Birginiak
| ||
Polysticta stelleri[1] | ||
| (Pallas, 1769) | ||
 Samiec w szacie godowej | ||
 Samica | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
Rząd | blaszkodziobe | |
Rodzina | kaczkowate | |
| Podrodzina | kaczki | |
Plemię | Mergini | |
Rodzaj | Polysticta[2] Eyton, 1836 | |
Gatunek | birginiak | |
Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | ||
 narażony na wyginięcie | ||
Birginiak, kaczka srokata[4] (Polysticta stelleri) – gatunek średniego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju Polysticta[6][7].
Morfologia |
Cechy gatunku- Samiec w szacie godowej ma głowę i szyję białe, u dołu szyi czarna obroża, od której w linii pośrodkowej biegnie pas do żuchwy. Kantarek i tył głowy zielony. Grzbiet biały z czarnym pasem pośrodku, ciągnącym się od obroży do czarnych ogona i pokrywy ogonowej. Części proksymalne wierzchu skrzydeł białe, dystalne czarne, lusterko niebieskie z białym obwiedzeniem. Boki i brzuch rdzawe. Na bokach parzysta czarna, okrągła plama. Dziób i nogi szare. Samica i młode ciemnobrązowe z delikatnym ciemnym deseniem, lusterko niebieskie z białym obramowaniem. Samiec w upierzeniu spoczynkowym mniej kontrastowy i jaśniejszy. Młode podobne do samicy.
Wymiary średnie[8][9]- dł. ciała ok. 45-50 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 70-75 cm
masa ciała ok. 500-1000 g
Tryb życia |
Występowanie
Syberia na wschód od półwyspu Tajmyr oraz Wyspa Świętego Wawrzyńca i Alaska. Nieregularnie gnieździ się w Laponii. Zimuje na brzegach Morza Beringa, a mała populacja europejska na brzegach Morza Północnego i na Bałtyku. Sporadycznie zimuje na zachodnim wybrzeżu Kanady.
Biotop- Niewielkie jeziora w pobliżu morskiego brzegu w strefie tundry. Zimuje na morskim wybrzeżu.
Gniazdo- Na lądzie w pobliżu wody.
Jaja- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w lipcu - czerwcu 5 do 10 jaj w kolorze od bladożółtego po oliwkowozielonkawy, o średnich wymiarach 59 x 41mm i średniej masie 58 g
Wysiadywanie- Jaja wysiadywane są przez okres ok. 26 dni przez samicę. Pisklęta usamodzielniają się po około 44 - 45 dniach.
Pożywienie- Głównie drobne zwierzęta.
Ochrona |
Gatunek chroniony. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (zagrożony wyginięciem)[5].
Przypisy |
↑ Polysticta stelleri, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Polysticta, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 2013-11-25]
↑ Carboneras 1992 ↓, s. 621.
↑ ab Denis Lapage: Birginiak (Polysticta stelleri) (Pallas, 1769). Avibase. [dostęp 2013-11-25].
↑ ab BirdLife International 2013, Polysticta stelleri [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.1 [dostęp 2015-06-14] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Plemię: Mergini Rafinesque, 1815 (wersja: 205-02-25). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2014-06-14].
↑ Frank Gill, David Donsker: Screamers, ducks, geese & swans (ang.). IOC World Bird List: Version 5.2. [dostęp 2015-06-14].
↑ Busse i in. 1991 ↓, s. 49.
↑ Sterry i in. 2002 ↓, s. 84.
Bibliografia |
- Carles Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.)
- Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
- Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002. ISBN 83-7311-341-X.
