Mieszko cieszyński












































































Mieszko cieszyński






— książę raciborski, książę cieszyńsko-oświęcimski —


ilustracja
Mieszko I Cieszyński
(rzeźba Jana Raszki w Cieszynie)

wizerunek herbu

Książę cieszyńsko-oświęcimski
Okres
 od 1290
do 1314 lub 1315
Poprzednik
 podział księstwa opolsko-raciborskiego
Następca
Kazimierz I cieszyński

Książę raciborski
Okres
 od 1281/1282
do 1290
Poprzednik
 podział księstwa opolsko-raciborskiego
Następca
Przemysław
Dane biograficzne
Dynastia
Piastowie
Data urodzenia
1252–1256
Data śmierci
1314/1315
Miejsce spoczynku
 kościół dominikanów w Cieszynie

Ojciec
Władysław opolski
Matka
Eufemia Odonicówna
Rodzeństwo
Bolko I opolski, Przemysław


Żona
 NN

Dzieci
Władysław, Kazimierz, Wiola Elżbieta



Pieczęć piesza Mieszka cieszyńskiego (1288)


Mieszko cieszyński (ur. 1252/1256, zm. 1314 lub 1315) – od 1281/1282 wspólnie z bratem Przemysławem w Cieszynie, Oświęcimiu i Raciborzu, od 1290 po podziale samodzielny, książę cieszyńsko-oświęcimski, sojusznik (może też lennik w latach 1292–1305) Wacława II, króla Czech, założyciel linii Piastów cieszyńskich.


W opracowaniach popularnonaukowych występuje czasami jako Mieszko III Opolski oraz Mieszko I Cieszyński[1]. Numeracja ta jednak nie przyjęła się w nauce historycznej.




Spis treści






  • 1 Wywód genealogiczny


  • 2 Mieszko za życia ojca


  • 3 Mieszko jako książę raciborski


  • 4 Mieszko jako książę cieszyńsko-oświęcimski


  • 5 Mieszko a walki o tron krakowski


  • 6 Donacje kościelne Mieszka


  • 7 Data zgonu i miejsce pochowania


  • 8 Małżeństwo i potomstwo


  • 9 Pomnik Mieszka


  • 10 Przypisy


  • 11 Bibliografia


    • 11.1 Dalsza literatura







Wywód genealogiczny |
















































4. Kazimierz I opolski

      
    2. Władysław opolski

5. Wiola bułgarska(?)

        
      1. Mieszko cieszyński

6. Władysław Odonic
    
    3. Eufemia Odonicówna

   
7. Jadwiga
      
 


Mieszko za życia ojca |


Był najstarszym synem Władysława, księcia opolskiego, i jego żony, Eufemii (córki księcia wielkopolskiego Władysława Odonica). W źródłach po raz pierwszy Mieszko pojawia się 21 października 1258, kiedy razem z ojcem i dwoma młodszymi braćmi, Kazimierzem i Bolesławem, wyrażał zgodę na fundację opactwa cysterskiego w Rudach.



Mieszko jako książę raciborski |


Mieszko po śmierci ojca (1281 lub 1282) – mimo tego, że był jego najstarszym synem – otrzymał dzielnicę raciborską. Stolicę dzielnicy ojcowskiej, Opole, przejął trzeci pod względem starszeństwa Bolesław. Mieszko jako najstarszy z braci występował w imieniu najmłodszego Przemysława, który w chwili ojca nie miał wieku sprawnego. Przemysław, tytułujący się księciem oświęcimskim, osiągnął pełnoletniość około 1284.



Mieszko jako książę cieszyńsko-oświęcimski |


Do ostatecznego podziału dzielnic między braci doszło w 1290 roku. Przemysław przejął księstwo raciborskie, Mieszko zasiadł na Cieszynie, obejmując we władanie dawne kasztelanie cieszyńską, oświęcimską, chrzanowską i zatorską. Po raz pierwszy jako książę cieszyński figuruje na dokumencie wystawionym 1 stycznia 1290 roku[2].


W 1285 Mieszko wsparł politycznie wrocławskiego biskupa Tomasza II Zarembę, udzielając mu schronienia przed Henrykiem IV Prawym w Raciborzu. Polityka taka ze strony Mieszka zaprzepaściła łączące dotąd przyjazne stosunki pomiędzy książętami opolsko-raciborskimi i wrocławskimi, co stało się przyczyną oddalenia przez Henryka nieznanej z imienia żony (być może nosiła imię Konstancja), a siostry Mieszka. Inną konsekwencją kroku Mieszka I była wyprawa zbrojna księcia wrocławskiego w 1287 zakończona oblężeniem Raciborza i ostatecznym upadkiem politycznym biskupa.


