Egftnjytyk

Wydarzenia w Polsce |

• 
  7 marca – w Teatrze Skarbkowskim we Lwowie wystawiono po raz pierwszy tragedię Balladyna Juliusza Słowackiego.


• 
  5 kwietnia – w Krakowie ukazało się pierwsze wydanie czasopisma Przegląd Lekarski.


• 
  20 maja – założono Muzeum Narodowe w Warszawie.


• 
  27 czerwca – ukraiński rewolucjonista Andrij Potebnia dokonał w Ogrodzie Saskim w Warszawie zamachu na namiestnika Królestwa Polskiego Aleksandra Lüdersa, ciężko go raniąc.


• 
  3 lipca – nieudany zamach na wielkiego księcia Konstantego.


• 
  14 lipca – władze rosyjskie aresztowały Jarosława Dąbrowskiego.


• 
  25 listopada – rektor Józef Mianowski wygłosił mowę inauguracyjną w nowo założonej Szkole Głównej.


• 
  4 grudnia – uruchomiono połączenie kolejowe Prus z Rosją z Bydgoszczy do Łowicza. Otwarto przejście graniczne Otłoczyn - Aleksandrowo (dzisiaj miasto Aleksandrów Kujawski). Nowy szlak handlowy oficjalnie nazwano Drogą Żelazną Warszawsko-Bydgoską.


• 
  15 grudnia – otwarto Kolej Warszawsko-Petersburską.


• 
  16 grudnia – otwarto szerokotorową (prześwit: 1524 mm), 2-torową linię kolejową Zielonka-Kuźnica Białostocka o długości 220 km.

• Otwarcie synagogi postępowej tzw. Tempel przy ul. Miodowej w Krakowie. Nabożeństwom przewodzili kaznodzieje o wykształceniu akademickim, przemawiający po polsku lub niemiecku.

Wydarzenia na świecie |

• 
  Styczeń – Austria wprowadziła u siebie Powszechny Niemiecki Kodeks Handlowy.


• 
  24 stycznia – Bukareszt został proklamowany stolicą Rumunii.


• 
  31 stycznia – amerykański astronom Alvan Graham Clark odkrył białego karła Syriusza B, towarzysza najjaśniejszej gwiazdy ziemskiego nieba Syriusza.


• 
  5 lutego – Mołdawia i Wołoszczyzna zostały formalnie połączone i utworzyły Rumunię.


• 
  6 lutego – wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w bitwie o Fort Henry.


• 
  16 lutego – wojna secesyjna: zwycięstwem wojsk Unii zakończyła się bitwa o Fort Donelson.


• 
  21 lutego – wojna secesyjna: zwycięstwo konfederatów w bitwie pod Valverde.


• 
  22 lutego – wejście w życie konstytucji Skonfederowanych Stanów Ameryki oraz zaprzysiężenie Jeffersona Davisa, jedynego prezydenta tego państwa.


• 
  6 marca:
  
  
  
  • wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa pod Pea Ridge.
  
  
  • spłonął zamek Alcázar w hiszpańskiej Segowii.
  
  
  
  


• 
  8 marca:
  
  
  
  • wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa w zatoce Hampton Roads, gdzie pierwszy raz w historii doszło do starcia okrętów pancernych.
  
  
  • wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w bitwie pod Pea Ridge.
  
  
  
  


• 
  8-9 marca – wojna secesyjna: taktyczne zwycięstwo konfederatów w bitwie w zatoce Hampton Roads.


• 
  17 marca – otwarto pierwszą w Finlandii linię kolejową Helsinki-Hämeenlinna.


• 
  26-28 marca – wojna secesyjna: wygrana wojsk Unii w bitwie pod Glorieta Pass.


• 
  5 kwietnia – wojna secesyjna: wojska Unii rozpoczęły oblężenie Yorktown.


• 
  6-7 kwietnia – wojna secesyjna: bitwa pod Shiloh, zakończona zwycięstwem Unii.


• 
  7 kwietnia – amerykański astronom Horace Parnell Tuttle odkrył planetoidę (73) Klytia.


• 
  12 kwietnia – wojna secesyjna: w Georgii miał miejsce udany pościg konfederatów za lokomotywą uprowadzoną przez dywersantów Unii.


• 
  20 kwietnia – Ludwik Pasteur i Claude Bernard przeprowadzili pierwszy udany test pasteryzacji.


• 
  27 kwietnia – wojna secesyjna: okręty Unii wpłynęły przez deltę na Missisipi do Nowego Orleanu.


• 
  29 kwietnia – wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa pod Corinth.


• 
  4 maja – wojna secesyjna: zakończyła się nierozstrzygnięta bitwa pod Yorktown.


• 
  5 maja:
  
  
  
  • 
    francuska interwencja w Meksyku: wojska meksykańskie pokonały francuski korpus ekspedycyjny w bitwie o Puebla.
  
