Trędownik bulwiasty

























































Trędownik bulwiasty


Ilustracja

Systematyka[1]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Klad

rośliny naczyniowe

Klad

Euphyllophyta

Klad

rośliny nasienne

Klasa

okrytonasienne

Klad

astrowe

Rząd

jasnotowce

Rodzina

trędownikowate

Rodzaj

trędownik

Gatunek
trędownik bulwiasty

Nazwa systematyczna

Scrophularia nodosa L.
Sp. pl. 2:619. 1753



Kwiaty




Pokrój


Trędownik bulwiasty (Scrophularia nodosa L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny trędownikowatych. Występuje na terenie całej Europy oraz w Turcji, na Kaukazie i na Syberii[2]. W Polsce jest pospolity na całym terenie.




Spis treści






  • 1 Morfologia


  • 2 Biologia i ekologia


  • 3 Zastosowanie


  • 4 Uprawa


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia





Morfologia |



Łodyga

Prosta, wzniesiona, naga, czterokanciasta. Osiąga wysokość do 120 cm.

Kłącze

Bulwiasto zgrubiałe (stąd pochodzi gatunkowa nazw rośliny).

Liście


Ulistnienie naprzeciwległe. Liście duże, stopniowo zmniejszające się ku szczytowi łodygi. Dolne liście mają blaszkę zaokrągloną, górne zaostrzoną[3]. Wszystkie są ząbkowane, nagie, mają brudnozielony kolor i czterokanciaste ogonki liściowe.

Kwiaty

Zebrane w wiechę na szczycie łodygi. Są to kwiaty grzbieciste, dwuwargowe, o beczułkowatym kształcie. Korona o długości 5–8 mm, górą brunatna, dołem zielonkawa. Słupek górny z pojedynczym znamieniem, pręciki 4, dwusilne oraz jeden szczątkowy, przyrośnięty do korony prątniczek. Działki kielicha są wąsko obrzeżone. Pierścieniowate miodniki znajdują się u podstawy słupka.

Owoc

Pękająca dwoma klapami dwukomorowa torebka.



Biologia i ekologia |


Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia, zapylana jest przez błonkówki. Po zapłodnieniu szyjka słupka najpierw wydłuża się, potem zagina, a w końcu odpada. Roślina trująca o niemiłej woni[3]. Rośnie w lasach liściastych, zaroślach, na brzegach potoków, w rowach, porębach, siedliskach ruderalnych. Preferuje świeże i próchniczne gleby. W górach występuje po regiel dolny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Fagetalia.



Zastosowanie |




  • Roślina lecznicza. Surowcem są liście – Scrophulariae Folium, które zawierają flawony (diosmina), o działaniu przeciwobrzękowym. Diosmina hamuje ponadto wydzielanie histaminy. Z tego powodu stosowany jest w niewydolności krążenia żylnego. Surowiec zawiera również irydoidy (harpagozyd) działające przeciwbólowo i przeciwzapalnie.


  • Roślina miododajna. Przez pszczelarzy trędownik bulwiasty uważany jest za jedną z najbardziej wydajnych krajowych bylin miododajnych.

  • Bywa uprawiany jako roślina ozdobna. Nadaje się na rabaty.



Uprawa |


Strefy mrozoodporności 5-10, źle toleruje mokre zimy. Wymaga słonecznego lub nieco tylko zacienionego stanowiska i przepuszczalnych gleb. Rozmnaża się bardzo łatwo przez bulwy lub podział kęp. Można też przez nasiona wysiewane wiosną lub późnym latem (zaraz po zbiorze)[4].



Przypisy |




  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-24].


  2. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].


  3. ab Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 924-925. ISBN 83-214-1305-6.


  4. Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.



Bibliografia |



  1. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

  2. Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.

  3. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

  4. Stanisław Kohlmunzer: Farmakognozja Podręcznik dla studentów farmacji. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL, 2003. ISBN 83-200-2846-9.




這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Shark

Wiciokrzew