Mieszko cieszyński rozpoczął intensywną kolonizację terenów swego księstwa, potrajając liczbę osad. Nadał, między innymi, przywileje handlowe Cieszynowi, Oświęcimiowi (w 1291 roku nadał skład solny), Bielsku i Frysztatowi. 10 listopada 1292 roku nadał prawa miejskie Zatorowi. W 1290 roku nadał rycerzowi Boguszowi 10 łanów frankońskich w pobliżu Cieszyna, dając w sposób początek wsi Boguszowice (obecnie w granicach Cieszyna).



Mieszko a walki o tron krakowski |


Mieszko cieszyński nie poparł kolejnych pretendentów do korony polskiej (Henryka IV Prawego, Przemysła II i Władysława Łokietka). Stanął za to po stronie Wacława II, króla Czech. Do zawarcia układu sojuszniczego Mieszka i jego braci Bolesława, Kazimierza i Przemysława doszło formalnie w dniu 17 stycznia 1291 w Ołomuńcu. Kwestią dyskusyjną jest to, czy Mieszko złożył później hołd lenny czeskiemu władcy – niektórzy sądzą, że nastąpiło to być może z okazji objęcia przez Wacława II tronu w Krakowie (w historiografii popularna jest zwłaszcza data 11 sierpnia 1292).


Mieszko nie uczestniczył w wyprawie Wacława II na Kraków w 1291 roku, ani w roku następnym w wojnie przeciwko Łokietkowi zakończonej pełnym zwycięstwem Wacława II i hołdem lennym Łokietka złożonym w Sieradzu. Oddał jednak swoje siły zbrojne do dyspozycji Wacława II.


W 1300 wziął udział w koronacji Wacława II w Gnieźnie na króla Polski. Polityka współpracy z czeskimi Przemyślidami była kontynuowana także po śmierci Wacława II. Jego syn i następca, Wacław III, 5 października 1305 roku poślubił córkę Mieszka, Wiolę Elżbietę, dzięki czemu cieszyński książę miał stać się niebawem jedną z najważniejszych postaci w Królestwie Polskim. Niewykluczone, że dzięki tym zabiegom Mieszko próbował sięgnąć nawet po polską koronę. Dobrze zapowiadającą się karierę cieszyńskiego władcy przerwało jednak zamordowanie Wacława III w Ołomuńcu 4 sierpnia 1306. Ponieważ młody król nie pozostawił po sobie potomstwa, królewska linia Przemyślidów wygasła, a Mieszko stracił wypracowane dzięki niej wpływy, których później już nie odzyskał.


Po 1306 aktywność polityczna Mieszka I zmalała niemal do zera. Nie znamy przyczyn tego stanu rzeczy, gdyż liczący niewiele ponad pięćdziesiąt lat książę nie był jeszcze stary. Rządy w księstwie coraz bardziej przejmowali jego synowie Władysław i Kazimierz. Jedynym przejawem jego działalności politycznej po upadku rządów czeskich było oddanie w dzierżawę miasta Kęty krakowskiemu biskupowi Janowi Muskacie, przeciwnikowi rządów Władysława Łokietka w Małopolsce. W przeciwieństwie jednak do brata Bolka I, Mieszko nie wsparł buntu wójta Alberta w 1311.



Donacje kościelne Mieszka |


Mieszko znany był ze swej hojności dla kościoła. Dzięki jego donacjom ukończono budowę klasztoru dominikańskiego w Oświęcimiu (krótko po 1283 roku). Władca wspomagał także finansowo klasztor norbertanek w Czarnowąsach koło Opola i dominikanów w Cieszynie.



Data zgonu i miejsce pochowania |


Nie jest znana dokładna data zgonu Mieszka. Ze źródeł dyplomatycznych wynika, że zmarł w 1314 lub w pierwszej połowie 1315 roku (przed 27 czerwca).


Według przypuszczenia Franciszka Popiołka został pochowany w kościele dominikańskim w Cieszynie. Według Kazimierza Jasińskiego Domysł ten nie jet pozbawiony prawdopodobieństwa[3].



Małżeństwo i potomstwo |


Jeszcze za życia ojca ożenił się z nieznaną bliżej księżniczką. Owdowiał najpóźniej w 1302 roku. Z tego małżeństwa doczekał się dwóch synów – Władysława i Kazimierza – oraz córki, Wioli Elżbiety (późniejszej żony Wacława III, króla Czech).



