Egftnjytyk

Franco Zeffirelli
Prawdziwe imię i nazwisko	Gianfranco Corsi
Data i miejsce urodzenia	12 lutego 1923 Florencja
Zawód	reżyser, scenograf, projektant kostiumów, producent filmowy, aktor
Lata aktywności	od 1957
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Franco Zeffirelli [ˈfraŋko dzeffiˈrɛlli], właśc. Gian Franco Corsi Zeffirelli^[1] (ur. 12 lutego 1923^[2] we Florencji^[3]) – włoski reżyser filmowy, a także scenograf, projektant kostiumów, producent i aktor filmowy, teatralny i telewizyjny. Laureat nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszą scenografię za film Traviata (1984).

Życiorys |

Wczesne lata |

Urodził się we Florencji jako syn Alaide Garosi, projektantki mody, i Ottorino Corsiego^[4], handlarza wełny i jedwabiu. Kiedy miał sześć lat, w 1929 zmarła jego matka. Później został umieszczony pod opieką angielskiej guwernantki, która uczyła go języka angielskiego i literatury angielskiej^[5].

W 1941 ukończył Akademię Sztuk Pięknych (Accademia di Belle Arti Firenze) we Florencji. Następnie studiował sztukę i architekturę na Uniwersytecie Florenckim. Po wybuchu II wojny światowej, walczył jako partyzant, zanim spotkał się z brytyjskimi żołnierzami z 1. batalionu Scots Guards i stał się ich tłumaczem. Po wojnie kontynuował studia na Uniwersytecie we Florencji, ale kiedy zobaczył Henryka V (1944) Laurence’a Oliviera, zwrócił swoją uwagę w stronę teatru.

Kariera |

W roku 1947 przyłączył się do trupy teatralnej Morelli-Stoppa, kierowanej przez Luchino Viscontiego, potem pracował jako jego asystent. Karierę filmową rozpoczął jako aktor rolą Filippo Carrone w dramacie Posłanka Angelina (L’Onorevole Angelina, 1947) Luigi Zampy.

Był scenografem i asystentem reżysera m.in. takich przedstawień jak: Tramwaj zwany pożądaniem Tennessee Williamssa (1948), Troilus i Kressyda Williama Szekspira (1949), Trzy siostry Antona Czechowa (1951).

Debiutował jako reżyser teatralny w roku 1950 spektaklem Lulù Carla Bertolazziego, następnie reżyserował opery i przedstawienia teatralne wystawiane w Londynie, Mediolanie i Nowym Jorku.

Po raz pierwszy reżyserował na dużym ekranie Poskromienie złośnicy Szekspira (1967) z Elizabeth Taylor i Richardem Burtonem. Rok później zrealizował film Romeo i Julia według sztuki Szekspira (1968), który przyniósł mu nominację do nagrody Oscara za reżyserię.

Kolejne jego filmy to m.in.: Brat Słońce, siostra Księżyc (1972) o świętym Franciszku z Asyżu, Jezus z Nazaretu (1977) i Hamlet (1990) z Melem Gibsonem w roli tytułowej.

W 1999 roku Franco Zeffirelli otrzymał Kryształowego Globusa na Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach za wybitny wkład w światową kinematografię^[6].

W listopadzie 2004 otrzymał honorowy brytyjski tytuł szlachecki^[7].

Życie prywatne |

Jest daleko spokrewniony z Leonardem da Vinci (przez potomków przyrodniego rodzeństwa malarza)^[8][9].

W 1996 dokonał publicznego coming outu i otwarcie przyznał się do swojej orientacji homoseksualnej^[10][11]. Wyjaśnił, że zaczął postrzegać swój homoseksualizm, kiedy miał 14 lub 15 lat. Swoje pierwsze homoseksualne doświadczenie z młodym wiejskim chłopcem Vierim podczas wojny, kiedy przebywał z partyzantami w lasach Florencji, opisał w wywiadzie dla tygodnika „Libero”. W 2007 ujawnił, że przeżył wielką miłość z Luchino Viscontim, o czym napisał także w swojej „Autobiografíi”^[12]. Z kolei reżyser Bruce Robinson twierdził, że podczas kręcenia Romea i Julii (1968), gdzie wówczas on grał rolę Benvolio, doświadczył niechcianych zalotów przez Zeffirellego. Robinson wyjaśniał także, że postać lubieżnego Wujka Monty’ego (w tej roli Richard Griffiths) w swoim filmie Withnail i ja (Withnail & I, 1987) oparł na osobie Zeffirellego^[13][14][15].

Franco Zeffirelli został członkiem włoskiego senatu od 1996 roku reprezentującym prawicową partię Forza Italia. Sprzeciwiał się również istnieniu Ministerstwa Kultury, jako reliktu epoki totalitaryzmu.

Filmografia |

Przypisy |

Bibliografia |

• 
  Franco Zeffirelli w bazie IMDb (ang.)
  


• 
  Franco Zeffirelli w bazie Filmweb
  


• 
  Franco Zeffirelli w bazie Notable Names Database (ang.)