  
  • wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa o Williamsburg.
  
  
  
  


• 
  7 maja – wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa pod Eltham’s Landing.


• 
  8 maja – wojna secesyjna: zwycięstwo konfederatów w bitwie pod McDowell.


• 
  11 maja – wojna secesyjna: został samozatopiony okręt pancerny konfederatów CSS Virginia.


• 
  15 maja – wojna secesyjna: zwycięstwo konfederatów w bitwie pod Drewry’s Bluff.


• 
  20 maja – wojna secesyjna: Kongres Unii przyjął ustawę o osadnictwie (Homestead Act), która miała przyciągnąć ochotników do walki po jej stronie.


• 
  23 maja – wojna secesyjna: zwycięstwo konfederatów w bitwie pod Front Royal.


• 
  24 maja – powstała masońska Wielka Loża Chile.


• 
  27 maja – wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w bitwie pod Hanover Court House.


• 
  31 maja-1 czerwca – wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa pod siedmioma sosnami (bitwa pod Seven Pines).


• 
  5 czerwca – Wietnam i Francja podpisały w Sajgonie traktat przyznający stronie francuskiej 3 prowincje leżące w Kochinchinie.


• 
  6 czerwca – wojna secesyjna: zwycięstwo floty Unii w bitwie pod Memphis.


• 
  7-8 czerwca – wojna secesyjna: I bitwa pod Chattanoogą, zakończona zwycięstwem Unii.


• 
  8 czerwca – Pius IX kanonizował męczenników japońskich, zamordowanych 5 lutego 1597 w Nagasaki.


• 
  9 czerwca – wojna secesyjna: zwycięstwo konfederatów w bitwie pod Port Republic.


• 
  17 czerwca – wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa pod Middleburgiem w Wirginii.


• 
  19 czerwca – w Genewie wyjechał na ulice pierwszy tramwaj konny.


• 
  20 czerwca – zginął w zamachu premier Rumunii Barbu Catargiu.


• 
  25 czerwca – wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa siedmiodniowa.


• 
  1 lipca – wojna secesyjna: zakończyła się bitwa siedmiodniowa.


• 
  16 lipca – odkryto kometę Swifta-Tuttle’a.


• 
  18 sierpnia – powstanie Dakotów w Minnesocie: Dakotowie rozbili amerykański oddział w bitwie przy przeprawie Redwood.


• 
  22 sierpnia – powstanie Dakotów w Minnesocie: zwycięstwo Amerykanów w bitwie o Fort Ridgely.


• 
  24 sierpnia – Giuseppe Garibaldi rozpoczął marsz na Rzym.


• 
  28-30 sierpnia – wojna secesyjna: II bitwa nad Bull Run, zakończona zwycięstwem Konfederacji.


• 
  1 września – wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa pod Chantilly.


• 
  2 września – powstanie Dakotów w Minnesocie: porażka wojsk amerykańskich w bitwie pod Birch Coulee.


• 
  14 września – „incydent w Namamugi”: napaść samurajów na grupę brytyjskich podróżnych; zdarzenie to zostało opisane przez Jamesa Clavella w powieści Gai-Jin.


• 
  15 września – wojna secesyjna: zwycięstwo Konfederatów w bitwie o Harpers Ferry.


• 
  17 września – wojna secesyjna: bitwa nad Antietam, zakończona zwycięstwem Unii.


• 
  22 września – Abraham Lincoln ogłosił proklamację emancypacyjną (obowiązującą od 1 stycznia 1863).


• 
  23 września:
  
  
  
  • król Wilhelm powołał Ottona von Bismarcka na premiera Prus.
  
  
  • wojska USA odniosły decydujące zwycięstwo w bitwie nad Wood Lake podczas wojny z Dakotami.
  
  
  • 
    Lew Tołstoj ożenił się z Zofią Bers.
  
  
  
  


• 
  4 października – wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w II bitwie pod Corinth.


• 
  8 października – wojna secesyjna: bitwa pod Perryville.


• 
  21 października – niemiecki astronom Heinrich Louis d’Arrest odkrył planetoidę (76) Freia
  


• 
  5 listopada:
  
  
  
  • wojna secesyjna: Abraham Lincoln usunął po raz drugi i ostatecznie ze stanowiska dowódcy armii unionistów George’a McClellana.
  
  
  • w Minnesocie ponad 300 Siuksów zostało osądzonych i skazanych na powieszenie za napady i mordowanie osadników.
  
  
  
  


• 
  7 grudnia – wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w bitwie pod Prairie Grove.


• 
  11 grudnia – wojna secesyjna: rozpoczęła się I bitwa pod Fredericksburgiem.


• 
  12 grudnia – wojna secesyjna: na rzece Yazoo zatonęła na minie kanonierka rzeczna USS Cairo, należąca do floty Unii.