Pomnik Mieszka |



 Osobny artykuł: Pomnik Mieszka I w Cieszynie.

Okazały pomnik (rzeźba w postaci odlewu) księcia Mieszka cieszyńskiego dłuta Jana Raszki został wykonany w 1931 roku. Znajduje się on w Lasku Miejskim w Cieszynie.



Przypisy |




  1. ↑ Robert Danel, Cieszyn, Warszawa 1987, ​ISBN 83-03-01925-2​, s. 25; J. Wantuła, Mieszko I (1290-1316), (w:) Kalendarz Cieszyński 1989, Cieszyn 1988, s. 4.


  2. ↑ Datacja ta jest akceptowana przez niemal wszystkich badaczy. Jako jedyny kwestionował ją niemiecki historyk Winfried Irgang. Tradycyjną datację obronił Idzi Panic, Jeszcze w sprawie daty powstania księstwa cieszyńskiego, "Pamiętnik Cieszyński", t. 20, 2005, s. 6-10.


  3. ↑ Kazimierz Jasiński: Uwagi o Mieszku - pierwszym księciu cieszyńskim. "Rocznik Cieszyński". T. 6/7. 1991, s. 25.



Bibliografia |




  • Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959.


  • Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 2, Cieszyn 1995, s. 145-146.


  • Jasiński K., Rodowód Piastów śląskich, t. 3, Wrocław 1977, s. 33-35.


  • Jureczko A., Mieszko ks. cieszyńsko-oświęcimski, (w:) Polski Słownik Biograficzny, t. 21, 1976, s. 39-40.

  • Landwehr v. Pragenau M., Geschichte der Stadt Teschen, Würzburg 1976, s. 2, 16, 30, 107.

  • Morys K., Dzieje Cieszyna, Cieszyn 1960, s. 8.


  • Panic I., Jeszcze w sprawie daty powstania księstwa cieszyńskiego, (w:) Pamiętnik Cieszyński, t. 20, 2005, s. 6-10.

  • Panic I., Księstwo cieszyńskie w średniowieczu. Studia z dziejów politycznych i społecznych, Cieszyn 1988, s. 39-41.

  • Panic I., Ziemia Cieszyńska w czasach piastowskich (X-XVII wiek), (w:) Śląsk Cieszyński. Środowisko naturalne. Zarys dziejów. Zarys kultury materialnej i duchowej pod red. W. Sosny, Cieszyn 2001, s. 123-124, 131.


  • Popiołek F., Dzieje Cieszyna, Cieszyn 1916.

  • Popiołek F., Dzieje Śląska austriackiego z ilustracjami, Cieszyn 1913.

  • Popiołek F., Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim, Katowice 1939, s. 14.

  • Popiołek F., Szkice z dziejów Cieszyna, Katowice 1957.

  • Prasek V., Dějiny knižectvi Těšinskeho, Opava 1894.


  • Snoch B., Górnośląski leksykon biograficzny, wyd. 2, Katowice, 2004, s. 223.

  • Wantuła J., Mieszko I (1290-1316), (w:) Kalendarz Cieszyński 1989, Cieszyn 1988, s. 4.


  • Wyrozumski J., Dzieje Polski piastowskiej (VIII w.-1370), Kraków 1999, s. 242, 253-254, 256, 287, 304, 345.



Dalsza literatura |




  • Balzer O., Królestwo Polskie 1295-1370, Lwów 1919.

  • Biermann G., Geschichte des Herzogthums Teschen, wyd. 2, Cieszyn 1894.


  • Rychlik I., Księstwo Oświęcimskie i Zatorskie, (w:) Sprawozdanie dyrekcji c.k. gimnazjum w Tarnowie za r. szk. 1889, Tarnów 1889, s. 10-15.


  • Semkowicz A., Walka o monarchię 1288-1294, (w:) "Kwartalnik Historyczny", t. 5, 1891.


  • Włodarski B., Polska i Czechy w drugiej połowie XIII i początkach XIV w. (1250-1306), Lwów 1931.

