Egftnjytyk

Związek Producentów Audio-Video
Kaseton ZPAV
Państwo	Polska
Siedziba	Warszawa
Data założenia	1991
Status	stowarzyszenie
Profil działalności	zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi
Zasięg	Polska
Przewodniczący Zarządu	Andrzej Puczyński
Nr KRS	0000013087
Data rejestracji	1 czerwca 2001
brak współrzędnych
Strona internetowa

Związek Producentów Audio-Video (ZPAV) – polskie stowarzyszenie producentów fonogramów i wideogramów. Przewodniczącym zarządu jest Andrzej Puczyński.

Historia |

Stowarzyszenie powstało w 1991 roku z inicjatywy muzyków, producentów muzycznych i dziennikarzy. Jego główne zadanie to reprezentowanie producentów oraz zwalczanie praktyk piractwa fonograficznego, co umożliwiają umowy partnerskie z tłoczniami nośników optycznych^[1][2]. ZPAV jest Grupą Krajową Międzynarodowej Federacji Przemysłu Fonograficznego (IFPI), która zrzesza i reprezentuje światowy przemysł muzyczny. ZPAV przyznaje również certyfikaty sprzedaży, tj. złote, platynowe i diamentowe płyty dla najlepiej sprzedających się w Polsce wydawnictw muzycznych.

Decyzją Ministra Kultury 1 lutego 1995 wydano stowarzyszeniu zezwolenie na zbiorowe zarządzanie prawami pokrewnymi do fonogramów i wideogramów, w tym do pobierania wynagrodzenia, na następujących polach eksploatacji: zwielokrotnianie określoną techniką, wprowadzenie do obrotu, najem oraz użyczenie egzemplarzy, odtwarzanie, reemitowanie, publiczne udostępnianie fonogramu lub wideogramu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym^[3].

W ramach związku funkcjonują Polska Fundacja Muzyczna pomagająca potrzebującym związanym z muzyką i Akademia Fonograficzna przyznająca od 1999 nagrodę polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk^[4]. W latach poprzednich wyróżnienie bezpośrednio przyznawało stowarzyszenie ZPAV.

W 2009 roku organizacja, we współpracy z FOTA, policją i prokuraturą we Wrocławiu zorganizowała głośną konferencję prasową z okazji aresztowania właścicieli serwisu odSiebie.com m.in. pod zarzutem paserstwa^[5]. W 2013 roku właściciele zostali uniewinnieni i oczyszczeni ze wszystkich zarzutów, zaś sąd wskazał niekompetencję organów ścigania oraz oskarżycieli posiłkowych w tej sprawie^[6].

Od 2010 roku ZPAV przyznaje coroczne wyróżnienia Cyfrowej Piosenki Roku najlepiej sprzedającym się utworom w formacie cyfrowym w Polsce.

Oficjalne zestawienia |

OLiS |

Od października 2000 roku ZPAV prowadzi cotygodniową Oficjalną Listę Sprzedaży (OLiS) podsumowującą sprzedaż detaliczną albumów w Polsce. Lista powstaje w oparciu o dane sprzedaży sklepów uczestniczących w tym projekcie. Dane odnoszą się do tygodnia poprzedzającego kolejne wydanie listy OLIS^{[potrzebny przypis]}.

Listy airplay |

Od 2010 roku ZPAV zajmuje się prowadzeniem cotygodniowych list airplay zestawiających najczęściej odtwarzane utwory w polskich rozgłośniach radiowych. Na stronie internetowej stowarzyszenia prezentowane są następujące zestawienia:

• 
  AirPlay – Top – lista utworów najczęściej odtwarzanych w poprzedzającym tygodniu w 74 stacjach radiowych,


• 
  AirPlay – Nowości – lista najwyżej notowanych nowości odtwarzanych w stacjach radiowych w poprzedzającym tygodniu,


• 
  AirPlay – Największe skoki – lista największych skoków wśród utworów odtwarzanych w stacjach radiowych w poprzedzającym tygodniu,


• 
  AirPlay – TV – lista najczęściej odtwarzanych teledysków w 4 stacjach muzycznych w poprzedzającym tygodniu.

Listy top |

• 
  Top – Dyskoteki – zestawienie 50 najczęściej granych piosenek w dyskotekach, publikowane przez ZPAV od kwietnia 2011 (Źródło).


• 
  Top 100 – niepublikowana już lista 100 najlepiej sprzedających się płyt miesiąca przygotowywana na podstawie danych pochodzących z firm fonograficznych.