• 
  15 grudnia:
  
  
  
  • uruchomienie pierwszej na Białorusi linii kolejowej, fragmentu kolei warszawsko-petersburskiej.
  
  
  • wojna secesyjna: zwycięstwo konfederatów w I bitwie pod Fredericksburgiem.
  
  
  
  


• 
  26 grudnia – w Mankato (Minnesota) dokonano egzekucji 38 Santee Dakotów, skazanych na śmierć za udział w powstaniu Małej Wrony.

• Japoński siogun Iemochi Tokugawa, wysyła pierwszych dyplomatów (pełnomocni ministrowie) do państw europejskich, nie tworząc jednak żadnej ambasady.


• Pierwsze demokratyczne wybory do zgromadzeń okręgowych (Grenlandia).


• Szwajcarski zegarmistrz, Adolphe Nicole skonstruował stoper.

Urodzili się |

• 
  2 stycznia – Michał Doliwo-Dobrowolski, rosyjski elektrotechnik, elektryk i wynalazca pochodzenia polskiego (zm. 1919)


• 
  23 stycznia – David Hilbert, niemiecki matematyk (zm. 1943)


• 
  3 lutego - Józef Londzin, polski duchowny katolicki, działacz narodowy, historyk, bibliograf, polityk, senator RP (zm. 1929)


• 
  5 lutego – Aleksander Kakowski, kardynał, arcybiskup metropolita warszawski, członek Rady Regencyjnej (zm. 1938)


• 
  25 lutego – Stanisław Głąbiński, polski prawnik, polityk i publicysta (zm. 1941)


• 
  5 marca – Siegbert Tarrasch, niemiecki szachista (zm. 1934)


• 
  12 marca – Wilhelm Forsberg, szwedzki żeglarz, olimpijczyk (zm. 1939)


• 
  17 marca – Silvio Gesell, niemiecki ekonomista, teoretyk „Naturalnego Porządku Ekonomicznego” (zm. 1930)


• 
  28 marca – Aristide Briand, francuski polityk, wielokrotny premier Francji (zm. 1932)


• 
  29 marca – Viktor Greschik, spiskoniemiecki botanik i historyk (zm. 1946)


• 
  30 marca – Joanna María Condesa Lluch, hiszpańska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1916)


• 
  11 kwietnia – William Wallace Campbell, amerykański astronom (zm. 1938)


• 
  28 kwietnia – William Norton, walijski rugbysta (zm. 1898)


• 
  15 maja – Arthur Schnitzler, austriacki prozaik, dramaturg i lekarz (zm. 1931)


• 
  27 maja – Feliksa Kozłowska, założycielka mariawityzmu (zm. 1921)


• 
  28 maja – Edward Treacher Collins, angielski chirurg i okulista (zm. 1932)


• 
  1 lipca – Ernest Greene, irlandzki rugbysta (zm. 1937)


• 
  3 lipca – Bolesława Lament, polska zakonnica, założycielka Misjonarek Świętej Rodziny, błogosławiona katolicka (zm. 1946)


• 
  5 lipca – Jakub Gąsienica Wawrytko, przewodnik tatrzański i ratownik górski (zm. 1950)


• 
  30 lipca – William Tatham, angielski rugbysta (zm. 1938)


• 
  31 lipca – Alan Rotherham, angielski rugbysta (zm. 1898)


• 
  7 sierpnia – Aleksander Orłowski, polski muzyk, działacz plebiscytowy (zm. 1932)


• 
  22 sierpnia – Claude Debussy, francuski pianista i kompozytor (zm. 1918)


• 
  23 sierpnia – Jan Kotrč, czeski szachista, kompozytor szachowy i publicysta (zm. 1943)


• 
  29 sierpnia – Andrew Fisher, australijski polityk, premier Australii (zm. 1928)


• 
  14 września – Wilfred Bolton, angielski rugbysta (zm. 1930)


• 
  16 września – James Veitch, szkocki rugbysta (zm. 1917)


• 
  21 września – Eduard Sochor, czeski inżynier architekt (zm. 1947)


• 
  29 września – Salwator Damian Enguix Garés, hiszpański działacz Akcji Katolickiej, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)


• 
  3 października
  
  
  
  • 
    David McFarlan, szkocki rugbysta (zm. 1940)
  
  
  • 
    Ludwik Tunkel, śląski duchowny katolicki, działacz społeczny (zm. 1941)
  
  
  
  


• 
  9 października – John Tod, szkocki rugbysta (zm. 1935)


• 
  12 października:
  
  
  
  • 
    Anatol Nowak, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (zm. 1933)
  
  
  • 
    Salwator Estrugo Solves, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony
  
  
  
  


• 
  13 października – Mary Kingsley, angielska pisarka (zm. 1900)


