Egftnjytyk

Liczba wniosków o azyl w państwach UE i EFTA od 1 stycznia do 30 czerwca 2015 według danych Eurostatu^[1]

Liczba wniosków o azyl w 2015 roku w państwach UE

Kryzys migracyjny w Europie (również kryzys uchodźczy) – toczący się na początku XXI wieku w Europie kryzys spowodowany masowym przybywaniem uchodźców i imigrantów na ten kontynent^[2]. Jest to największe tego typu zjawisko od czasów II wojny światowej^[3]. Za początek kryzysu uznaje się 2015 rok, ale już wcześniej wzrastała liczba imigrantów i uchodźców przybywających do Europy^[4].

Według Eurostatu w 2015 roku państwa członkowskie Unii Europejskiej otrzymały ponad 1,2 mln wniosków o azyl, czyli ponad dwukrotnie więcej niż w 2014 roku. Cztery kraje (Niemcy, Węgry, Szwecja i Austria) otrzymały około ⅔ wniosków o azyl w całej Unii Europejskiej. Główne kraje, z których napływali uchodźcy, to Syria, Afganistan i Irak^[5]. Od stycznia do czerwca 2017 roku 71,9% wszystkich uchodźców przybywających do Europy przez Morze Śródziemne to byli mężczyźni, 11,2% to kobiety i 16,9% to dzieci^[6]. Odnotowano przypadki, gdy wśród uchodźców na teren Europy próbowały się przedostać osoby powiązane z organizacjami terrorystycznymi (Państwo Islamskie czy Al-Ka’ida)^[7][8].

15 czerwca 1990 roku w Dublinie Państwa Członkowskie Wspólnot Europejskich podpisały konwencję^[9] wyznaczającą państwo odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosków o azyl złożonych w jednym z Państw Członkowskich. Postanowiono, że złożony przez uchodźcę wniosek o azyl rozpatrywany będzie przez państwo Unii Europejskiej, do którego uchodźca przyjechał w pierwszej kolejności. W praktyce oznacza to, że uchodźcy przybywający do Europy przez Morze Śródziemne powinni pozostać we Włoszech oraz Grecji i tam starać się o azyl.

W sierpniu 2015 premier Grecji Aleksis Tsipras wystosował apel do pozostałych krajów Unii Europejskiej o solidarność w przyjmowaniu uchodźców^[10][11]. Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR) wydało oświadczenie, że w związku z napływem tysięcy uchodźców Grecji grozi katastrofa humanitarna^[12]. W odpowiedzi na apele Grecji i Włoch premier Niemiec Angela Merkel oświadczyła: „ci, którzy potrzebują pomocy, muszą uzyskać azyl w Europie”^[13]. Tysiące uchodźców ruszyło szlakiem bałkańskim przez Węgry, kierując się do Austrii i Niemiec^[14]. Uchodźcy z Włoch natomiast przedostają się do Francji i w dalszej kolejności do Wielkiej Brytanii^[15]. W konsekwencji tych wydarzeń w 2015 roku Komisja Europejska wydała dwie decyzje o relokacji łącznie 160 tys. uchodźców z Grecji, Włoch i Węgier do innych krajów Unii Europejskiej^[16]. 21 lipca 2015 rząd węgierski podjął decyzję o budowie ogrodzenia na całej długości granicy z Serbią, przez którą przebiega szlak bałkański^[17]. Pod koniec 2015 roku rozpoczęły się negocjacje pomiędzy Unią Europejską a Turcją w celu rozwiązania kryzysu migracyjnego, skutkowało to podpisaniem porozumienia w dniu 18 marca 2016^[18]. Porozumienie to znacznie wstrzymało migrację uchodźców do Europy szlakiem wschodnim śródziemnomorskim oraz bałkańskim^[19]. Na początku 2019 zaczęła spadać liczba uchodźców przybywających do Europy^[20].