  • " Dokument księcia z 10 kwietnia 1290 roku z woskową pieczęcią"














p • d • e

Władcy Śląska (książęta cieszyńscy)


  • Mieszko cieszyński (1290–1314/5)















Cieszyn


  • Kazimierz I (1314/5–1358)


  • Przemysław I Noszak (1358–1410)


  • Bolesław I (1410–1431)


  • Wacław I, Przemysław II, Władysław i Bolesław II (1431–1442; regentka Eufemia mazowiecka)


  • Wacław I (1442–1468)


  • Przemysław II (1468–1477)


  • Kazimierz II (1468–1528)


  • Wacław II (1518–1524)


  • Wacław III Adam (1528–1579)

  • (1528–1545; regenci 1528–1539: Jan z Pernštejnu i Anna Hohenzollern; regent 1539–1545: Jan z Pernštejnu)


  • Adam Wacław (1579–1617; regentka 1579–1594: Sydonia Katarzyna)


  • Fryderyk Wilhelm (1617–1625; regent: 1617–1624: Karol Habsburg)


  • Elżbieta Lukrecja (1625–1653)


  • Ferdynand IV Habsburg (1653–1654)


  • Ferdynand III Habsburg (1654–1657)


  • Leopold I Habsburg (1657–1705)


  • Józef I Habsburg (1705–1711)


  • Karol VI Habsburg (1711–1722)


  • Leopold Lotaryński (1722–1729)


  • Franciszek I Lotaryński (1729–1765)


  • Józef II Habsburg (1765–1766)


  • Maria Krystyna Habsburg (1766–1798)


  • Albert Sasko-Cieszyński (1766–1822)


  • Karol Ludwik Habsburg (1822–1847)


  • Albrecht Fryderyk Habsburg (1847–1895)


  • Fryderyk Habsburg (1895–1918)
Oświęcim


  • Władysław I (1314/5–1321/4)


  • Jan I Scholastyk (1321/4–1372)


  • Eufrozyna Mazowiecka (1321/4–1325)


  • Jan II (1372–1375/6)


  • Jan III (1375/6–1405)


  • Przemysł Młodszy (1405–1406)


  • Bolesław I (1406–1410)


  • Kazimierz I (1410–1433/4)


  • Przemysł, Wacław I i Jan IV (Janusz) (1433/4–1445)


  • Jan IV (Janusz) (1445–1456)


  • Oświęcim do Polski (od 1456)
Zator













  • Wacław I (1455–1468)


  • Kazimierz II, Wacław II, Jan V i Władysław (1468–1474)


1/2 Zatora


  • Kazimierz II i Wacław II (1474–1484/7)


  • Kazimierz II (1484/7–1490)


  • Jan V (1490–1494)
1/2 Zatora


  • Jan V i Władysław (1474–1482)


  • Władysław (1482–1493)


  • Jan V (1482–1494)


  • Agnieszka zatorska (1493–1503)


  • Zator i Wadowice w praktyce do Polski (od 1494)











p • d • e

Władcy Śląska (książęta raciborscy)

Przemysław (1290–1306) • Leszek (1306–1336) • Mieszko cieszyński (1306–1308) • Mikołaj II (1336–1365) • Jan I, Mikołaj III, Wacław I, Przemek I (1365–1377) • Jan I (1377–1380/1382) • Jan II Żelazny, Mikołaj IV (1380/2–1385) • Jan II Żelazny (1385–1424) • Mikołaj V, Wacław II (1424–1437) • Wacław II (1437–1456) • Małgorzata z Szamotuł (regent i współrządząca 1456–1462) • Jan V (1456–1493) • Mikołaj VI, Jan VI, Walentyn Garbaty (1493–1506) • Walentyn Garbaty (1506–1521) • Jan Dobry (1521–1532) • Jerzego Hohenzollerna (1532–1543) • Jerzy Fryderyk Hohenzollern (1543–1552) • Ferdynand I (1552–1564) • Maksymilian I (1564–1576) • Rudolf I (1576–1612) • Maciej I (1612–1619) • Ferdynand II (1619–1637) • Ferdynand III (1637–1645) • Władysław IV Waza (1646–1648) • Jan Kazimierz Waza (1648) • Karol Ferdynand Waza (1648–1655) • Jan Kazimierz Waza (1655) • Ludwika Maria Gonzaga (1655–1663) • Juliusz I d'Eghien (1663) • Ludwika Maria Gonzaga (1663–1666) • Leopold I (1666–1705) • Józef I (1705–1740) • Karol I (1711–1740) • Maria Teresa I (1740–1742) • Fryderyk I (1742–1786) • Fryderyk Wilhelm I (1786–1797) • Fryderyk Wilhelm II (1797–1840) • Fryderyk Wilhelm III (1840–1861) • Wilhelm I (1861–1880) • Wiktor I Maurycy (1880–1893) • Wiktor II Amadeusz (1893–1923) • Wiktor III August (1923–1945) • Franciszek I Albrecht (1945)























