republiką Konga (2 410 km), a na południu z Angolą (201 km)^[3]. Najdłuższą rzeką państwa jest Kongo, przy czym na żadnym odcinku nie płynie wyłącznie przez terytorium Republiki Konga, a jedynie stanowi granicę z Demokratyczną Republiką Konga. Innymi znacznymi ciekami wodnymi są uchodzące do Konga: Ubangi, Sangha i Alima^[3].

Historia |

Pierwszymi mieszkańcami współczesnych obszarów Konga byli Pigmeje. Od I tysiąclecia p.n.e. napływały tu plemiona Bantu parające się rolnictwem. W średniowieczu wykrystalizowały się niewielkie ośrodki polityczne, a pod jego koniec powstało państwo Tio i Loango. Południe Republiki Konga należało do państwa Kongo z centrum we współczesnej Angoli^[4]. W 1482 roku obszar ten został dla Europy odkryty przez Portugalię. Odkrycie zapoczątkowało handel niewolnikami. Zniesienie niewolnictwa w XIX wieku osłabiło utrzymujące się z tego procederu państwa Tio i Loango^[4]. Od 1880 roku nasiliła się penetracja francuska. W 1882 roku utworzona została tutaj francuska kolonia. W 1910 roku obszar włączono w skład Francuskiej Afryki Równikowej. W trakcie II wojny światowej tereny przynależały do Wolnych Francuzów. Po 1945 roku utworzone zostały pierwsze organizacje polityczne i związki zawodowe. W 1958 roku utworzono republikę autonomiczną wchodzącą w skład Wspólnoty Francuskiej^[4].

W 1960 roku proklamowano niepodległą republikę, działającą początkowo pod nazwą Kongo Brazzaville. Pierwszym prezydentem został prozachodni Fulbert Youlou^[4]. Po wojskowym puczu z 1963 roku władze objęli marksiści. W 1969 roku proklamowano Ludową Republikę Konga. Do 1979 roku częste roszady na szczytach władzy. W latach 1966-77 prezydentem był Marien Ngouabi. W tym czasie Kongo prowadziło politykę niezaangażowania, rozwijało relacje z blokiem wschodnim. Największym problemem ówczesnego Kongo były zatargi z sąsiednim Zairem. Od 1979 roku urząd prezydenta należał do Denisa Sassou-Nguesso. Nowa konstytucja usankcjonowała jednopartyjne rządy Kongijskiej Partii Pracy. Od połowy lat 80. pogłębiały się trudności gospodarcze. W tym samym czasie rząd zapoczątkował liberalizację polityczną^[4]^[5]. Efektem tego, było m.in. to, że LRK, była jednym z czterech państw bloku komunistycznego (obok Jugosławii, Rumunii i Chin), które nie zbojkotowało Letnich Igrzysk Olimpijskich w 1984^{[potrzebny przypis]}.

W 1990 roku rządząca partia zrezygnowała z marksizmu i przyjęła socjaldemokratyczny program; wprowadzono system wielopartyjny. W 1991 roku zmieniono nazwę kraju na Republika Kongo. W 1992 roku, po wprowadzeniu nowej konstytucji, odbyły się wybory parlamentarne i prezydenckie. Zwyciężył w nich Pascal Lissouba i jego Panafrykańska Unia na rzecz Socjaldemokracji. W 1997 roku wybuchła wojna domowa. W konflikcie starły się siły Sassou-Nguesso popartego przez Angolę i rządu wspartego przez oddziały UNITA (korzystające z baz w Kongu). Wojna zakończyła się zwycięstwem rebeliantów Sassou-Nguesso, który mianował się prezydentem. W 1999 roku podpisano układ pokojowy, a w 2000 roku władze ogłosiły koniec wojny. W 2002 roku odbyły się wybory, przyniosły one zwycięstwo Sassou-Nguesso i jego partii PCT^[4]^[5].