Przyczyny migracji |

Obóz dla azylantów – Jenfelder Moorpark w Hamburgu

Obóz Az-Zatari, 2013

Pod koniec 2010 roku rozpoczęła się arabska wiosna, w wielu krajach arabskich doszło do licznych protestów przeciwko władzy. Doprowadziło to min. do wojny domowej w Syrii, konfliktu w Libanie oraz wojny domowej w Libii. Trwająca od 2011 roku wojna domowa w Syrii spowodowała śmierć kilkuset tysięcy ludzi. Krwawe walki zmusiły ok. 13 milionów Syryjczyków do opuszczenia swoich domów, z czego 4,8 miliona osób szukało schronienia poza granicami Syrii^[21]. Powstanie radykalnego Państwa Islamskiego również jest przyczyną masowych migracji z krajów arabskich, głównie mniejszości religijnych (chrześcijanie, jazydzi), których wyznawcy migrują z obawy przed prześladowaniami^[22][23]. Obalenie Mu’ammara al-Kaddafiego i destabilizacja w kraju doprowadziły do zwiększonej migracji z Libii^[24]. Co miesiąc z Erytrei ucieka ok. 5 tys. osób. Większość Erytrejczyków ucieka z powodu łamania praw człowieka w tym kraju oraz obowiązkowej służby wojskowej trwającej nieokreślony czas^[25].

Konflikt na Ukrainie, będący efektem Euromajdanu, doprowadził do śmierci blisko 6 tysięcy osób. Ponadto około 2 miliony osób musiało opuścić swoje domy^[26].

Przyczyną wzmożonej migracji w wielu krajach jest również niestabilna sytuacja polityczna czy gospodarcza, dlatego wraz uciekającymi przed działaniami wojennymi mieszkańcami Afryki i Bliskiego Wschodu, do Europy w celach zarobkowych napływają także imigranci z Kosowa, Afganistanu, Albanii, Iraku, Serbii, Pakistanu, Ukrainy, Bangladeszu, jak również z Filipin^[27].

Szlaki uchodźców |

Główne szlaki uchodźców i imigrantów^[28][29]:

• szlak zachodnio-afrykański – z Maroka na Wyspy Kanaryjskie
  


• szlak zachodni śródziemnomorski – z Maroka do Hiszpanii (głównie przez Morze Śródziemne lub w mniejszym stopniu przez Ceutę czy Melillę)


• szlak centralny śródziemnomorski – z Algierii, Tunezji lub Libii do Włoch (przez Morze Śródziemne)


• szlak wschodni śródziemnomorski:
  
  
  
  • drogą morską przez Morze Śródziemne z Turcji do Grecji, Włoch lub na Cypr
    
  
  
  • drogą lądową z Turcji do Grecji lub Bułgarii
    
  
  
  
  


• szlak bałkański – z Serbii do Węgier lub z Serbii do Chorwacji, następnie Słowenii
  


• szlak wschodnio-europejski – z Ukrainy do Polski
  


• szlak arktyczny^[30] – z Rosji do Finlandii lub Norwegii
  

W związku z tym, że większość szlaków przebiega przez Morze Śródziemne, liczba przypadków śmierci wśród uchodźców przedostających się do Europy jest wysoka^[31][32]. Spowodowane jest to w znacznej mierze złym stanem technicznym lub zatapianiem łodzi w celu wymuszenia pomocy od straży przybrzeżnej oraz marynarki wojennej^[33][34]. W październiku 2013 po katastrofie u wybrzeży Lampedusy, w której zginęło ponad 300 osób, premier Włoch Enrico Letta postanowił wszcząć operację poszukiwawczo-ratunkową Mare Nostrum^[35]. W listopadzie 2014 Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej rozpoczęła operację Triton, która zastąpiła włoską operację Mare Nostrum^[36]. Pomimo tych wysiłków według Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji nadal zwiększa się śmiertelność wśród uchodźców próbujących przedostać się przez Morze Śródziemne. W 2014 roku na morzu zginęło ponad 3,5 tys. osób^[37], blisko 3,7 tys. osób w roku 2015, około 5 tys. w roku 2016 oraz od stycznia do maja 2017 zginęło 1,7 tys.osób^[38].

