Egftnjytyk

; ;	; Murmańsk; Мурманск;
	; Murmańsk; Мурманск;
	; ; Port w Murmańsku;
; ;	; ;
; Herb;	; Flaga;
; Państwo;	; Rosja;
; Obwód;	; murmański;
; Burmistrz;	Tamara Priamikowa;
Powierzchnia;	150,55 km²;
Wysokość;	50 m n.p.m.;
Populacja (2010); • liczba ludności; • gęstość;	; ; 309 666; 2056 os./km²;
; Nr kierunkowy;	+7 (81 52);
; Kod pocztowy;	183000;
; Tablice rejestracyjne;	51;
	; ; Położenie na mapie obwodu murmańskiego; ; ; ; Murmańsk; ; ; ;
	; ; Położenie na mapie Rosji; ; ; ; Murmańsk; ; ; ;
	; 68°58′N 33°03′E/68,966667 33,050000;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
; ;	; Hasło w Wikisłowniku;
; ;	; Informacje w Wikipodróżach;
	; Strona internetowa;
	; Portal Rosja;

Murmańsk (ros. Мурманск) – miasto w Rosji, założone 4 października 1916 roku. Niezamarzający port nad Zatoką Kolską (Morze Barentsa), w pobliżu granicy z Norwegią i Finlandią. Centrum administracyjne obwodu murmańskiego. Położony 1967 km od Moskwy. 6 maja 1985 otrzymało tytuł Miasto Bohater (Город-герой)^[1].

Główną arterią komunikacyjną miasta jest Prospekt Lenina. W jego pobliżu znajduje się pomnik Lenina i Muzeum Krajoznawcze. Zbiory przyrodnicze w muzeum dotyczą głównie tajgi.

Spis treści

1 Historia

2 Ludność

3 Geografia i klimat

4 Galeria

5 Miasta partnerskie

6 Zobacz też

7 Przypisy

8 Bibliografia

9 Linki zewnętrzne

Historia |

Miasto zostało założone 5 października 1916 roku (według obowiązującego wówczas w Cesarstwie Rosyjskim kalendarza juliańskiego był to 21 września) jako Romanow na Murmaniu (ros. Романов-на-Мурмане). Nazwa ta została nadana na cześć rządzącej wówczas Rosją dynastii Romanowów, zaś z kolei „Murmań” to ruska nazwa ziem położonych nad Morzem Barentsa (pierwotnie samych wybrzeży, następnie całego lądu, zwłaszcza Półwyspu Kolskiego), która powiązana jest etymologicznie z germańskim słowem Norman – człowiek północy, jak w średniowieczu nazywano Skandynawów. W 1917 roku po rewolucji lutowej i likwidacji monarchii nazwę miasta zmieniono na Murmańsk. W latach 1918-1920 miasto znalazło się we władaniu aliantów zachodnich, którzy tą drogą przybyli z pomocą białym. W tym okresie w rejonie miasta z bolszewikami walczyły polskie oddziały tzw. Murmańczyków, ewakuowane w połowie 1919 roku.

W ramach umowy podpisanej z III Rzeszą w roku 1940 Murmańsk stał się bazą dla niemieckich okrętów podwodnych w ich drodze na Morze Norweskie. Rosjanie udostępnili swój port Niemcom w o wiele większym zakresie, niż to później robili wobec aliantów zachodnich. Kriegsmarine mogła być pewna, że znajdzie tu schronienie i przyjazne doki. W roku 1940 lodołamacze sowieckie pomogły przebić się na Pacyfik niemieckiemu krążownikowi pomocniczemu HSK Komet, który następnie zatopił siedem (i zdobył jeden) alianckich statków o łącznym tonażu 64 000 ton.

Po 22 czerwca 1941 roku Murmańsk stał się miejscem, do którego nawet zimą docierały alianckie konwoje z pomocą. Podczas zimnej wojny Murmańsk był bazą sowieckich atomowych okrętów podwodnych, nosicieli ładunków jądrowych. Dziś jest portem macierzystym rosyjskiej Floty Północnej.

Ludność |

1926 r. – 9 tys.

1939 r. – 119 tys.

1959 r. – 222 tys.

1970 r. – 309 tys.

1979 r. – 382 tys.

1992 r. – 468,3 tys.

1996 r. – 399 tys.

2010 r. – 309,7 tys.

Geografia i klimat |

Murmańsk posiada niezamarzający przez cały rok port, położony w 50-kilometrowym fiordzie. Jest to największe miasto leżące na tej szerokości geograficznej.

Ze wzgórza za miastem roztacza się panorama na cały Murmańsk, jego porty morskie, stocznie remontowe, zakłady przemysłowe i osiedla mieszkaniowe. Za fiordem, aż po zachodni i północny horyzont rozciągają się lasy pokrywające pofalowany teren. Za wzgórzami znajduje się Morze Barentsa.
Miasto posiada także sztuczne jezioro i park, a także delfinarium.

Klimat umiarkowany chłodny. Średnie temperatury w styczniu –10 °C, lipcu 13 °C. Opady około 800 mm na rok.