Muzeum Pamięci Sybiru
Muzeum Pamięci Sybiru – ogólnopolskie muzeum narracyjne przedstawiające historię polskiej obecności na Syberii od XVIII wieku, carskich zsyłek Polaków w głąb Rosji oraz represji i zbrodni sowieckich, w tym deportacji na Syberię i do Kazachstanu. Powstało 1 stycznia 2017 roku jako samorządowa instytucja kultury miasta Białegostoku.
Spis treści
1 Idea
2 Historia
3 Struktura
4 Siedziba
5 Bibliografia
6 Linki zewnętrzne
7 Linki zewnętrzne
Idea |
Białystok jest jedynym dużym miastem zajętym przez Związek Sowiecki w wyniku agresji we wrześniu 1939 roku, które znajduje się w obecnych granicach Polski. Co piąty mieszkaniec tego miasta, w wyniku czterech masowych deportacji w latach 1940–1941, trafił na Syberię lub do Kazachstanu. Naturalne zatem jest, że idea powstania ośrodka upamiętniającego wiedzę o dawnych ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej oraz pamięci o traumie zesłań syberyjskich narodziła się właśnie w Białymstoku, już na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Wówczas w ramach Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Białymstoku powstała Sekcja Dziejów Dawnych Ziem Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej. Próbę całościowej dokumentacji zesłań i wywózek podjął po 2000 roku białostocki oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Wielowątkowe badania prowadzone były również w ramach prac naukowych w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku. W 1998 roku przy Kościele Ducha Świętego w Białymstoku powstała izba pamięci poświęcona tragedii osób wywiezionych na Sybir.
Historia |
W 2010 roku władze miejskie Białegostoku wydzieliły z kompleksu przedwojennych magazynów wojskowych dwuhektarową działkę z przeznaczeniem na budowę przyszłego Muzeum Pamięci Sybiru. W Muzeum Wojska w Białymstoku powstał wtedy Dział Badań Zsyłek i Deportacji. W 2012 roku zespół kierowany przez architekta Jana Kabaca opracował dokumentację projektową budowy siedziby, a w 2014 roku rozstrzygnięto konkurs na przygotowanie scenariusza i aranżacji wystawy stałej Muzeum Pamięci Sybiru – wygrała go belgijska firma TEMPORA S.A. Z końcem 2016 roku zakończono wstępny etap prac budowlanych, polegających na przygotowaniu terenu i głównych instalacji, a 1 stycznia 2017 roku otwarto samodzielne Muzeum Pamięci Sybiru. 18 kwietnia 2018 roku podpisano umowę na wykonanie głównego etapu budowy siedziby Muzeum.
Struktura |
Muzeum Pamięci Sybiru kierowane jest przez dr. hab. Wojciecha Śleszyńskiego, prof. Uniwersytetu w Białymstoku, którego wspomaga Główny Księgowy oraz Dział Administracyjno-Finansowy.
W Muzeum funkcjonują następujące działy merytoryczne:
- Dział Edukacji i Promocji – realizuje urozmaicone formy edukacji skierowane do różnych grup odbiorców, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży.
- Dział Gromadzenia i Opracowywania Zbiorów – gromadzi, kataloguje, konserwuje i przygotowuje do wykorzystania zbiory muzealne w postaci realiów, fotografii i dokumentów.
- Dział Marketingu, Rozwoju i Upowszechniania – przygotowuje i wdraża zróżnicowane formy upowszechniania wiedzy o zbiorach, wystawach, publikacjach i wszelkiej aktywności Muzeum.
- Dział Naukowy: Centrum Badań Naukowych – Wschód – prowadzi badania nad historią związaną z tematyką działalności Muzeum, organizuje spotkania i konferencje, publikuje wydawnictwa.
- Dział Wystaw – organizuje wystawy muzealne; do czasu wybudowania siedziby głównej koncentruje swoją działalność na atrakcyjnych wystawach czasowych oraz efektywnym wykorzystaniu przestrzeni miejskiej.
Siedziba |
Siedziba Muzeum Pamięci Sybiru powstaje na terenie dawnych magazynów wojskowych przy ulicy Węglowej w Białymstoku. Nie jest to miejsce wybrane przypadkowo. Transporty deportowanych na Syberię i do Kazachstanu w latach 1940–1941 odchodziły z pobliskiego Dworca Poleskiego (obecnie Fabryczny), a ofiary były ładowane do wagonów na bocznicy kolejowej graniczącej z magazynem nr 5. To właśnie ten magazyn zostanie wyremontowany i wykorzystany jako miejsce prezentacji wystawy stałej Muzeum Pamięci Sybiru. W dobudowanym, nowym budynku, będzie mieściła się administracja, magazyny, sale konferencyjne i pozostałe zaplecze Muzeum.
Bibliografia |
- https://www.bip.bialystok.pl/urzad_miejski/miejskie_jednostki_organizacyjne/muzeum-pamieci-sybiru.html
- http://sybir.bialystok.pl/pl/muzeum/zespol.html
- https://poranny.pl/rusza-budowa-muzeum-pamieci-sybiru-w-bialymstoku-zdjecia-wideo/ar/13111036
- Informator Muzeum Pamięci Sybiru, Białystok 2017, s. 68.
- Muzeum Pamięci Sybiru, Raport roczny – 2017, Białystok 2017, s. 11.
- https://wspolczesna.pl/muzeum-pamieci-sybiru-w-bialymstoku-rusza-budowa-inwestycja-ma-byc-gotowa-w-2019-roku-zdjecia/ar/13108881
- https://bialystok.tvp.pl/38965641/trwa-budowa-muzeum-pamieci-sybiru
- https://www.bialystok.pl/pl/wiadomosci/aktualnosci/muzeum-pamieci-sybiru-ii-etap-1.html
Linki zewnętrzne |
- Statut Muzeum Pamięci Sybiru
Linki zewnętrzne |
- Strona oficjalna