Węgierska Socjalistyczna Partia Robotnicza













































Węgierska Socjalistyczna Partia Robotnicza
Magyar Szocialista Munkáspárt



Ilustracja
Państwo

 Węgry
Skrót
MSZMP
Data założenia

1956
Data rozwiązania

1989
Adres siedziby
Jaszai Mari ter 17, Budapeszt, Węgry
Ideologia polityczna

komunizm, leninizm
Poglądy gospodarcze

kádáryzm
Młodzieżówka
Magyar Kommunista Ifjúsági Szövetség
Barwy

     czerwony

Węgierska Socjalistyczna Partia Robotnicza (Magyar Szocialista Munkáspárt) - rządząca w latach 1956-1989 węgierska partia komunistyczna sprawująca władzę w okresie istnienia Węgierskiej Republiki Ludowej.


Została utworzona w listopadzie 1956 w wyniku reorganizacji Węgierskiej Partii Pracujących (Magyar Dolgozók Partja), istniejącej od 1948. Pierwszym sekretarzem generalnym partii został János Kádár. Początkowo rządy partii charakteryzowały ostre represje, stopniowo jednak liberalizowała swoją politykę, zwłaszcza w zakresie gospodarki – później także w sferze politycznej. Polityka ta, określana potocznie jako „gulaszowy komunizm” („gulasz-komunizm”[1]), podniosła na stosunkowo wysoki poziom standard życia (jak na kraj bloku wschodniego) i przyniosła jej sporą popularność wśród Węgrów. Przywódca partii János Kádár na początku lat 60. ogłosił amnestię w ramach której z więzień wyszli polityczni oraz uczestnicy powstania z 1956 roku[2]. W 1966 roku Komitet Centralny zatwierdził wprowadzający elementy wolnego rynku Nowy Mechanizm Ekonomiczny (węg. új gazdasági mechanizmus), który rozluźnił restrykcje związane z handlem międzynarodowym, dał ograniczoną wolność pracującym w handlu i pozwolił ograniczonej liczbie ludzi działać w sektorze usług[3].


Reforma gospodarki zapoczątkowana 1 stycznia 1968 roku przez premiera z ramienia WSPR Jenő Focka uważana jest za jedną z najbardziej wolnorynkowych w krajach Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej[4][5].


W 1987 roku János Kádár został usunięty ze stanowiska sekretarza KC MSZMP przez wykształconego w Stanach Zjednoczonych Miklósa Németha który rozpoczął na Węgrzech proces transformacji ustrojowej[6]. Kádár, jako umiarkowany przywódca jest wciąż oceniany niejednoznacznie. W październiku 1989, w wyniku postępującego upadku państw demokracji ludowych, partia z inicjatywy reformowanych komunistów skupionych wokół Németha przekształciła się w Węgierską Partię Socjalistyczną. Węgierska Partia Socjalistyczna odrzuciła dotychczas reprezentowaną ideologię komunistyczną. Do nowej partii zapisało się tylko ok. 30000 z ok. 700000 dotychczasowych członków. Grupa działaczy niechętna zmianom utworzyła Węgierską Komunistyczną Partię Pracujących.



Zobacz też |



  • Komitet Centralny Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej‎

  • Komunistyczna Partia Węgier



Przypisy |




  1. Bernd Jordan, Aleksander Lenz, Księga 100 polityków stulecia, tłum. A. Sąpoliński, wyd. Interart, Warszawa 1997, ​ISBN 83-7060-508-7​.


  2. Kadarism – Is it Here to Stay?


  3. Gale Stokes, The Walls Came Tumbling Down: The Collapse of Communism in Eastern Europe, Oxford 1993.


  4. Balassa, Bela. The Economic Reform in Hungary. Economica, New Series, Vol. 37, No. 145. (1970), s. 1–22.


  5. Granick, David. The Hungarian Economic Reform. World Politics, Vol. 25, No. 3. (1973), s. 414–429.


  6. Nowy Leksykon PWN, AndrzejA. Dyczkowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 1152, ISBN 83-01-12490-3, OCLC 169994460 .









這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Rikitea

University of Vienna