Władcy Persji






Spis treści






  • 1 Starożytna Persja


    • 1.1 Medowie


    • 1.2 Achemenidzi


    • 1.3 Epoka hellenistyczna


      • 1.3.1 Macedończycy


      • 1.3.2 Seleucydzi




    • 1.4 Partowie


    • 1.5 Sasanidzi




  • 2 Iran średniowieczny


    • 2.1 Panowanie arabskie


    • 2.2 Tahirydzi w Chorasanie


    • 2.3 Samanidzi


    • 2.4 Saffarydzi


    • 2.5 Bujidzi


      • 2.5.1 Fars i Chuzestan


      • 2.5.2 Kerman


      • 2.5.3 Dżibal


      • 2.5.4 Hamadan i Isfahan


      • 2.5.5 Rej




    • 2.6 Ghaznawidzi


    • 2.7 Wielcy Seldżucy


    • 2.8 Chorezmszahowie


    • 2.9 Ilchanidzi


    • 2.10 Timurydzi




  • 3 Iran nowożytny


    • 3.1 Safawidzi


    • 3.2 1722–1729 władza afgańskiej dynastii Hotaki


    • 3.3 Safawidzi


    • 3.4 Afszarydzi


    • 3.5 Zandowie


    • 3.6 Kadżarowie




  • 4 Iran współczesny


    • 4.1 Pahlawi


      • 4.1.1 Pretendenci do tronu po 1979






  • 5 Zobacz też





Starożytna Persja |



Medowie |




  • 700 p.n.e. – 678 p.n.e. Dejokes


  • 678 p.n.e. – 625 p.n.e. Fraortes

  • interregnum scytyjskie


  • 625 p.n.e. – 585 p.n.e. Kyaksares


  • 585 p.n.e. – 550 p.n.e. Astyages



Achemenidzi |




  • 700 p.n.e. – 675 p.n.e. Achemenes


  • 675 p.n.e. – 640 p.n.e. Teispes











Starsza linia
Młodsza linia



  • Cyrus I 640 p.n.e. – 600 p.n.e.


  • Kambyzes I 600 p.n.e. – 559 p.n.e.


  • Cyrus II Wielki 559 p.n.e. – 550 p.n.e.





  • Ariaramnes 640 p.n.e. – ok. 595 p.n.e.


  • Arsames ? – 550 p.n.e.





  • 550 p.n.e. – 529 p.n.e. Cyrus II Wielki


  • 529 p.n.e. – 522 p.n.e. Kambyzes II


  • 521 p.n.e. Bardija


  • 521 p.n.e. – 486 p.n.e. Dariusz I Wielki


  • 486 p.n.e. – 465 p.n.e. Kserkses I


  • 464 p.n.e. – 425 p.n.e. Artakserkses I


  • 425 p.n.e. Kserkses II


  • 425 p.n.e. – 424 p.n.e. Sogdianos


  • 423 p.n.e. – 404 p.n.e. Dariusz II


  • 404 p.n.e. – 358 p.n.e. Artakserkses II


  • 358 p.n.e. – 338 p.n.e. Artakserkses III


  • 338 p.n.e. – 336 p.n.e. Arses


  • 336 p.n.e. – 330 p.n.e. Dariusz III



Epoka hellenistyczna |



Macedończycy |




  • 330 p.n.e. – 323 p.n.e. Aleksander Macedoński


  • 323 p.n.e. – 317 p.n.e. Filip III Macedoński


  • 323 p.n.e. – 310 p.n.e. Aleksander IV Macedoński



Seleucydzi |




  • 311 p.n.e. – 280 p.n.e. Seleukos I Nikator


  • 280 p.n.e. – 260 p.n.e. Antioch I Soter


  • 260 p.n.e. – 245 p.n.e. Antioch II Theos


  • 245 p.n.e. – 225 p.n.e. Seleukos II Kallinikos


  • 225 p.n.e. – 222 p.n.e. Seleukos III Keraunos


  • 222 p.n.e. – 186 p.n.e. Antioch III Wielki


  • 186 p.n.e. – 174 p.n.e. Seleukos IV Filopator


  • 174 p.n.e. – 162 p.n.e. Antioch IV Epifanes



Partowie |




  • Arsakes I (247- ok. 217 p.n.e.)


  • Arsakes II (217-191 p.n.e.)