Gospodarka |

Kraj rolniczo-przemysłowy o bogatych złożach surowców naturalnych. W rolnictwie zatrudnionych jest 59% ludności, chociaż wytwarza ono zaledwie 10% PKB (dla porównania przemysł 59% PKB). Uprawa palmy oleistej, kakaowca, kawy, orzeszków ziemnych, manioku, ryżu, kukurydzy i roślin cytrusowych. Znaczące wydobycie i eksport ropy naftowej, który przynosi najwięcej dochodów. Inne surowce naturalne to diamenty, sole potasowe i rudy żelaza. Znaczący przemysł drzewny.

Demografia |

Struktura etniczna, 2018^[6]
Grupa etniczna	Język	Liczebność w tys.	Procent ludności
Kituba	Język kituba	1976	36,59%
Teke (8 grup)	Język teke	676	12,52%
Lingala	Język lingala	243	4,5%
Sundi	Język suundi	240	4,44%
Mbosi	Język mbosi	209	3,87%
Ngbaka	Język ngbaka	181	3,35%
Lari	Język lari	166	3,07%
Pigmeje (2 grupy)	Język yaka (ngondi)	44,1	0,82%
Kongo	Język kongo	27	0,5%
Fangowie	Język fang	14	0,26%
Hausa	Język hausa	12	0,22%
Francuzi	Język francuski	12	0,22%

Religia |

Osobne artykuły: Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Kongu i Świadkowie Jehowy w Kongu.

Struktura religijna kraju w 2015^[7]:

katolicyzm – 52,9%

protestantyzm – 27,3%:
- zielonoświątkowcy – 10,6%
- Ewangeliczny Kościół Konga^[8]
- Kościół Nowoapostolski^[8]
- Armia Zbawienia^[8]

inni chrześcijanie – 8,3% (głównie kimbangizm i boguizm^[8])

religie etniczne, animizm – 4,7%

brak religii – 3%

islam (sunnici) – 1,2%

bahaizm – 0,6%

inne religie – 2%.

Przypisy |

↑ ^a^b^c^d^e Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2017: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2018 (ang.). [dostęp 2018-04-19].

↑ Marek Dajek: Atlas Geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych. Warszawa: Nowa Era, 2012, s. 122-123. ISBN 978-83-267-0775-9.

↑ ^a^b Informacje na temat geografii Konga (ang.). CIA. [dostęp 2014-04-10].

↑ ^a^b^c^d^e^f Kongo. Historia (pol.). http://encyklopedia.pwn.pl.

↑ ^a^b Kongo (pol.). http://portalwiedzy.onet.pl.

↑ Country: Republic of the Congo – People Groups (ang.). Joshua Project, 2018. [dostęp 16 lipca 2018].

↑ Republic of the Congo, Religion And Social Profile, www.thearda.com [dostęp 2018-12-26] .

↑ ^a^b^c^d JasonJ. Mandryk JasonJ., Operation World: The Definitive Prayer Guide to Every Nation, 15 listopada 2010 [dostęp 2017-02-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-11] (ang.).

Linki zewnętrzne |

Pigmeje Baka – Kamerun i Republika Konga Kultura i muzyka

Republique Congo

World Gazetteer

[IMF-1] Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2017: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2018 (ang.). [dostęp 2018-04-19].

[a-2] Marek Dajek: Atlas Geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych. Warszawa: Nowa Era, 2012, s. 122-123. ISBN 978-83-267-0775-9.

[b-3] Informacje na temat geografii Konga (ang.). CIA. [dostęp 2014-04-10].

[pwn-4] Kongo. Historia (pol.). http://encyklopedia.pwn.pl.

[o-5] Kongo (pol.). http://portalwiedzy.onet.pl.

[6] Country: Republic of the Congo – People Groups (ang.). Joshua Project, 2018. [dostęp 16 lipca 2018].

[7] Republic of the Congo, Religion And Social Profile, www.thearda.com [dostęp 2018-12-26] .

[:0-8] JasonJ. Mandryk JasonJ., Operation World: The Definitive Prayer Guide to Every Nation, 15 listopada 2010 [dostęp 2017-02-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-11] (ang.).

[9] upowana przez Maroko.

[10] uznana niepodległość od Somalii ogłoszona 18 maja 1991

搜尋此網誌

Egftnjytyk

Kongo