Max Aitken (1. baron Beaverbrook)
| ||
Data i miejsce urodzenia | 25 maja 1879 Maple | |
Data i miejsce śmierci | 9 czerwca 1964 Surrey | |
Lord Tajnej Pieczęci | ||
Okres | od 1943 do 1945 | |
Przynależność polityczna | Partia Liberalno-Unionistyczna | |
Poprzednik | lord Cranborne | |
Następca | Arthur Greenwood |
William Maxwell „Max” Aitken, 1. baron Beaverbrook (ur. 25 maja 1879 w Maple (prowincja Ontario) w Kanadzie, zm. 9 czerwca 1964 w Surrey, w Anglii). brytyjski polityk pochodzenia kanadyjskiego, potentat finansowy, właściciel kilku gazet. Minister w rządach Davida Lloyda George i Winstona Churchilla.
Przez krótki czas pobierał nauki na Uniwersytecie Nowego Brunszwiku. Przez krótki czas pracował w biurze prawnym Richarda Bennetta. W 1904 r. został udziałowcem Royal Securities Corporation oraz generalnym zarządcą firmy. Pod nadzorem właściciela firmy, Johna Stairsa, Aitken dokonał kilku udanych transakcji. Po nagłej śmierci Stairsa we wrześniu 1904 r. Aitken przejął kontrolę nad firmą. W 1910 r. utworzył Canada Cement i wkrótce zbił fortunę na sprzedaży akcji tej firmy. Po sprzedaży wyjechał do Anglii.
29 stycznia 1906 w Halifaksie poślubił Gladys Henderson Drury (zm. 1927), córkę generała-majora Charlesa Williama Druryego. Max i Gladys mieli razem dwóch synów i córkę:
- Janet Gladys Aitken (1908 – 1988)
John William Maxwell Aitken (15 lutego 1910 – 30 kwietnia 1985), 2. baron Beaverbrook
- Peter Rudyard Aitken (1912 – 1947)
Niedługo po przybyciu na Wyspy Brytyjskie Aitken został wybrany do Izby Gmin jako reprezentant okręgu Ashton-under-Lyne, którym pozostawał w l. 1910-1916. Rozpoczął też budowę prasowego imperium w Londynie. W 1911 r. otrzymał od króla Jerzego V tytuł szlachecki. Podczas I wojny światowej rząd kanadyjski powierzył Aitkenowi kontrolę nad Canadian War Records Office w Londynie. Aitken założył również Canadian War Memorials Fund. Kilkakrotnie odwiedzał kanadyjskie oddziały we Francji, został również honorowym pułkownikiem Armii Kanadyjskiej.
W 1916 r. Aitken zakupił akcje gazety Daily Express. W 1917 r. otrzymał parowski tytuł 1. barona Beaverbrook i zasiadł w Izbie Lordów. Rok później objął tekę ministra informacji w gabinecie Lloyd George’a. Okres urzędowania upłynął pod znakiem zmagań o zakres kompetencji nowego urzędu, głównie z ministrem spraw zagranicznych, Arthurem Balfourem. We wrześniu 1918 r. Beaverbrook zrezygnował ze stanowiska ze względu na zły stan zdrowia. Do listopada był jeszcze Kanclerzem Księstwa Lancaster. Okres 20-letcia międzywojennego upłynął Beaverbrookowi na rozbudowie jego imperium prasowego. W 1918 r. rozpoczął on wydawanie Sunday Express. W latach 30. uczynił z Daily Express najlepiej sprzedający się magazyn na świecie. Wydawał także Evening Standard.
W 1939 zwolennik porozumienia z Niemcami; starał się wówczas powstrzymać Chamberlaina od przystąpienia do wojny.
Kiedy w 1940 r. premierem został Winston Churchill, Beaverbrook otrzymał stanowisko ministra produkcji lotniczej. W latach 1941-1942 był ministrem zaopatrzenia. W 1942 r. został najpierw ministrem produkcji wojennej, a następnie Lordem Tajnej Pieczęci. Z tego stanowiska odszedł po porażce konserwatystów w wyborach 1945 r.
W 1963 r. Beaverbrook poślubił Marcię Anastasię Chistoforides (1910-1994). Zmarł w 1964 r. Tytuł parowski odziedziczył jego najstarszy syn.
Publikacje |
Canada in Flanders, 1916
Politicians and the Press, 1925
Politicians and the War Vol 1, 1928
Politicians and the War Vol 2, 1932
Men and Power, 1956
Friends: Sixty years of Intimate personal relations with Richard Bedford Bennett, 1959
Courage, 1961
The decline and fall of Lloyd George, 1962
The divine propagandist, 1962
My Early Life, 1962
Success, 1962
The Abdication of Edward VIII, 1966
Bibliografia |
- A.J.P. Taylor, Beaverbrook, 1972
Poprzednik nowa kreacja | Baron Beaverbrook 1917-1964 | Następca Max Aitken, 2. baron Beaverbrook |
|
|
|
|
|
|
|
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0001 2131 0866
VIAF: 46819643
ULAN: 500313122
LCCN: n50006238
GND: 118657798
SELIBR: 177037
BnF: 12265707k
SUDOC: 028580494
NLA: 36000319
NKC: skuk0000078
BNE: XX1172529
NTA: 06816100X
Open Library: OL1706988A
OBIN: 30358
- WorldCat