  • Priapatius (191-176 p.n.e.)


  • Fraates I (176-171 p.n.e.)


  • Mitrydates I (171-138 p.n.e.)


  • Fraates II (138-128 p.n.e.)


  • Artabanus I (128-124 p.n.e.)


  • Mitrydates II Arsacyda (124-87 p.n.e.)


  • Gotarzes I (91- ok. 80 p.n.e.)


  • Orodes I (ok. 80 – ok. 77 p.n.e.)


  • Sinatruces (ok. 77 – ok. 70 p.n.e.)


  • Fraates III (70-58 p.n.e.)


  • Mitrydates III (58-57 p.n.e.)


  • Orodes II (57-37 p.n.e.)


  • Pakorus I (ok. 39-38 p.n.e.) (wspólnie z ojcem Orodesem II)


  • Fraates IV (37-30 p.n.e.)


  • Tiridates I (30-29 p.n.e.)


  • Fraates IV (29-28 p.n.e.)


  • Tiridates I (28-26 p.n.e.)


  • Fraates IV (26-2 p.n.e.)


  • Fraates V (2 p.n.e.-4 n.e.)


  • Orodes III (4-6)


  • Wonones I (8/9-11/12)


  • Artabanus II (10/11-38)


  • Gotarzes II (38-51)


  • Wardanes I (39-47)


  • Wologazes I (51-78)


  • Wologazes II (77 – 80)


  • Pakorus II (78-79)


  • Artabanus III (79-81)


  • Pakorus II (81-105)


  • Wologazes III (105–147)


  • Osroes I (109–129)


  • Partamaspates (116)


  • Mitrydates IV (129–140)


  • Wologazes IV (147–191)


  • Wologazes V (191–208)


  • Wologazes VI (208–228)


  • Artabanus IV (216–224)



Sasanidzi |




  • Ardaszir I 220–241


  • Szapur I 241–272


  • Hormizd I 272–273


  • Bahram I 273–276


  • Bahram II 276–293


  • Bahram III 293


  • Narses 293–302


  • Hormizdas II 302–309


  • Szapur II 309–379


  • Ardaszir II 379–383


  • Szapur III 383–388


  • Bahram IV 388–399


  • Jezdegerd I 399–420


  • Bahram V 420–438


  • Jazdegard II 438–457


  • Hormizdas III 457–459


  • Peroz 459–484


  • Balasz 484–488


  • Kawad I 488–496


  • Zamasp 496–498


  • Kawad I 498–531


  • Chosrow I Anoszirwan 531–579


  • Hormizd IV 579–590


  • Chosrow II Parwiz 590, 590–628


  • Bahram VI (590–591)


  • Wisztam (591–592)


  • Hormizdas V 593


  • Kawad II 628


  • Ardaszir III 628–630


  • Szarbaraz 630


  • Chosroes III 630


  • Buran 630–631


  • Peroz II 631


  • Azarmedukht 631


  • Chosroes IV 631


  • Chosroes V 631


  • Hormizdas VI 631–632


  • Jezdegerd III 632–651



Iran średniowieczny |



Panowanie arabskie |




  • Umajjadzi 661–750


  • Abbasydzi 750–872



Tahirydzi w Chorasanie |




  • Tahir Ibn al-Husajn 821–822


  • Talha Ibn Tahir 822–828


  • Abd Allah Ibn Tahir 828–844


  • Tahir Ibn Abd Allah 844–862


  • Muhammad Ibn Tahir 862–872



Samanidzi |



  • Nuh Ibn Asad (819 – 841) (w Samarkandzie)

  • Iljas Ibn Asad (819 – 856) (w Heracie)

  • Ibrahim Ibn Iljas (856 – 867) (w Heracie) (w 867 Herat został zajęty przez Jakuba Ibn Lajsa)

  • Jahja Ibn Asad (819 – 855) (w Czaczu, od 841 wspólnie z Ahmadem także w Samarkandzie)


  • Ahmad Ibn Asad (819 – 864) (w Ferganie, od 841 wspólnie z Jahją także w Samarkandzie, po jego śmierci samodzielnie)


  • Nasr Ibn Ahmad (864 – 892) (w Samarkandzie)


  • Isma'il Ibn Ahmad (892 – 907) (w Bucharze, potem zjednoczył wszystkie dominia Samanidów)