Żory

Jan I (1377–1378) • Przemysław I Noszak (1378–1382) • Jan II Żelazny (1382–1424) • Mikołaj V, Wacław II (1424–1437) • Mikołaj V (1437–1454) • Jan IV Starszy, Wacław III (1454–1456) • Wacław III (1456–1473) • Jakub z Dębna (1473–1478) • Jan V Młodszy (1478) • Henryk z Podiebradów (1478)
Pszczyna

Jan I, Mikołaj III, Wacław I, Przemek I (1365–1375) • Władysław Opolczyk (1375–1396) • Jan II Żelazny (1396–1407) • Helena Korybutówna (1407–1449) • Mikołaj V (1449–1452) • Barbara Rokemberg (1452–1462) • Jan IV Starszy (1462–1456) • Wacław III (1465–1473) • Jan V (1473–1474) • Hynek Podiebradowicz (1474) • Wiktoryn z Podiebradów (1474–1480) • Kazimierz II (1480/98–1517) • Aleksy Thurzon (1517–1525) • Jan Thurzon (1525–1548) • Baltazar von Promnitz (1548–1562) • Jan Erdmann von Promnitz (do 1763) • Fryderyk Erdmann Anhalt-Köthen (od 1763) • Henryk Anhalt-Köthen (do 1846) • Jan Henryk X Hochberg (1846–1855) • Jan Henryk XI Hochberg (1855–1907) • Jan Henryk XV Hochberg (1907–1938) • Jan Henryk XVII Hochberg (1938–1945)
Rybnik

Mikołaj V (1437–1454) • Jan IV Starszy, Wacław III (1454–1456) • Wacław III (1456–1473) • Jan V? (1473–1493) • Mikołaj VI, Jan VI, Walentyn Garbaty (1493–1506) • Walentyn Garbaty (1506–1521) • Jan II Dobry (1521–1532)
Wodzisław Śląski

Konstancja wodzisławska (1337–1351) • Mikołaj V (1437–1454) • Jan IV Starszy, Wacław III (1454–1456) • Jan IV Starszy (1456–1483) • Jan V, Maciej Korwin 1474 i 1490 (1483–1491) • Władysław II Jagiellończyk (1491–1502) • Jerzy Salenberg (1502–1517) • Baltazar Wilczek (1517–1527) • Jan Planknar (1528–1556)





-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA
閱讀完整內容

Shark

圖片
For other uses, see Shark (disambiguation). Sharks Temporal range: Ludfordian-Present, 425–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N [1] Clockwise from top left: spiny dogfish, Japanese sawshark, whale shark, great white shark, horn shark, frilled shark, scalloped hammerhead and Australian angelshark representing the orders Squaliformes, Pristiophoriformes, Orectolobiformes, Lamniformes, Heterodontiformes, Hexanchiformes, Carcharhiniformes and Squatiniformes respectively. Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Chondrichthyes Subclass: Elasmobranchii Infraclass: Euselachii Superorder: Selachimorpha Orders Carcharhiniformes Heterodontiformes Hexanchiformes Lamniformes Orectolobiformes Pristiophoriformes Squaliformes Squatiniformes † Cladoselachiformes † Hybodontiformes † Symmoriida † Xenacanthida (Xenacantiformes) † Elegestolepis † = extinct Synonyms Pleurotremata Sharks
閱讀完整內容

Wiciokrzew

圖片
Wiciokrzew, suchodrzew Morfologia (wiciokrzew pospolity) Systematyka [1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Klad rośliny naczyniowe Klad rośliny nasienne Klasa okrytonasienne Klad astrowe Rząd szczeciowce Rodzina przewiertniowate Rodzaj wiciokrzew Nazwa systematyczna Lonicera L. Sp. Pl. 173. 1 Mai 1753 Typ nomenklatoryczny Lonicera caprifolium L. [2] Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku Kwiaty suchodrzewu pospolitego Owoce suchodrzewu pospolitego Kwiaty wiciokrzewu pomorskiego Kwiaty wiciokrzewu przewiercienia Wiciokrzew , suchodrzew ( Lonicera L.) – rodzaj roślin wieloletnich należący do rodziny przewiertniowatych ( Caprifoliaceae ). Rośliny zielne i pnące nazywane są wiciokrzewami, natomiast krzewy i niewielkie drzewa – suchodrzewami. Rodzaj liczy około 180 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na całej półkuli północnej [3] [4]
閱讀完整內容