• 
  19 października – August Marie Louis Lumière, francuski wynalazca, jeden z pionierów kinematografii (zm. 1954)


• 
  12 listopada – Maria Dominika Mantovani, włoska zakonnica, współzałożycielka Małych Sióstr Świętej Rodziny, błogosławiona katolicka (zm. 1934)


• 
  22 listopada – Charles Sample, angielski rugbysta (zm. 1938)


• 
  25 listopada – Ethelbert Nevin, amerykański pianista i kompozytor (zm. 1901)


• 
  28 grudnia – Maurycy Pius Rudzki, polski astronom, geofizyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1916)


• data dzienna nieznana:
  
  
  
  • 
    Edmund Cięglewicz, dziennikarz krakowski, tłumacz autorów starożytnych (zm. 1928)
  
  
  • 
    Shun'ichi Shimamura, japoński lekarz (zm. 1923)
  
  
  
  

Zmarli |

• 
  6 stycznia – Hiacynt Łobarzewski, polski botanik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, badacz flory Karpat (ur. 1814)


• 
  10 stycznia – Samuel Colt, amerykański wynalazca i konstruktor broni palnej (ur. 1814)


• 
  18 stycznia – John Tyler, dziesiąty prezydent USA (ur. 1790)


• 
  27 stycznia – Paweł Józef Nardini, niemiecki ksiądz, błogosławiony katolicki (ur. 1821)


• 
  3 lutego – Jean-Baptiste Biot, francuski fizyk, matematyk, geodeta i astronom (ur. 1774)


• 
  18 lutego
  
  
  
  • 
    Jan Zhang Tianshen, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1805)
  
  
  • 
    Marcin Wu Xuesheng, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1817)
  
  
  • 
    Jan Chen Xianheng, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1820)
  
  
  • 
    Jan Neel, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1832)
  
  
  
  


• 
  19 lutego – Łucja Yi Zhenmei, chińska męczennica, święta katolicka (ur. 1815)


• 
  27 lutego – Gabriel Possenti, włoski pasjonista, święty katolicki (ur. 1838)


• 
  3 marca – Adam Jasiński, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (ur. 1812)


• 
  22 maja – Wawrzyniec Ngôn, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1840)


• 
  25 maja – Johann Nepomuk Nestroy, austriacki aktor, pisarz i śpiewak operowy (ur. 1801)


• 
  1 czerwca – Józef Túc, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1843)


• 
  2 czerwca – Dominik Ninh, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1835 lub 1841)


• 
  3 czerwca – Paweł Vũ Văn Dương, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1792)


• 
  5 czerwca
  
  
  
  • 
    Dominik Toại, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. 1811 lub 1812)
  
  
  • 
    Dominik Huyện, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1817)
  
  
  
  


• 
  6 czerwca
  
  
  
  • 
    Piotr Đinh Văn Dũng, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1800)
  
  
  • 
    Piotr Đinh Văn Thuần, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1802)
  
  
  • 
    Wincenty Dương, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1821)
  
  
  
  


• 
  7 czerwca – Józef Trần Văn Tuấn, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1824)


• 
  16 czerwca
  
  
  
  • 
    Dominik Nguyên, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1802)
  
  
  • 
    Dominik Nhi, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1812)
  
  
  • 
    Andrzej Tường, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1812)
  
  
  • 
    Wincenty Tường, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1814)
  
  
  • 
    Dominik Nguyễn Đức Mạo, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1818)
  
  
  
  


• 
  17 czerwca – Piotr Đa, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1802)


• 
  20 czerwca – Wincenty Darowski, polski działacz polityczny i gospodarczy


• 
  13 sierpnia – Benild Romançon, francuski lasalianin, święty katolicki (ur. 1805)


• 
  22 września – Frederick Townsend Ward, amerykański żołnierz, awanturnik (ur. 1831)


• 
  24 września – Antoni Marcin Slomšek, słoweński biskup, błogosławiony katolicki (ur. 1800)


• 
  13 listopada – Ludwig Uhland, niemiecki pisarz, literaturoznawca, prawnik i polityk (ur. 1787)

Święta ruchome |

• 
  Tłusty czwartek: 27 lutego


• 
  Ostatki: 4 marca


• 
  Popielec: 5 marca


• 
  Niedziela Palmowa: 13 kwietnia


• 
  Wielki Czwartek: 17 kwietnia


• 
  Wielki Piątek: 18 kwietnia


• 
  Wielka Sobota: 19 kwietnia


• 
  Wielkanoc: 20 kwietnia


• 
  Poniedziałek Wielkanocny: 21 kwietnia


• 
  Wniebowstąpienie Pańskie: 29 maja


• 
  Zesłanie Ducha Świętego: 8 czerwca


• 
  Boże Ciało: 19 czerwca

Zobacz też |

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: 1862

• 1862 w literaturze


• 1862 w sztuce