  • Ahmad Ibn Isma'il (907 – 914)


  • Nasr II Ibn Ahmad (914 – 943)


  • Nuh Ibn Nasr (943 – 954)


  • Abd al-Malik I Ibn Nuh (954 – 961)


  • Mansur Ibn Nuh (961 – 976)


  • Nuh Ibn Mansur (976 – 997)


  • Mansur II Ibn Nuh (997 – 999)


  • Abd al-Malik II Ibn Nuh (999)


  • Isma'il Ibn Nuh al-Muntasir (999 – 1005)



Saffarydzi |




  • Jakub Ibn Lajs as-Saffar (867–879)


  • Amr Ibn Lajs as-Saffar (878–900)


  • Abu al-Hasan Tahir (900–908)


  • Lajs Ibn Ali (908–910)


  • Abu Ali Muhammad (910–923)


  • Abu Dżafar Ahmad (923–963)


  • Abu Ahmad Chalf (963–1002)



Bujidzi |



Fars i Chuzestan |




  • Imad ad-Daula (934–949)


  • Adud ad-Daula (978–983)


  • Szaraf ad-Daula (983–990)


  • Samsam ad-Daula (990–998)


  • Baha ad-Daula (989–1012)


  • Sultan ad-Daula (1012–1021)


  • Muszarrif ad-Daula (1021 – 1024)


  • Imad ad Daula Abu Kalidżar (1024–1048)


  • Al-Malik ar-Rahman (1048–1055)



Kerman |




  • Mu'izz ad-Daula (936–949)


  • Adud ad-Daula (949–983)


  • Samsam ad-Daula (983–998)


  • Baha ad-Daula (998–1012)


  • Kawwam ad-Daula (1012–1028)


  • Imad ad-Din (1028 – 1048)


  • Abu Mansur (1048–1056)



Dżibal |




  • Imad ad-Daula (932 – 947)


  • Rukn ad-Daula (947–977)



Hamadan i Isfahan |




  • Mu'ajjad ad-Daula (977 – 983)


  • Fachr ad-Daula (983 – 997)


  • Szams ad-Daula (997 – 1021)



Rej |




  • Fachr ad-Daula (977 – 997)


  • Madżd ad-Daula (997–1029)



Ghaznawidzi |




  • Alptigin (962-963)


  • Abu Ishak Ibrahim (963-966)


  • Bilgetigin (966-974/975)


  • Böri (975-977)


  • Sebüktigin (977-997)


  • Ismaʾil Ibn Sebüktigin (997-998)


  • Mahmud (998-1030)


  • Muhammad (1030-1031)


  • Masud Ibn Mahmud (1030–1041)


  • Muhammad /po raz drugi/ (1041)


  • Maudud Ibn Masud (1041-1050)

  • Masud II (1050)

  • Baha ad-Daula Ali (1050)

  • Izz ad-Daula Abd al-Rashid (1053)

  • Kiwam ad-Daula Tughril (1053)

  • Dżalal ad-Daula Farruchzad (1053–1059)

  • Zahir ad-Daula Ibrahim (1059–1099)

  • Ala ad-Daula Masud III (1099–1115)

  • Kemal ad-Daula Szirzad (1115)

  • Sultan ad-Daula Arslanszah (1115–1118)

  • Jamin ad-Daula Bahramszah (1118–1152)

  • Mu'izz ad-Daula Chosrowszah (1152–1160)

  • Tadż ad-Daula Chosrow Malik (1160–1187



Wielcy Seldżucy |




  • Tughril Beg 1055–1063


  • Alp Arslan 1063–1072


  • Dżalal ad-Dawlah Malikszah I 1072–1092


  • Nasir ad-Din Mahmud I 1092–1094


  • Rukn ad-Din Barkijaruk 1092–1104


  • Mu'izz ad-Din Malikszah II 1104–1105


  • Mohammad Tapar 1104–1118


  • Mahmud II 1118–1120 (w Iraku do roku 1131)


  • Mu'izz ad-Din Ahmad Sandżar 1118–1157



Chorezmszahowie |




  • Anusztigin Gharcza'i (1077–1098)


  • Kutb ad-Din Muhammad (1098–1128)


  • Ala ad-Din Atsiz (1128–1156)


  • Tadż ad-Dunja Il Arslan (1156–1172)


  • Dżalal ad-Dunja Sultanszah (1172–1193 (panował tylko w Chorasanie.)


