Egftnjytyk

Powiat kluczborski
— powiat —
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
TERYT	5.16.23.04.00.0
Siedziba	Kluczbork
Starosta	Piotr Pośpiech
Powierzchnia	851,59 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	66 503[1]
• gęstość	78,1 os./km²
Urbanizacja	51,05%
Tablice rejestracyjne	OKL
Adres urzędu: ul. Katowicka 1 46-200 Kluczbork
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejsko-wiejskich 3 Liczba gmin wiejskich 1
Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie Polski Powiat kluczborski
50°59′N 18°13′E/50,983333 18,216667
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Portal Polska

Powiat kluczborski – powiat w Polsce (województwo opolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Kluczbork.

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Byczyna, Kluczbork, Wołczyn
  


• gminy wiejskie: Lasowice Wielkie
  


• miasta: Byczyna, Kluczbork, Wołczyn
  

Polska reforma administracyjna (1999) przeniosła do powiatu kluczborskiego gminę Lasowice Wielkie, w przeszłości znajdującą się w granicach powiatu oleskiego.

Położenie |

Powiat kluczborski położony jest na Nizinie Śląskiej nad Stobrawą – prawym dopływem Odry, w północnej części województwa opolskiego. Większość jego obszaru nie wykracza poza wysokość 250 m n.p.m. W krajobrazie dominują tereny nizinne, a występujące nierówności terenu z reguły nie wykraczają poza wartości 20-40 m.

Historycznie większość terenów powiatu leży na Dolnym Śląsku, lecz często są kojarzone z Górnym Śląskiem; do prowincji Oberschlesien zostały włączone po 1818 roku^[2]. Nie dotyczy to gminy Lasowice Wielkie, dotychczas znajdującej się na Górnym Śląsku, w granicach powiatu oleskiego, oraz terenów gminy Kluczbork, gdzie naturalną granicą obu krain jest rzeka Stobrawa^[3].

Powiat kluczborski administracyjnie podzielony jest na cztery gminy: Kluczbork, Wołczyn, Byczyna i Lasowice Wielkie – trzy pierwsze to gminy miejsko-wiejskie, czwarta to gmina wiejska. Na powierzchni powiatu liczącej 852 km² zamieszkuje obecnie około 72 800 osób. Na jego terytorium krzyżują się szlaki kołowe dróg krajowych nr 11 Lubliniec – Poznań oraz nr 45 Opole – Łódź. Miasto Kluczbork to również ważny węzeł kolejowy z liniami łączącymi: Katowice – Wrocław, Katowice – Poznań oraz kierunkami: Lubliniec i Opole.

Historia |

W okresie przynależności tych terenów do Prus istniał powiat kluczborski (niem. Landkreis Creuzburg O.S., Landkreis Creuzburg in Oberschlesien), do którego wchodziły obok Kluczborka miasta Wołczyn oraz Byczyna, a także 63 gminy.

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku odnotowuje dane statystyczne z roku 1861 gdzie ludność powiatu szacuje się na 27 780 z czego było wówczas "(...) 72,79 % ewangelików, 9620 lub 25,21 % katolików oraz 763 Żydów"". Z danych dotyczących nauczania w regionie w połowie XIX wieku wynika, że większość mieszkańców powiatu stanowiła ludność polskojęzyczna. W szkołach elementarnych, gimnazjach oraz seminariach zatrudnionych było 36 kleryków, 104 nauczycieli, a uczyło się w nich 5592 uczniów z czego 1535 mówiło po niemiecku, a 4057 po polsku jako językiem macierzystym - "Unterrichtet werden 36 Seminaristen, 104 Realschuler und 5592 Schulkinder. Von diesen find 1535, welche das Deutsche und 4057, welche das Polnische als ihre Muttersprache reden"^[4].

Ochrona przyrody |

 Osobny artykuł: Pomniki przyrody w powiecie kluczborskim.