Napływ uchodźców i imigrantów |

Cudzoziemcy z Afryki i Bliskiego Wschodu czy innych krajów spoza Europy w większości przypadków muszą posiadać wizę pozwalającą na legalny wjazd na teren Unii Europejskiej. Krajem, który od wielu lat wydaje najwięcej wiz oraz zezwoleń pobytowych, jest Wielka Brytania. W całej Unii Europejskiej w 2013 roku wydano 2 356 451 wiz, w 2014 roku 2 325 977 wiz oraz 2 605 629 wiz w 2015 roku^[39]. Uzyskanie wizy wiąże się z wieloma formalnościami, starania o przyznanie wizy nie zawsze przynoszą pozytywny skutek, jednocześnie samo posiadanie wizy nie gwarantuje wjazdu na teren danego państwa, gdyż każdorazowo decyzję o wjeździe podejmuje straż graniczna. Wobec powyższego wiele osób decyduje się na nielegalne przekraczanie granic.

Źródło: Frontex

Osoby nielegalnie przekraczające granice w celu zalegalizowania swojego pobytu najczęściej składają wniosek o przyznanie statusu uchodźcy lub o pozwolenie na pobyt ze względów humanitarnych.

Na teren państw europejskich od początku 2015 roku do końca sierpnia dotarło ponad 310 tysięcy uchodźców. Około 200 tysięcy z nich dostało się do Grecji, a 110 tysięcy – na teren Włoch^[41]. W 2014 roku na Węgrzech zarejestrowano w Biurze Imigracyjnym i Obywatelskim 42 777 wniosków o udzielenie azylu^[42][43][44].

Od 1 stycznia do 31 lipca 2015 w Niemczech złożono 195 723 wniosków o azyl. 21,5% od osób z Syrii, 15,3% z Kosowa, 15% z Albanii, 5,9% z Serbii, 5,4% z Iraku, 5,2% z Afganistanu, 2,8% z Macedonii, 2,5% z Erytrei, 1,7% z Nigerii oraz z Pakistanu i 23% z innych państw lub których pochodzenie jest nieznane lub są wątpliwości co do ich pochodzenia^[45].

W 2014 r. doszło do nasilenia przepływów migracyjnych, zwłaszcza na szlaku środkowośródziemnomorskim. W 2015 r. doszło do dalszego pogorszenia sytuacji. Tzw. szlakiem zachodniobałkańskim migranci przemieszczali się do Macedonii i Serbii, potem do Węgier i innych państw członkowskich Unii Europejskiej^[3]. Odnotowano gwałtowny wzrost liczby osób starających się o ochronę międzynarodową, zwłaszcza z Syrii, Iraku i Afganistanu. Nielegalni migranci korzystający ze szlaku środkowośródziemnomorskiego pochodzili głównie z Afryki Subsaharyjskiej^[3].

Kryzys migracyjny spowodował w niektórych państwach członkowskich UE trudności w prowadzeniu skutecznych kontroli na granicach zewnętrznych oraz w przyjmowaniu przybywających migrantów i prowadzeniu procedur migracyjnych. Ze względu na swoje położenie Grecja szczególnie dotkliwie odczuła skutki zwiększonych przepływów migracyjnych, a Morze Egejskie stało się obszarem najbardziej wzmożonej nielegalnej migracji. W 2015 r. przez ten odcinek zewnętrznej granicy UE do strefy Schengen dostało się ponad 868 000 osób^[46].

We wrześniu 2015 osiem państw strefy Schengen – Belgia, Dania, Niemcy, Węgry, Austria, Słowenia, Szwecja i Norwegia – przywróciło kontrole graniczne na swoich granicach wewnętrznych ze względu na poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku publicznego związane z przemieszczaniem się nielegalnych migrantów^[46]. W 2015 r. do Europy przybyło milion uchodźców^[47].