  • 'Ala ad-Din Tekesz (1172–1200 (do 1193 panował tylko w Chorezmie)


  • 'Ala ad-Din Muhammad II (1200–1220


  • Dżalal ad-Din Manguberti (1220–1231



Ilchanidzi |




  • Hulagu-chan (1256–1265)


  • Abaka (1265–1282)


  • Ahmad Tokudar (1282–1284)


  • Argun-chan (1284–1291)


  • Gajchatu (1291–1295)


  • Bajdu (1295)


  • Mahmud Ghazan (1295–1304)


  • Oldżajtu (1304–1316)


  • Abu Sa’id (1317–1335)



Timurydzi |



  • Timur Chromy – 1369–1405

w Kabulu



  • Pir Mohammad – 1405–1407

w Tabrizie



  • Miranszah – 1405–1408

w Samarkandzie




  • Chalil Sultan – 1405–1409


  • Uług Beg – 1409–1449 (do roku 1447 jako wasal Szahrucha)


  • Abd al-Latif – 1449–1450


  • Abdallah Mirza – 1450–1451


  • Abu Sa'id Mirza – 1451–1469


  • Sultan Ahmad – 1469–1494


  • Mahmud Sultan – 1494–1495


  • Sultan Ma'sud – 1495–1499


  • Bajsunkur Mirza – 1495–1497


  • Ali Sultan – 1498–1500


w Heracie




  • Szahruch 1405–1447 (od 1409 władca zwierzchni wszystkich Timurydów)


  • Ala ad-Daula (1447 - 1448)


  • Abu al-Kasim Babur – 1448–1457


  • Szah Mahmud - 1457


  • Sultan Ibrahim – 1457–1459


  • Abu Sa'id Mirza – 1459–1469


  • Husajn Bajkara – 1469–1506


  • Badi az-Zaman i Muzaffar Husajn – 1506–1507


w Ferganie




  • Umar Szajch II – 1469–1494


  • Babur – 1494–1504



Iran nowożytny |



Safawidzi |




  • Isma'il I (1501–1524)


  • Tahmasp I (1524–1576)


  • Isma'il II (1576–1577)


  • Mohammad Chodabande (1577–1587)


  • Abbas I Wielki (1587–1629)


  • Safi I (1629–1642)


  • Abbas II (1642–1666)


  • Safi II (1666–1694)


  • Sultan Husajn (1694–1722)



1722–1729 władza afgańskiej dynastii Hotaki |




  • Mahmud Chan 1722–1725


  • Aszraf Chan 1725–1729



Safawidzi |




  • Tahmasp II (1729–1732)


  • Abbas III (1732–1736)



Afszarydzi |




  • Nadir Szah Afszar (1736–1747)


  • Adil Szah (1747–1748)


  • Ibrahim Afszar (1748)


  • Szahruch Szah (1748–1749) (utracił władzę w 1749, lecz zachował tytuł szacha do 1796)



Zandowie |




  • Karim Chan (1750–1779)


  • Abu'l Fath Chan Zand (1779)


  • Ali Murad Chan (1779)


  • Mohammad Ali Chan (1779)


  • Sadik Chan (1779–1782)


  • Ali Murad Chan (1782–1785)


  • Dżafar Chan (1785–1789)


  • Lotf Ali Chan (1789–1794)



Kadżarowie |




  • Agha Mohammad Chan Kadżar (1794–1797)


  • Fath Ali Szah Kadżar (1797–1834)


  • Mohammad Szah Kadżar (1834–1848)


  • Naser ad-Din Szah Kadżar (1848–1896)


  • Mozaffar ad-Din Szah Kadżar (1896–1907)


  • Mohammad Ali Szah Kadżar (1907–1909)


  • Ahmad Szah Kadżar (1909–1925)



Iran współczesny |



Pahlawi |




  • Reza Szah Pahlawi (1925–1941)


  • Mohammad Reza Pahlawi (1941–1979)



Pretendenci do tronu po 1979 |




  • Mohammad Reza Pahlawi (1979–1980)


  • Cyrus Reza Pahlawi (od 1980)



Zobacz też |


  • Prezydenci Iranu



這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Shark

Wiciokrzew