Wojciech Ziembiński
| ||
Data i miejsce urodzenia | 22 marca 1925 Gniew | |
Data i miejsce śmierci | 13 stycznia 2001 Warszawa | |
Zawód, zajęcie | dziennikarz, polityk | |
Odznaczenia | ||
Wojciech Ziembiński (ur. 22 marca 1925 w Gniewie, zm. 13 stycznia 2001 w Warszawie) – polski dziennikarz, działacz społeczny i katolicki, uczestnik opozycji politycznej w okresie PRL.
Spis treści
1 Życiorys
1.1 II wojna światowa i emigracja
1.2 Lata 1947–1976
1.3 Lata 1976–1989
1.4 Działalność po 1989
2 Odznaczenia
3 Przypisy
4 Bibliografia
Życiorys |
II wojna światowa i emigracja |
W czasie II wojny światowej brał udział w konspiracji w podziemnych organizacjach „Pobudka” i „Walka”. W 1942 podjął próbę przedostania się do armii polskiej na zachodzie, został zatrzymany przez Niemców i osadzony w obozie pracy w Karlsruhe. W 1945 przedostał się do Wielkiej Brytanii, służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, powrócił do Polski w 1947[1].
Lata 1947–1976 |
Pomiędzy 1948 a 1951 studiował prawo na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika i na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1950–1968 pracował głównie jako redaktor w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, w Wydawnictwie Prawniczym i piśmie „Nasza Ojczyzna”. Następnie do 1972 wchodził w skład redakcji pisma „Lekkoatletyka”[2].
W 1956 rozpoczął działalność w Klubie Inteligencji Katolickiej i Klubie Krzywego Koła. W 1965 był przez cztery miesiące tymczasowo aresztowany bez przeprowadzenia postępowania sądowego. W 1971 skazano go na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania po tym, jak przeprowadził dla harcerzy wykład poświęcony wschodnim granicom Polski. Przez kolejne lata organizował inicjatywy na rzecz obchodów rocznic niepodległościowych, jak i organizowania nabożeństw patriotycznych.
Lata 1976–1989 |
Należał do inicjatorów Listu 14, w którym autorzy sprzeciwiali się represjom stosowanym wobec uczestników wydarzeń z czerwca 1976.
23 września tego samego roku Wojciech Ziembiński znalazł się wśród założycieli Komitetu Obrony Robotników[3]. 25 marca 1977 został jednym z inicjatorów Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Wchodził w skład rady finansowej tej organizacji[4].
W drugiej połowie lat 70. redagował pisma „Opinia”, po rozłamie w ROPCiO założył Komitet Porozumienia na rzecz Samostanowienia Narodu, współtworzył związane z nim pismo „Rzeczpospolita”. Za zorganizowanie 11 listopada 1979 obchodów Święta Niepodległości skazany został na karę trzech miesięcy pozbawienia wolności (rozprawie odwoławczej przewodniczył sędzia Andrzej Kryże[5]).
Od 1980 działał w Komitecie Obrony Więźniów Politycznych, w 1981 sygnował deklarację Klubów Służby Niepodległości. Po wprowadzeniu stanu wojennego pozostawał w ukryciu (był poszukiwany listem gończym). W kwietniu 1982 został zatrzymany, zwolniono go po siedmiu miesiącach. Kontynuował działalność opozycyjną w ramach niewielkiego ugrupowania pod nazwą Kongres Solidarności Narodu. W 1984 ufundował krzyż w Sanktuarium „Poległym i Pomordowanym na Wschodzie” w kościele św. Karola Boromeusza na Powązkach[6]. W 1989 na bazie Kongresu Solidarności Narodu zorganizował polityczną formację pod nazwą Stronnictwo Wierności Rzeczypospolitej – KSN. W 1989 był jednym ze współzałożycieli Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej[7].
Działalność po 1989 |
Był przeciwnikiem porozumień Okrągłego Stołu, jak też zwolennikiem rządu Jana Olszewskiego[1]. W 1991 bez powodzenia ubiegał się o mandat senatora. W wyborach w 1993 współtworzył komitet wyborczy Porozumienie Centrum – Zjednoczenie Polskie, kandydował z 5. miejsca listy krajowej tego ugrupowania do Sejmu[8]. W latach 1995–1997 należał do Ruchu Odbudowy Polski.
Prowadził także aktywną działalność na rzecz upamiętnienia ofiar zbrodni sowieckich i komunistycznych. W latach 1991–2000 przewodniczył radzie Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, a w okresie 1993–2000 był przewodniczącym rady Polskiej Fundacji Katyńskiej. Był głównym inicjatorem budowy pomnika „Poległym i Pomordowanym na Wschodzie” (odsłoniętego 17 września 1995). Działał także w szeregu innych organizacji społecznych i instytucji naukowych, tj. Instytut Józefa Piłsudskiego i Komitet Polska-Czeczenia.
W 1997 otrzymał Nagrodę im. Jerzego Łojka za całokształt dokonań[9].
Zmarł 13 stycznia 2001. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim[10]. W 2006 Telewizja Polska poświęciła mu film zatytułowany Był taki ktoś[11].
Odznaczenia |
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (21 września 2006, pośmiertnie, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w kraju[12]; przekazany rodzinie 23 września 2006 w czasie uroczystości z okazji 30. rocznicy powstania KOR[13])
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 października 1983, przyznany przez prezydenta RP na uchodźstwie Edwarda Raczyńskiego[14])
Przypisy |
↑ ab Adam Leszczyński: Wojciech Ziembiński, 1925–2001. wyborcza.pl, 9 sierpnia 2008. [dostęp 21 września 2011].
↑ Wojciech Ziembiński (1925–2001). kor.org.pl. [dostęp 21 września 2011].
↑ Powstanie KOR-u. kor.org.pl. [dostęp 21 września 2011].
↑ Wojciech Roszkowski: Najnowsza historia Polski 1914–1945. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 735. ISBN 83-7311-991-4.
↑ Andrzej Kryże w serwisie „Ludzie Wprost”. [dostęp 21 września 2011].
↑ Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska: Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć. Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 422. ISBN 978-83-247-2036-1.
↑ Komunikat o powstaniu Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej. „Zeszyty Katyńskie”. 1, s. 4, 1990. Warszawa. [dostęp 7 grudnia 2014].
↑ Inka Słodkowska (red.): Wybory 1993. Partie i ich programy. Warszawa: ISP PAN, 2001, s. 17. ISBN 83-88490-21-4.
↑ Nagroda im. Jerzego Łojka (1997). pbl.ibl.poznan.pl. [dostęp 4 lipca 2017].
↑ Miał odwagę mówić. dziennikpolski24.pl, 23 stycznia 2001. [dostęp 28 sierpnia 2013].
↑ Był taki ktoś... w bazie filmpolski.pl. [dostęp 7 stycznia 2014].
↑ M.P. z 2006 r. nr 84, poz. 848.
↑ „Spotkanie po latach” – uroczystości z okazji 30-lecia KOR w Pałacu Prezydenckim. prezydent.pl, 23 września 2006. [dostęp 11 maja 2012].
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 33, Nr 4 z 31 grudnia 1983. [dostęp 18 czerwca 2017].
Bibliografia |
- Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 21 września 2011].
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0000 3059 2052
VIAF: 21260614
LCCN: n88656536
GND: 1051761166
- WorldCat