Wiersz wolny




Wiersz wolny – typ wiersza, który należy do systemu nienumerycznego, gdyż jego budowa nie opiera się na zgodności liczby sylab, stóp, zestrojów akcentowych w wersie[1][2]. Długość wersów w wierszu wolnym nie musi być analogiczna i nie jest określona żadnymi regułami. W wierszu wolnym mogą występować rymy.


Popularny w dwudziestoleciu międzywojennym i polskiej poezji XX wieku. Mistrzami wiersza wolnego byli Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Miron Białoszewski, Tadeusz Różewicz i Zbigniew Herbert. Monografię wiersza wolnego napisała Dorota Urbańska, Wiersz wolny. Próba charakterystyki systemowej, Warszawa 1995.


Jednym z pionierów wiersza wolnego był Jan Kasprowicz[3]. Użył go w Hymnach.









„


Zrzuć z Siebie, Ojcze, nietykalne blaski!

Zgarnij ze Siebie tę bożą,

tę władającą moc, co nad wiekami

nieugaszoną płomienieje zorzą

i światłość daje światom

i światy w swoim ogniu na popioły trawi!

Stań się tak lichy, jak ja, i skulony

i, doczesności okryty łachmanem,

wlecz się nieszczęsnym łanem

za kluczem w dal przymgloną ciągnących żurawi,

ku cichej, na rozstajach kopanej mogile

zapomnianego człowieka!



 ”

— Jan Kasprowicz, Święty Boże, Święty Mocny

W Czechach prekursorem wiersza wolnego był Otokar Březina[4]:









„


O samotách uprostřed magických lesů, nad nimiž slunce

podobno ptáku zlatými křídly nekonečnými brázdilo ether;

celým vesmírem letěla jeho píseň o slávě života harmonického,

o zázracích tvůrčího jitra v zahradách země a podmořských nížin,

v modrých preriích vzduchu a vody:



 ”

— Otokar Březina, Stavitelé chrámu

Na zachodzie wierszem wolnym posługiwali się na przykład Walt Whitman, Guillaume Apollinaire, Blaise Cendrars, Fernando Pessoa i T.S. Eliot[5]. D.H. Lawrence napisał wierszem wolny między innymi krótki wiersz o jaszczurce:









„


A lizard ran out on a rock and looked up, listening

no doubt to the sound of the spheres.

And what a dandy fellow! the right toss of a chin for you

and swirl of a tail!

If men were as much men as lizards are lizards

they'd be worth looking at.



 ”

— D.H. Lawrence, Lizard


Przypisy |




  1. ↑ Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 401-402. ISBN 978-83-233-4066-9.


  2. ↑ Josef Brukner, Jiří Filip: Poetický slovník. Praha: Mladá fronta, 1997, s. 252-253. ISBN 80-204-0650-6.


  3. ↑ Lucylla Pszczołowska: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 1997, s. 299-300. ISBN 83-85220-79-8.


  4. ↑ Józef Magnuszewski: Historia literatury czeskiej. Zarys. Wrocław: Ossolineum, 1973, s. 222-224.


  5. ↑ Free Verse: From A Poet’s Glossary (ang.). poets.org. [dostęp 2017-02-01].



Bibliografia |



  • Dorota Urbańska: Wiersz wolny. Próba charakterystyki systemowej. W: Wersyfikacja polska. 1, Teksty teoretyczne i słowniczek pojęć. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 123-144. ISBN 978-83-227-2673-0.

  • Michał Głowiński, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński: Zarys teorii literatury. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1991, s. 203-210. ISBN 83-02-04400-8.



Linki zewnętrzne |


  • Jiři Levý: Przekład wiersza wolnego (pol.). bazhum.muzhp.pl, 1975. [dostęp 2018-01-09].












p • d • e

Systemy wersyfikacyjne
Numeryczne


  • Sylabizm (Izosylabizm)

  • Tonizm

  • Sylabotonizm
Nienumeryczne

  • Wiersz zdaniowy

  • Wiersz wolny



-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA
閱讀完整內容

Shark

圖片
For other uses, see Shark (disambiguation). Sharks Temporal range: Ludfordian-Present, 425–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N [1] Clockwise from top left: spiny dogfish, Japanese sawshark, whale shark, great white shark, horn shark, frilled shark, scalloped hammerhead and Australian angelshark representing the orders Squaliformes, Pristiophoriformes, Orectolobiformes, Lamniformes, Heterodontiformes, Hexanchiformes, Carcharhiniformes and Squatiniformes respectively. Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Chondrichthyes Subclass: Elasmobranchii Infraclass: Euselachii Superorder: Selachimorpha Orders Carcharhiniformes Heterodontiformes Hexanchiformes Lamniformes Orectolobiformes Pristiophoriformes Squaliformes Squatiniformes † Cladoselachiformes † Hybodontiformes † Symmoriida † Xenacanthida (Xenacantiformes) † Elegestolepis † = extinct Synonyms Pleurotremata Sharks
閱讀完整內容

Wiciokrzew

圖片
Wiciokrzew, suchodrzew Morfologia (wiciokrzew pospolity) Systematyka [1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Klad rośliny naczyniowe Klad rośliny nasienne Klasa okrytonasienne Klad astrowe Rząd szczeciowce Rodzina przewiertniowate Rodzaj wiciokrzew Nazwa systematyczna Lonicera L. Sp. Pl. 173. 1 Mai 1753 Typ nomenklatoryczny Lonicera caprifolium L. [2] Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku Kwiaty suchodrzewu pospolitego Owoce suchodrzewu pospolitego Kwiaty wiciokrzewu pomorskiego Kwiaty wiciokrzewu przewiercienia Wiciokrzew , suchodrzew ( Lonicera L.) – rodzaj roślin wieloletnich należący do rodziny przewiertniowatych ( Caprifoliaceae ). Rośliny zielne i pnące nazywane są wiciokrzewami, natomiast krzewy i niewielkie drzewa – suchodrzewami. Rodzaj liczy około 180 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na całej półkuli północnej [3] [4]
閱讀完整內容