Okoń pospolity
| ||
Perca fluviatilis[1] | ||
Linnaeus, 1758 | ||
 Okoń w akwarium | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
Podgromada | promieniopłetwe | |
Rząd | okoniokształtne | |
| Podrząd | okoniowce | |
Rodzina | okoniowate | |
Rodzaj | Perca | |
Gatunek | okoń pospolity | |
Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 najmniejszej troski | ||
Zasięg występowania | ||
 | ||
Okoń pospolity[3], okoń[3] (Perca fluviatilis) – gatunek drapieżnej ryby z rodziny okoniowatych (Percidae).
Spis treści
1 Występowanie
2 Opis
3 Odżywianie
4 Rozród
5 Sen ryby
6 Znaczenie gospodarcze
7 Ochrona
8 Przypisy
9 Bibliografia
Występowanie |
Europa z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, północnej Szkocji, zachodniej Skandynawii, południowych i środkowych Włoch i zachodniej części Bałkanów oraz Azja aż do Kołymy. Aklimatyzowany m.in. na Irlandii i w Australii.
Występuje w wodach do 1000 m n.p.m., zarówno w płynących jak i stojących a także w słonawych wodach przybrzeżnych w estuarium rzek. Młodsze osobniki często tworzą ławice, starsze żyją w niewielkich grupach bądź samotnie.
Opis |
Osiąga do 60 cm długości standardowej i masę ciała do 4,8 kg[4]. Ciało wysokie, bocznie spłaszczone. Łuski małe, ktenoidalne, mocno osadzone w skórze. Pokrywy skrzelowe zakończone ostrymi kolcami, a ich górna krawędź jest ząbkowana. Otwór gębowy duży, przedni, tylna krawędź szczęki sięga do oka.
Grzbiet ciemnoszary do oliwkowozielonkawego, boki jaśniejsze. Na grzbiecie i bokach 5–9 poprzecznych, ciemnych smug, brzuch biały lub wchodzący w czerwonawy kolor o srebrzystym połysku. Pierwsza płetwa grzbietowa szara z ciemną plamą w tylnej części, druga płetwa zielonkawoszara, lekko przezroczysta, płetwy piersiowe żółtawoszare, pozostałe płetwy jaskrawoczerwone. Ubarwienie zmienne w zależności od miejsca przebywania, osobniki żyjące w płytkich prześwietlonych wodach są bardziej jaskrawo ubarwione od tych żyjących w ciemnych, głębokich wodach.
Samce są jaskrawiej ubarwione.
Odżywianie |
Żeruje głównie o wschodzie i zachodzie słońca nie unikając innej pory dnia. Jednym z głównych pokarmów są skorupiaki z rzędu Calanoida Eudiaptomus gracilis[5] .
Narybek żywi się planktonem, później ikrą innych ryb (zwłaszcza karpiowatych). Dorosłe osobniki zjadają głównie ryby, np. płocie oraz większe bezkręgowce, np. raki.
Rozród |
Trze się od marca do czerwca na płyciznach. Samica składa od 12 000 do 300 000 ziaren ikry o średnicy 2–2,5 mm[3], która jest przyklejana do kamieni, zanurzonych gałęzi, roślin wodnych itp. w postaci długich wstęg[6]. Wylęg po 14–21 dniach. Świeżo wylęgłe larwy mierzą 3–6 mm i posiadają jajowatego kształtu woreczek żółtkowy zawierający kroplę tłuszczu, która umożliwia im unoszenie się na wodzie.
Sen ryby |
Okoń europejski zapada w nocy w swego rodzaju „stan głębokiego snu”. W tym czasie przebywa przy dnie zbiornika opierając się o dno płetwami brzusznymi i ogonową. Na ten okres „zwija” swoją płetwę grzbietową. Sen ten jest na tyle głęboki, że nie wytrąci i nie wystraszy z niego nawet jasny snop światła. Po obudzeniu, które trwa przez kilka minut ponownie ją rozkłada[7].
Znaczenie gospodarcze |
Nie posiada większego znaczenia gospodarczego. Bardzo chętnie łowiony przez wędkarzy na spinning, spod lodu, oraz na żywą i martwą rybę, a także na spławik, grunt i na muchę.
Rak błotny w żołądku okonia
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane liczbowe na podstawie: [8] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[9] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ochrona |
W Polsce podlega ochronie od 2011 r. Wymiar ochronny – 15 cm.
W niektórych okręgach Polskiego Związku Wędkarskiego może być wprowadzony większy wymiar ochronny np. lubelskim oraz Okręgu Nadnoteckim 18 cm (2010 rok) a w 2011 r. w radomskim, skierniewickim (18 cm) i Jeziorsku.[potrzebny przypis]
Rekord Polski wagowy: 2,69 kg o długości 50 cm złowiony w ciepłym kanale w Gryfinie[10]
Przypisy |
↑ Perca fluviatilis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Perca fluviatilis. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
↑ abc Nikolski 1970 ↓, s. 378–379
↑ Perca fluviatilis. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 2009-07-09]
↑ Antoni P. Tabacki, Widłonogi jako pokarm dla ryb akwariowych, AKWARIUM, Nr 3-4/81
↑ Terofal i Militz 1997 ↓, s. 164
↑ Diana Ławniczak, Sen ryb, AKWARIUM, Nr 2/74
↑ Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. wydanie II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 258. ISBN 978-83-200-5311-1.
↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.)
↑ Wiadomości Wędkarskie online, www.ww.media.pl [dostęp 2017-11-25] .
Bibliografia |
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
- G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Franciszek Staff (tłum.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