Albania |

W 2018 zaczęła wzrastać liczba uchodźców przybywających do Albanii^[48]. 27 czerwca 2018 premier Albanii Edi Rama zapowiedział, że Albania nie utworzy ośrodków dla uchodźców^[49].

Austria |

Manifestacje poparcia dla uchodźców w Austrii

W 2015 do Austrii przybyło 90 tys. uchodźców^[50]. W marcu 2018 roku kanclerz Austrii Sebastian Kurz stwierdził, że Austria podczas swojej prezydencji w Unii Europejskiej będzie chciała zapobiec dalszemu napływowi migrantów do Europy^[51]. Obecnie uchodźcy w Austrii stanowią 1% ludności kraju^[52].

Belgia |

Na początku sierpnia 2017 roku w Belgii polski kierowca ciężarówki odkrył w swoim samochodzie migrantów z Afryki. Gdy imigranci zostali odkryci, zaatakowali Polaka^[53]. W połowie maja 2018 doszło ponownie do ataku migrantów na Polaków przy próbie kradzieży ciężarówki^[54]. 9 grudnia 2018 premier Belgii, Charles Michel, zapowiedział, że Belgia podpisze porozumienie migracyjne ONZ^[55]. 19 grudnia pakt migracyjny został przez Belgię przyjęty, co spowodowało rozpad koalicji rządowej Belgii^{[56][57][58][59][60]} i zamieszki^[61].

Bośnia i Hercegowina |

Uchodźcy przebywający w Bośni i Hercegowinie dostają pomoc finansową od Unii Europejskiej^[62]. W 2018 do Bośni i Hercegowiny przybyło 23 tys. migrantów^[63]. Z powodu przybywania uchodźców do Bośni i Hercegowiny Arabowie wstrzymali się z odwiedzinami tego kraju^[64].

Bułgaria |

Szlak prowadzący wzdłuż rzeki Marica, na granicach Grecji, Turcji, Bułgarii

Pierwsza fala imigrantów przechodząca przez Europę, przebiegała już w 2013 roku przez Bułgarię; głównie są to Syryjczycy, Afgańczycy, Irakijczycy, Pakistańczycy, Banglijczycy^[65][66]. Od jesieni 2013 r. wzdłuż granicy z Turcją rozmieszczono ponad tysiąc policjantów, mających powstrzymać uchodźców^[67]. Jesienią 2013 roku Bułgaria jako pierwsza zbudowała solidne ogrodzenie wzdłuż granicy z Turcją, aby zapobiec przekraczaniu jej terytorium przez imigrantów chcących dotrzeć do państw Zachodniej i Północnej Unii Europejskiej. Wybudowano 30 km muru^[68][69][70]. Część odcinka wzdłuż granicy bułgarsko-tureckiej jest monitorowana^[70]. Według Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Bułgarii w okolicach Ełchowa „zieloną granicę” przekraczało 85% uchodźców^[70].

Od grudnia 2014 roku Bułgaria buduje dodatkowe 131 km ogrodzeń wzdłuż granicy z Turcją w celu zatrzymania nasilającej się fali uchodźców, co ma pozwolić na niemal całkowite ograniczenie możliwości przekroczenia „zielonej granicy” przez nielegalnych imigrantów^[67]. Na terenie Bułgarii działają gangi przemytnicze starające się wywozić uchodźców poza granice Bułgarii; większość krajowej sieci przemytu narkotyków przerzuciła się na uchodźców^[71], gdyż przemyt ludzi przynosi wielokrotnie większe i szybsze zyski^[72]. Najczęściej przekraczają granicę w Widynie^[73]. Organizatorami przemytu uchodźców z bułgarskiej strony najczęściej są Romowie, Syryjczycy i Arabowie, posiadający bułgarskie dokumenty tożsamości i od dawna mieszkający w Bułgarii^[74]. Próby integracji uchodźców okazują się niepowodzeniem, z powodów niewystarczających środków finansowych i braku programów integracyjnych, co z kolei powoduje napięcia między uchodźcami a miejscową ludnością, zwłaszcza w miejscowościach, w których znajdują się duże ośrodki dla imigrantów^[75]. Bułgaria podjęła dodatkowe kroki na rzecz readmisji nielegalnie przebywających na jej terytorium osób^[76].

