Egftnjytyk

Osiedlowy Punkt Interwencyjny Straży Miejskiej przy ul. Nałkowskich na Wrotkowie w Lublinie

Straż gminna – funkcjonująca w niektórych krajach instytucja powołana w celu utrzymywania porządku publicznego i bezpieczeństwa ludzi, która podlega lokalnemu samorządowi, a nie władzy centralnej. Zazwyczaj straż gminna dysponuje bardziej ograniczonymi uprawnieniami w porównaniu z policją państwową.

Historia |

W średniowieczu straż miejską nazywano^{[styl do poprawy]} „drabami miejskimi”^[1].

Straż miejska i straż gminna w Polsce |

W Polsce straż gminna i miejska jest to umundurowana formacja tworzona przez radę miasta (gminy) mająca na celu ochronę porządku publicznego na terenie miasta (gminy). Podstawą ich działania jest ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 928). Zgodnie z nią (Rozdz. I, art. 2 pkt 3) w gminach, w których organem wykonawczym jest burmistrz (prezydent miasta), straż nosi nazwę „straż miejska”. Numer alarmowy to 986 (bezpłatny).

Współczesna straż miejska powstała w Polsce w 1991 roku. Początkowo nosiła różne nazwy, np. Policja Municypalna. Po zmianie przepisów w roku 1997, zakazane zostało używanie tej nazwy. Ustawowo ujednolicone zostało ponadto umundurowanie funkcjonariuszy ^[2] straży, aby obywatele nie mieli problemu z odnalezieniem patroli straży miejskiej niezależnie od miasta, w którym się znajdują. Każdy strażnik posiada czapkę z charakterystyczną żółto-czarną szachownicą. Przepisy ujednolicają także wygląd radiowozów straży gminnych. Pojazdy straży mają być koloru srebrnego z wyróżniającym pasem w postaci trójrzędnej żółto-granatowej szachownicy. Przepis dotyczy radiowozów zakupionych po 1 lipca 2012^[3].

Stanowiska w straży miejskiej/gminnej |

Aplikant	Młodszy Strażnik	Strażnik	Starszy Strażnik
Młodszy specjalista	Specjalista	Starszy specjalista
Młodszy inspektor	Inspektor	Starszy inspektor
Zastępca kierownika	Kierownik	Zastępca naczelnika	Naczelnik
Zastępca komendanta Straży	Komendant Straży

Ustawą z dnia 22 maja 2009 r. o zmianie ustawy o strażach gminnych, ustawy o Policji oraz ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2009 r. nr 97, poz. 803), dodano cztery nowe stanowiska: młodszego specjalisty, specjalisty, starszego specjalisty oraz zastępcy kierownika. Ponadto dokonano zmian nazw stanowisk (z Z-ca naczelnika oddziału, wydziału na Zastępca naczelnika oraz z Naczelnik oddziału, wydziału na Naczelnik).

Zadania straży miejskich/gminnych w Polsce |

Straż miejska (gminna) ma na celu przede wszystkim ochronę spokoju i porządku w miejscach publicznych, a także ochronę obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej. Ma też czuwać nad porządkiem i kontrolować ruch drogowy (w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym, o wiele mniejszym niż policja). Współdziała z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń. Do momentu przybycia właściwych służb, zabezpiecza miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia – albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem – przed dostępem osób postronnych lub zniszczeniem śladów i dowodów, a także ustala wstępnie świadków zdarzenia. Często współdziała z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych. Doprowadza osoby nietrzeźwe do izby wytrzeźwień lub miejsca ich zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażających zdrowiu albo życiu ich lub innych osób.

Straż miejska (gminna) informuje społeczność lokalną o stanie i rodzajach zagrożeń, a także inicjuje i uczestniczy w działaniach mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziała w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi.

Poza tym konwojuje dokumenty, przedmioty wartościowe lub wartości pieniężne dla potrzeb gminy.

• 
  

  

  
  

  
  

  sekcja konna Straży Miejskiej w Łodzi
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  sekcja rowerowa Straży Miejskiej w Łodzi
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  radiowóz Straży Miejskiej w Poznaniu
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  sekcja wodna Straży Miejskiej w Gdańsku
  

  
  

  
  

Uprawnienia strażników miejskich/gminnych w Polsce |

Podczas interwencji

Sztandar SM w Szczecinie

• udzielanie pouczeń,


• legitymowanie osób w uzasadnionych przypadkach w celu ustalenia ich tożsamości,


• ujęcie osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia i niezwłocznego doprowadzenia do najbliższej jednostki Policji,


• nakładanie grzywien w postępowaniu mandatowym za wykroczenia określone w trybie przewidzianym przepisami o postępowaniu w sprawach o wykroczenia,


• dokonywanie czynności wyjaśniających, kierowanie wniosków o ukaranie do sądu, oskarżanie przed sądem i wnoszenie środków odwoławczych – w trybie i zakresie określonymi w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia,


• usuwanie pojazdów i ich unieruchamianie przez blokowanie kół w przypadkach, zakresie i trybie określonymi w przepisach o ruchu drogowym,


• wydawanie poleceń,


• żądanie niezbędnej pomocy od instytucji państwowych i samorządowych,


• zwracanie się, w nagłych przypadkach, o pomoc do jednostek gospodarczych, prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej oraz organizacji społecznych, jak również do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy na zasadach określonych w ustawie o Policji,


• obserwowanie i rejestrowanie przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych,


• możliwość dokonania kontroli osobistej oraz przeglądania zawartości bagażu podręcznego osób w stosunku, co do których zachodzi podejrzenie popełnienia przez nie czynu zabronionego.

Kontrowersje i likwidacje |

Do 2015 roku łącznie 12 polskich miast zlikwidowało straż miejską (m.in. Chrzanów, Trzebinia, Szczyrk, Zakroczym, Żory, Stalowa Wola, Jarocin^[4]). Podstawowym zarzutem jest dublowanie zadań Policji.

Straż miejska i gminna w innych krajach |

Straż miejska w innych krajach

Radiowóz praskiej straży miejskiej

Patrol straży miejskiej w Bratysławie

Radiowóz madryckiej straży miejskiej

Straż miejska we Francji

Konny patrol straży miejskiej we Florencji

• 
   Austria (Gemeindepolizei i Stadtpolizei)


• 
   Niemcy (Stadtpolizei)


• 
   Brazylia (Guardas Municipais)


• 
   Czechy (městská policie, obecní policie)


• 
   Estonia (Munitsipaalpolitsei)


• 
   Francja (Police municipale)


• 
   Hiszpania (Policia Municipal)


• 
   Holandia (Stadswacht)


• 
   Słowacja (mestská polícia, obecná polícia)


• 
   Szwajcaria (fr. Police municipale, niem. Stadtpolizei, rm. Polizia Cumûnala, wł. Polizia Municipale)


• 
   Włochy (Polizia Municipale)


• 
  

Zobacz też |

Zobacz w Wikimedia Commons galerię: Straż miejska w Czechach i kategorię: Straż miejska w Polsce

• Policja


• Służby mundurowe

Uwagi |

Przypisy |

Linki zewnętrzne |

• 
  Informacja NIK o wynikach kontroli funkcjonowania Straży Gminnych (miejskich) (2001)


• Akty prawne regulujące działanie Straży Gminnych (Miejskich)


• Współpraca stołecznej Policji i Straży Miejskiej


• Straż miejska – kompetencje i prawne podstawy działania


• Jakie uprawnienia ma policja i straż miejska? Znaj swoje prawa