Egftnjytyk

Maria Szyszkowska
Data i miejsce urodzenia	7 października 1937 Warszawa
Senator V kadencji
Okres	od 19 października 2001 do 18 października 2005
Przynależność polityczna	Sojusz Lewicy Demokratycznej
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Maria Szyszkowska (ur. 7 października 1937 w Warszawie) – polska filozof i polityk, działaczka społeczna, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki, senator V kadencji.

Życiorys |

Wykształcenie i działalność zawodowa |

W 1961 ukończyła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, a w 1962 na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej. Po obronie doktoratu na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego w 1967 odeszła z tej uczelni. Działała w Stowarzyszeniu PAX Bolesława Piaseckiego.

Pracowała na pół etatu jako adiunkt na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej ATK. W 1973 habilitowała się na Wydziale Filozoficznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, rok później podjęła pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach. Równolegle w kolejnych latach wykładała w filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku. Tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych otrzymała w 1988^[1]. Stanowisko profesora zwyczajnego objęła w 1993.

Od 1992 zaczęła ponownie pracować na Uniwersytecie Warszawskim. W tym samym roku utworzyła, jako pracownik zatrudniony na pół etatu, Zakład Filozofii Polityki w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Kierowała nim do 1994. Na UW wykłada filozofię współczesną, filozofię kultury i filozofię prawa. Przez półtora roku wykładała filozofię na uniwersytecie w Wiedniu. Opublikowała kilkadziesiąt książek i kilkaset artykułów.

Jest wiceprzewodniczącą polskiego oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). Należy m.in. do Związku Literatów Polskich, Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz Internationale Gesellschaft „System der Philosophie”. Jest członkinią zespołu redakcyjnego „Wolnomularza Polskiego”. Była przewodniczącą rady kwartalnika naukowego „Małżeństwo i Rodzina” oraz założycielką „Inicjatywy Otwarci”.

Współpracowała z tygodnikiem „Fakty i Mity”, w którym przez 3 lata prowadziła stałą rubrykę. Publikowała także w dzienniku „Trybuna”, miesięczniku „Medycyna dla Ciebie” i kwartalniku „Przegląd Socjalistyczny”.

Działalność polityczna |

W latach 1993–1997 była członkiem Trybunału Stanu. W 2001 z ramienia koalicji SLD-UP została wybrana na senatora V kadencji z okręgu warszawskiego. Należała do Sojuszu Lewicy Demokratycznej i tworzonego przez senatorów lewicy klubu „Lewica Razem”. Przewodniczyła komisji etyki SLD, należała do Platformy Socjalistycznej założonej w ramach tej partii.

Autorka nieuchwalonych projektów: kodeksu honorowego osób pełniących funkcje publiczne, ustawy o rejestrowanych związkach między osobami tej samej płci (który jako pierwszy w Polsce został złożony w Senacie w 2003), a także projektów ustaw dotyczących aborcji i eutanazji.

W styczniu 2005 wystąpiła z SLD. W maju tego samego roku ogłosiła zamiar startu w wyborach prezydenckich jako kandydat niezależny. Uzyskała poparcie Antyklerykalnej Partii Postępu „Racja”, Demokratycznej Unii Kobiet oraz niewielkich organizacji i partii lewicowych (Pracownicza Demokracja, Stowarzyszenie na rzecz Państwa Neutralnego Światopoglądowo Neutrum, Komunistyczna Partia Polski, Nowa Lewica). Nie zebrała wystarczającej liczby podpisów do zarejestrowania swojej kandydatury. W odbywających się w tym samym roku wyborach parlamentarnych startowała do Sejmu z warszawskiej listy Polskiej Partii Pracy, otrzymując 2590 głosów.

W sierpniu 2006 uzyskała honorowe członkostwo w partii Racja Polskiej Lewicy. Od 22 września 2007 do 21 marca 2009 była jej przewodniczącą. Wystąpiła z partii po wycofaniu się RACJI z koalicji wyborczej w wyborach do Parlamentu Europejskiego z Polską Partią Socjalistyczną (pozostała honorową członkinią ugrupowania). W wyborach parlamentarnych w 2011 bez powodzenia kandydowała do Sejmu z lubelskiej listy SLD, otrzymując 3239 głosów.

Jest prezesem Pacyfistycznego Stowarzyszenia Wolnej Myśli, członkinią honorową stowarzyszenia ATTAC Polska i jednym z założycieli Polskiego Forum Społecznego.

Odznaczenia i wyróżnienia |

W 1999, za wybitne zasługi dla nauki polskiej, za osiągnięcia w pracy dydaktycznej i działalności publicznej, została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[2].

