Miecz







Ten artykuł dotyczy broni. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.



Miecz


Miecz – sieczna broń biała, charakteryzująca się prostą jedno lub obosieczną głownią i otwartą rękojeścią. W zależności od rodzaju, miecz trzymany był jedną ręką lub dwoma rękami. Dawniej żołnierzy uzbrojonych w miecze nazywano miecznikami lub mieczownikami.


Polska nazwa miecz jest zapożyczeniem wywodzącym się z języka gockiego od słowa meki co oznaczało broń obosieczną[1].
Wczesnośredniowieczny miecz jest kontynuacją w prostej linii rzymskiej spathy w którą uzbrojona była zaciężna konnica germańska złożona z najemników zwanych spathari. W Polsce pierwsze miecze tego typu pojawiają się w IX wieku i mają związek z aktywnością skandynawskich wikingów, są to głównie egzemplarze typu B do R według typologii Petersena, produkowane w ośrodkach nadreńskich i datowane na IX i X wiek.[2]




Spis treści






  • 1 Historia i zastosowanie


  • 2 Miecze historyczne


  • 3 Fikcyjne miecze


  • 4 Zobacz też


  • 5 Przypisy


  • 6 Linki zewnętrzne





Historia i zastosowanie |


Miecz jest najstarszą historyczną bronią sieczną oraz jedną z najostrzejszych broni średniowiecznych. Pierwsze miecze, wykonywane z brązu, powstawały już w epoce brązu na terenie Chin i Egiptu. Z powodów technologicznych były wydłużone, wąskie i nadawały się głównie do pchnięć[potrzebny przypis], a w przypadku staroegipskich mieczy sierpowych (kopesz) – tylko do cięć. Ważnymi ośrodkami produkcji mieczy w epoce brązu były też tereny dzisiejszych Węgier i Słowacji, skąd importowano je między innymi na ziemie polskie. Później miecze, wykonywane z żelaza, stały się powszechnie używaną bronią. Najdynamiczniejszy rozwój mieczy w Europie przypada na średniowiecze, kiedy stały się także symbolem stanu rycerskiego. Powstał kult miecza – z narzędzia stał się sacrum, wierność przysięgano na miecz. Bardzo często otrzymywał własne imię i noszono go przed władcami na znak władzy i sprawiedliwości. Był niezbędny przy ceremonii koronacji i pasowania na rycerza.


Pochodzenie ojcowskie określano jako "po mieczu" (w odróżnieniu od "po kądzieli" – po matce), w czasie pogrzebu ostatniego potomka męskiego łamano miecz. Przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 roku Ulrich von Jungingen, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, podarował dwa nagie miecze jako wyzwanie polskiemu królowi, Władysławowi Jagielle.


W bitwach w wieku XVI miecz powoli przestał być użyteczny. Ostatni znaczący typ miecza to miecz dwuręczny. Został zastąpiony przez rapier i szablę.



Miecze historyczne |




  • Grus (Żuraw, Żurawiec) – miecz księcia Bolesława Krzywoustego.


  • Joyeuse – miecz Karola Wielkiego.


  • Miecze grunwaldzkie – dwa nagie miecze wręczone przez heroldów krzyżackich Władysławowi II Jagielle pod Grunwaldem.


  • Miecz księcia Dowmunta.


  • Miecz świętego Piotra – pochodzący z I wieku n.e. miecz znajdujący się w skarbcu Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu.


  • Szczerbiec – miecz koronacyjny królów Polski.



Fikcyjne miecze |




  • Balmung – miecz Zygfryda w Pieśni o Nibelungach. W cyklu wagnerowskim występuje pod nazwą Notung,


  • Durandal – miecz Rolanda,


  • Excalibur – miecz króla Artura,


  • Miecz świetlny – broń używana przez Sithów i Jedi w uniwersum Gwiezdnych wojen,


  • Zulfikar – miecz proroka Mahometa, jeden z symboli Islamu.


  • Ostrze Mrozu - Miecz Arthasa Menethila



Zobacz też |




















 Wykaz literatury uzupełniającej: Miecz.


  • gladius

  • katana



Przypisy |




  1. Jerzy Szyłak. Gramatyka języka polskiego. s. 113, 1998; Władysław Dziewanowski. Zarys dziejów uzbrojenia w Polsce. s. 18; Język polski s. 364, 1974


  2. Lech Marek. Wczesnośredniowieczne miecze z Europy Środkowej i Wschodniej. 2004, s. 10



Linki zewnętrzne |



  • The Oakeshott Institute (ang.)









這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Rikitea

University of Vienna