Egftnjytyk

Romantyzm w muzyce zaczął się rodzić już za życia Beethovena, w okresie po rewolucji francuskiej, kiedy w całej Europie zaczęły zachodzić zmiany o przełomowym znaczeniu. Najwyższym celem romantyków było połączenie religii, nauki i życia w jedną wyższą, wspólną jakość, jaką była sztuka. Najkrócej można powiedzieć, że romantyzm zrodziła potrzeba i pragnienie wolności. Ta idea pozostała żywa we wszystkich następnych pokoleniach twórców, aż do dnia dzisiejszego. W latach osiemdziesiątych XIX w. zaczął się jednak odwrót od romantyzmu, czego efektem była muzyka modernistyczna.

Naczelne hasła romantyzmu |

"Sztuka dla sztuki" co znaczyło, że muzyka przestała być pisana i komponowana na życzenie, ale wtedy, kiedy muzyk miał natchnienie i chciał przekazać własną wypowiedź, wyraz jego idei. Miał powrócić do natury, do dawnych wierzeń ludowych i korzeni kultury jego narodu.

"Sztuka totalna" co znaczyło, że muzyka przemawiała do odbiorcy różnymi środkami wyrazu jednocześnie (np. barwą, słowem, dźwiękiem), by w jak najbogatszy i najszerszy sposób wyrazić uczucia człowieka; zob. korespondencja sztuk, synteza sztuk.

Szkoły narodowe |

 Osobny artykuł: Szkoły narodowe w muzyce.

• niemiecka (Carl Maria von Weber i Richard Wagner)


• czeska (Bedřich Smetana i Antonín Dvořák)


• polska (Stanisław Moniuszko, Fryderyk Chopin i Zygmunt Noskowski)


• rosyjska (Potężna gromadka, a w jej ramach przede wszystkim: Modest Musorgski, Aleksander Borodin i Nikołaj Rimski-Korsakow)


• hiszpańska (Isaac Albéniz, Enrique Granados)


• francuska (César Franck)


• w Skandynawii: norweska (Edvard Hagerup Grieg) i fińska (Jean Sibelius)

Inne daty rozpoczęcia romantyzmu |

• 
  1801 – data stworzenia przez L. van Beethovena Sonaty fortepianowej nr 14 cis-moll op. 27 nr 2


• 
  1821 – wystawienie opery Wolny Strzelec Karola Marii Webera


• 
  1830 – wykonanie Symfonii fantastycznej H. Berlioza
  

Cechy romantyzmu w muzyce |

• przewaga treści nad formą,


• programowość w muzyce (utwór ma treść pozamuzyczną),


• uczuciowość,


• subiektywizm, indywidualizm twórców,


• 
  synteza sztuk. Silne związki z literaturą oraz z malarstwem. Powstają liczne pieśni solowe z towarzyszeniem fortepianu, opery i utwory programowe (Obrazki z wystawy Musorgskiego, Karnawał zwierząt Saint-Saënsa).


• elementy narodowe i ludowe,


• tematyka fantastyczna i baśniowa,


• rozwój wirtuozostwa,


• rozwój instrumentacji,


• rozszerzenie harmoniki,


• rozwój muzykowania domowego,


• powstawanie szkół narodowych: jest to grupa ludzi opierająca się o muzykę narodową,


• emocjonalizm (wyrażanie uczuć), indywidualizm, uczuciowość i subiektywizm,


• ludowość (związek muzyki z folklorem swojego narodu, sięganie do motywów muzyki ludowej),


• rozluźnienie dotychczasowych form muzycznych.

Główni przedstawiciele romantyzmu w muzyce |

• Ludwig van Beethoven


• Franz Schubert


• Robert Schumann


• Felix Mendelssohn-Bartholdy


• Niccolo Paganini


• Edward Grieg


• Fryderyk Chopin


• Stanisław Moniuszko


• Henryk Wieniawski


• Carl Maria von Weber


• Johannes Brahms


• Hector Berlioz


• Antonín Dvořák


• Bedřich Smetana


• Ferenc Liszt


• Gustav Mahler


• Anton Bruckner


• Hans von Bülow


• Richard Wagner


• Richard Strauss


• Camille Saint-Saëns


• Piotr Czajkowski


• Modest Musorgski


• Giovanni Bottesini

Zobacz też |

• lutnia romantyczna

Literatura |

• A. Einstein Muzyka w epoce romantyzmu, Kraków, PWM 1983


• S. Jarociński Ideologie romantyczne, Kraków, PWM 1979


• D. Gwizdalanka Romantyzm, w: Historia muzyki 2, Kraków, PWM 2006, s. 199-319