Certyfikaty sprzedaży |

Pierwsze złote i platynowe certyfikaty sprzedaży Związek Producentów Audio-Video przyznał w 1995 roku^[7][8]. Rok później status złotej płyty otrzymał pierwszy singel^[9]. Natomiast pierwsza diamentowa płyta została przyznana w 2000 roku^[10]. Złotą i platynową płytę DVD przyznano po raz pierwszy w 2003 roku^[11][12].

Początkowo wyznaczone progi obejmowały sprzedaż 100 tys. egzemplarzy dla złotej i 200 tys. dla platynowej płyty^[13]. Nie przyznawano wówczas wyróżnień w kategorii diamentowa płyta. W czerwcu 1997 roku progi przyznawania wyróżnień wyznaczono na poziomie 50, 100 i 500 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty, przy braku rozgraniczenia na repertuar krajowy i zagraniczny^[14].

1 maja 2002 roku po raz drugi zmianie uległy kryteria przyznawania wyróżnień^[15]. Nagrania wydane po tym dniu mogły uzyskać status złotej, platynowej i diamentowej płyty sprzedając się, odpowiednio, w nakładzie 35, 70 i 350 tys. egzemplarzy^[16]. Natomiast progi dla repertuaru zagranicznego zostały wyznaczone na poziomie 20, 40 i 100 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty^[15].

Trzecia zmiana kryteriów weszła w życie z dniem 1 lipca 2005 roku^[15]. Nagrania wydane po tym dniu mogły uzyskać status złotej, platynowej i diamentowej płyty sprzedając się, odpowiednio, w nakładzie 15, 30 i 150 tys. egzemplarzy^[15]. Natomiast progi dla repertuaru zagranicznego obniżono do 10, 20 i 50 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty^[15].

Z dniem 1 kwietnia 2013 roku ZPAV przyjął zasadę zliczania albumów, tj. pakietów, jako jedna sztuka^[17]. W latach poprzednich stowarzyszenie uwzględniało ilość nośników w zestawie^[17]. W konsekwencji, np. album trzypłytowy mógł otrzymać złotą płytę za sprzedaż 5 tys. zestawów.

Od 3 kwietnia 2014 roku we wnioskach o przyznanie wyróżnienia ZPAV uwzględnił odtworzenia utworów, tzw. streaming, m.in. w serwisach typu YouTube^[18]. Przyjęto zasadę iż odtworzenie jednego utworu 2,5 tys. razy stanowi równoznaczność sprzedaży jednego albumu^[18]. Według tychże zmian, dla repertuaru krajowego, aby zyskać status złotej, platynowej i diamentowej, suma odtworzeń powinna wynieść, odpowiednio 37,5, 75 oraz 375 mln.

Pierwszym albumem, który uzyskał status złotej płyty w Polsce tylko na podstawie odtworzeń (streaming) był Night Visions zespołu Imagine Dragons^[19]. Ten sam tytuł uzyskał jako pierwszy status platynowej na podstawie łącznej sprzedaży cyfrowej i odtworzeń (streaming)^[19].

Do końca maja 2015 roku certyfikaty przyznawane były na mocy wniosku złożonego przez upoważnioną stronę, na podstawie kryteriów obowiązujących członków ZPAV^[15]. Nagroda była przyznawana w przeciągu trzydziestu dni od złożenia wniosku^[15]. ZPAV nie prowadziło statystyk sprzedaży przy czym zastrzegało sobie prawo do kontroli danych liczbowych wykazanych we wniosku o przyznanie wyróżnienia^[15]. Od 1 czerwca 2015 roku stowarzyszenie przyznaje wyróżnienia na podstawie sprawozdań TNS Polska, na podstawie których sporządzana jest lista przebojów – OLiS (nośniki fizyczne), oraz danych nadsyłanych przez wytwórnie muzyczne (sprzedaż cyfrowa)^[20]. Zsumowane dane służą do przyznania wyróżnienia bez uprzedniej potrzeby składania wniosku^[20].

Otrzymanie certyfikatu sprzedaży w Polsce nie jest jednoznaczne z przyznaniem go przez ZPAV. Szereg twórców honoruje progi wyznaczone przez stowarzyszenie. Jednakoż szczegółowy regulamin może podlegać dowolnej interpretacji. Przykładem takiego wyróżnienia jest diamentowa płyta dla zespołu Kult za album MTV Unplugged (2010) przyznana przez wydawcę – S.P. Records^[21]. Wydawnictwo to sprzedało się nakładzie ponad 60 tys. zestawów oraz 10 tys. wydań w formie DVD i Blu-ray^[22].

Kryteria |

Zobacz też |

• Stowarzyszenie Autorów ZAiKS


• Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków


• Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP

Przypisy |