W 1999 otrzymała „Tęczowy Laur”, nagrodę przyznawaną za działalność na rzecz tolerancji i otwartości społeczeństwa. W 2004 została uhonorowana tytułem „Człowieka Tęczy” przyznawanym osobom związanym z ruchami LGBT.

W 2005 minister spraw zagranicznych Szwajcarii Micheline Calmy-Rey na wniosek Fundacji Swisspeace zgłosiła jej kandydaturę do Pokojowej Nagrody Nobla, uzasadniając to wieloletnią działalnością na rzecz praw człowieka, stanowczym i wolnym od koniunkturalizmu propagowaniem idei życzliwości wobec wszystkich grup społecznych oraz szerzeniem pacyfizmu.

Poglądy |

Głosi poglądy antyklerykalne. Deklaruje poparcie dla pacyfizmu, państwa neutralnego światopoglądowo. Deklaruje się jako kantystka, agnostyk, a także wegetarianka^[3].

Publikacje |

Publikacje zwarte

• 1970 – Neokantyzm. Filozofia społeczna wraz z filozofią prawa natury o zmiennej treści (Instytut Wydawniczy „Pax”)


• 1972 – Dociekania nad prawem natury czyli o potrzebach człowieka (Instytut Wydawniczy „Pax”)


• 1972 – U źródeł współczesnej filozofii prawa i filozofii człowieka (Instytut Wydawniczy „Pax”)


• 1979 – Człowiek wobec siebie i wobec innego (Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej)


• 1982 – Teorie prawa natury w XXI wieku w Polsce (Państwowe Wydawnictwo Naukowe)


• 1985 – Twórcze niepokoje codzienności (Wydawnictwo Łódzkie)


• 1987 – Mój dziennik (Wydawnictwo Łódzkie)


• 1988 – Filozofia prawa i filozofia człowieka (Instytut Wydawniczy „Pax”)


• 1993 – Filozofia Prawa. Filozofia polityki. Filozofia twórczości (Oficyna Naukowa)


• 1993 – Europejska filozofia prawa (Wydawnictwo C.H. Beck)


• 1992 – Zagubieni w codzienności (Wydawnictwo Anagram)


• 1994 – Spotkania w salonie (Wydawnictwo Książkowe Twój Styl)


• 1994 – Stwarzanie siebie (Wydawnictwo Interlibro)


• 1995 – Europejska filozofia prawa (Wydawnictwo C.H. Beck oraz Państwowe Wydawnictwo Naukowe)


• 1996 – Zagubieni w codzienności (Oficyna Naukowa)


• 1996 – Zarys filozofii prawa (Wydawnictwo Temida 2)


• 1997 – W poszukiwaniu sensu życia (Wydawnictwo Książkowe Twój Styl)


• 1997 – Filozofia w Europie (Wydawnictwo Temida 2)


• 1997 – Całe życie w opozycji. Rozmowy z Marią Szyszkowską (Oficyna Naukowa)


• 1998 – Drogowskazy (Polska Agencja Promocyjna)


• 1999 – Twórcze niepokoje codzienności (Wydawnictwo Książkowe Twój Styl)


• 1999 – Filozoficzne interpretacje prawa
  


• 2000 – Filozofia w Europie (Wydawnictwo Temida 2)


• 2001 – Rozmowy z Marią Szyszkowską 1997–2001 (Wydawnictwo Matrix)


• 2001 – Granice zwierzeń (Wydawnictwo Książkowe Twój Styl)


• 2001 – Zagubieni w codzienności (Wydawnictwo Książkowe Twój Styl)


• 2002 – Za horyzontem (Wydawnictwo Rosner & Wspólnicy)


• 2004 – Lewicowość w XXI wieku (Wydawnictwo tCHu)


• 2005 – Zamyślenia (Wydawnictwo Heliodor)


• 2005 – Filozofia Kanta w XXI wieku (Wydawnictwo Anagram)


• 2008 – Teoria i filozofia prawa (Dom Wydawniczy Elipsa)


• 2009 – Odcienie codzienności (Kresowa Agencja Wydawnicza)


• 2009 – Dzieje filozofii (Kresowa Agencja Wydawnicza)


• 2010 – Każdy bywa pacjentem – zarys filozofii farmacji (Dom Wydawniczy Elipsa)


• 2010 – Etyka (Kresowa Agencja Wydawnicza)


• 2010 – Filozofia codzienności w rzeczywistości neoliberalnej (Dom Wydawniczy Elipsa)


• 2011 – Na każdy temat z Marią Szyszkowską... rozmawia Stanley Devine (Helion One Press)

Książki pod redakcją Marii Szyszkowskiej

• 1991 – Wokół istnienia człowieka (Państwowa Akademia Nauk)