Gospodarka |

Powiat ma charakter rolniczo-przemysłowy. Ponad połowę jego powierzchni zajmują użytki rolne. Średnia jakość gleb oraz łagodny klimat sprzyjają uprawie żyta, pszenicy i roślin okopowych. Do bogactw tych terenów należą zasoby mineralne: przede wszystkim lecznicza solanka wołczyńska, a także złoża żwirów budowlanych, piasków oraz torfu. Do najważniejszych działów kluczborskiej gospodarki można zaliczyć przemysły: elektromaszynowy, spożywczy i budowlany. Przemysł skupiony jest głównie w stolicy regionu – Kluczborku. Największe firmy gminy to: Fabryka Maszyn i Urządzeń „Famak”, PV „Prefabet – Kluczbork” S.A. Wśród inwestorów zagranicznych dominuje kapitał niemiecki. Okucia do stolarki okiennej i drzwi produkuje tu firma SIEGENIA-AUBI, płyty i rury betonowe – wspomniany już P.V. Prefabet. Swoje markety usytuowały tu sieci francuska i niemiecka. Drugim ważnym ośrodkiem przemysłowym w powiecie jest Wołczyn. W końcu XIX wieku powstał tu zakład produkujący drożdże działający do dziś pod nazwą Lesaffre Bio-Corporation Sp. z o.o.. Działa tu również Huta Szkła Kama Vitrum. Obecnie na terenie powiatu zarejestrowanych jest blisko 5 tys. podmiotów gospodarczych.

Współpraca partnerska |

Powiat kluczborski w marcu 2000 r. podpisał akt partnerstwa z niemieckim powiatem Bad Dürkheim, a w maju 2000 r. deklarację o wzajemnej współpracy z powiatem brzeżańskim na Ukrainie.

Demografia |

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

Państwowy Urząd Repatriacyjny rozpoczął akcję polskiego osadnictwa na terenie powiatu w dniu 8 kwietnia 1945 - wtedy to przybył do Kluczborka i Strzelec Opolskich pierwszy transport osiedleńców ze Stanisławowa i Kołomyi (40 rodzin, 240 osób). Do końca 1945 osiedliło się w powiecie 27.160 osób (w miastach 8800). W lutym 1946 przekroczono pojemność osadniczą (w kwietniu nadwyżka wynosiła 1100 osób). Weryfikacja ludności rodzimej rozpoczęta w czerwcu 1945 spowodowała uznanie za Polaków około 9000 ludzi, a 5000 Niemców repatriowano na tereny tego kraju. 700 osób przesiedlono z powiatu na inne tereny polskie. W 1955 przekroczono liczbę ludności sprzed 1939. Osadnictwo było niejednorodne - Gminy Wierzbica Górna i Krzywiczyny, gdzie wysiedlenia były największe, zasiedlono repatriantami z województw tarnopolskiego, stanisławowskiego, lwowskiego, wołyńskiego i z Polski centralnej. W pozostałych jedynie uzupełniano osadnictwo. Liczba ludności wynosiła:

• w 1939 - 50.500 osób,


• w 1945 - 3200 osób,


• w 1948 - 45.000 osób,


• w 1955 - 51.356 osób,


• w 1961 - 54.271 osób^[5].

• Piramida wieku mieszkańców powiatu kluczborskiego w 2014 roku^[1].

Sąsiednie powiaty |

• powiat oleski


• powiat opolski


• powiat namysłowski


• 
  powiat kępiński (wielkopolskie)


• 
  powiat wieruszowski (łódzkie)

Przypisy |

Bibliografia |

1. Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.

Linki zewnętrzne |

• powiat kluczborski

p • d • e Województwo opolskie Miasto na prawach powiatu Opole (siedziba) Powiaty brzeski • głubczycki • kędzierzyńsko-kozielski • kluczborski • krapkowicki • namysłowski • nyski • oleski • opolski • prudnicki • strzelecki Inne zagadnienia Podział administracyjny • Herb • Flaga

p • d • e Powiat kluczborski Miasta Byczyna • Kluczbork • Wołczyn Gminy miejsko-wiejskie Kluczbork • Byczyna • Wołczyn Gminy wiejskie Lasowice Wielkie