• 1994 – Polityka a prawo, gospodarka, moralność (Państwowa Akademia Nauk)


• 1996 – Filozofia polityki wobec literackich i artystycznych inspiracji (Państwowa Akademia Nauk)


• 1996 – Pacyfizm czy zagłada (Wydawnictwo Interlibro)


• 1999 – Powrót do prawa ponadustawowego (Wydawnictwo Interlibro)


• 2000 – Przełomy wieków (Wydawnictwo Temida 2)


• 2001 – Dziwne losy filozofii prawa (Wydawnictwo Interlibro)


• 2001 – Filozofia prawa (Państwowe Wydawnictwo Naukowe)


• 2001 – Pacyfizm, prawo a dzieje państwa i ustroju (Wydawnictwo Temida 2)


• 2005 – Oczekiwane wartości w polityce (Instytut Wydawniczy Książka i Prasa)


• 2004 – O braku wolności światopoglądowej w Polsce (Wydawnictwo tCHu)


• 2005 – Filozofia Kanta w XXI wieku (Wydawnictwo Anagram)


• 2007 – Ideowość w polityce (Wydawnictwo tCHu)


• 2008 – Socjalizm i jego różnorodne koncepcje (Wydawnictwo tCHu)


• 2008 – Seksualność człowieka, obyczaje a polityka (Wydawnictwo tCHu)


• 2009 – Pokój i demokracja (Wydawnictwo tCHu)


• 2011 – Polska bez Polskiego Czerwonego Krzyża?! (Dom Wydawniczy Elipsa)

Prace zbiorowe

• 1979 – Zdrowie psychiczne, pod redakcją K. Dąbrowskiego (Państwowe Wydawnictwo Naukowe)


• 1992 – Z zagadnień prawa cywilnego, pod redakcją M. Sawczuka (Filia Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku)


• 1992 – Troska o człowieka, pod red. ks. R. Foryciego (Wydawnictwo Pallotinum)


• 1996 – Człowiek wobec świata, pod red. Z. Hulla i W. Tulibackiego (Polskie Towarzystwo Filozoficzne)


• 1997 – Prawo, administracja, obywatele, pod red. B. Kudryckiej (Wydawnictwo Temida 2)


• 2000 – Prawo wczoraj i dziś, pod red. G. Bałtruszajtys (Wydawnictwo Liber)


• 2002 – Idee humanistyczne renesansu w integracji europejskiej, pod red. H. Bednarczyka (Wydawnictwo Sycyna)


• 2002 – Media publiczne i edukacja polaków, pod red. E. Biedki (Rada Nadzorcza Polskiego Radia i Telewizji Polskiej)


• 2002 – Humanizacja zawodów prawniczych, pod red. A. Turskiej (Wydawnictwo Liber)


• 2002 – Ze sztandarem prawa przez świat, pod red. R. Tokarczyka i K. Motyki (Wydawnictwo Zakamycze)


• 2004 – Filozofia wobec XXI wieku, pod red. L. Gawora (Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej).


• 2004 – Dramat przemocy w historycznej perspektywie, pod red. J. Chrobaczyńskiego i W. Wrzesińskiego (Wydawnictwo WAM)


• 2007 – Problemy współczesnego ustrojoznawstwa, pod red. J. Dobkowskiego (Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego)


• 2009 – Edukacja społeczeństwa w XXI wieku, pod red. S. Kunikowskiego i A. Krynieckiej (Wydawnictwo tCHu)


• 2009 – Nauka i nauczanie prawa. Tradycja i Przeszłość, pod red. H. Izdebskiego (Wydawnictwo Liber)


• 2009 – Nauczyciel wobec szans i zagrożeń edukacyjnych XXI wieku, pod red. H. Gajdamowicz (Wydawnictwo Impuls)


• 2009 – O człowieku i jego rozwoju, pod red. Z. Izdebskiego (Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego)


• 2009 – Pro bono Reipublicae, pod red. P. Boreckiego (Wydawnictwo LexisNexis)


• 2009 – Dobre prawo, złe prawo, pod red. P. Mochnaczewskiego i A. Kociołek (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego)


• 2009 – Neoliberalizm a kryzys finansów w świecie i w Polsce, pod red. P. Bożyka (Instytut Badań im. J.M. Keynesa)


• 2011 – Wieża malowana. Wspomnienia o Wojciechu Siemionie, pod red. J. Plesa (Polski Instytut Wydawniczy)

Życie prywatne |

Od 1995 razem ze swoim trzecim mężem, Janem Stępniem, mieszka w Strzelcach pod Nałęczowem.

Przypisy |