Od 2014 roku do 2015 roku dzięki ogrodzeniu i stałej obecności ponad 1000 policjantów na granicy z Turcją uniemożliwiono przejście do Bułgarii ponad 35 tysiącom nielegalnych imigrantów^[76]. Jednak wciąż powstają nowe szlaki przechodzące przez Bułgarię. Uchodźcy do Bułgarii dostają się morzem Czarnym lub przez graniczne rzeki Rezowska, Tundża i Marica oraz góry Strandża^[71]. Siły Zbrojne Bułgarii włączyły się do pomocy policji granicznej, strzegącej także bułgarskiej granicy z Grecją i Macedonią przed nielegalnymi imigrantami^[66].

We wrześniu 2015 r. szef dyplomacji, Danieł Mitow, oświadczył, że Bułgaria nie sprzeciwia się zasadniczo polityce przyjmowania ustalonej liczby uchodźców, lecz uważa, że przyjęła ich już wystarczająco wielu^[77]. Codziennie zatrzymywanych jest od 100 do 1000 uchodźców, próbujących przekroczyć nielegalnie granicę bułgarską^[77][71][73].

We wrześniu 2015 roku Bułgaria podniosła kary za przemyt ludzi^[78]. Maksymalne grzywny za przemyt ludzi podniesiono z obecnych 1000 lewów do 20 tys. lewów^[78]. Maksymalna kara pozbawienia wolności dla przemytników wzrosła do 10 lat, a dla funkcjonariuszy do 12 lat^[78]. Rada Ministrów postanowiła przekazać dodatkowe 5 milionów lewów (2,5 miliony euro) państwowej Agencji ds. Uchodźców^[79]. Środki te przeznaczono na utrzymanie regionalnych biur agencji, przede wszystkim na przyśpieszenie wydawania dokumentów i przyznawania statusu uchodźców^[79]. Pod koniec września Bułgaria zamknęła tymczasowo jedno z trzech przejść granicznych z Turcją – Lesowo. MSW i Państwowa Agencja Bezpieczeństwa Narodowego prowadziły tam operację przeciw przemytowi migrantów. Według MSW najaktywniej w przemycie ludzi uczestniczą Romowie^[72].

Uchodźcy kontynuując drogę na Zachód, znajdują schronienie w hostelach, prywatnych domach, głównie romskich oraz w obiektach przemysłowych^[80]. Prokurator generalny Sotir Cacarow poinformował, że od początku 2015 roku przeciw przemytnikom ludzi i organizatorom kanałów przerzutu wszczęto ponad 300 dochodzeń^[80]. Bułgarska policja zastrzeliła migranta, który przekroczył nielegalnie granicę^[81]. W grudniu 2015 roku na autostradzie w okolicach Pazardżika pozostawiono 109 przemycanych migrantów. Przewieziono ich do specjalnego ośrodka, gdzie przeszli badania medyczne, a macedoński kierowca został zatrzymany^[82]. Bułgarska policja graniczna uratowała w styczniu 2016 roku 111 uchodźców, którzy próbowali przekroczyć Maricę; grupa została przewieziona łodziami nad ranem przez tureckich przemytników i porzucona na wysepce bez ciepłej odzieży i żywności^[83].

Human Rights Watch 20 stycznia 2016 roku poinformowała o wielu przypadkach przymusowego odsyłania migrantów do Turcji, ograbiania ich i używania przemocy fizycznej przez bułgarskich policjantów^[84]. Na południowym wschodzie powstał ruch ochotników zatrzymujących migrantów przekraczających nielegalnie granicę^[85]. W lutym 2016 roku mieszkaniec Jambołu, Dinko Walew, osobiście zatrzymał 22 migrantów i trzymał ich na celowniku do przybycia policji^[85]. Jego działania ostro potępiły Komitet Helsiński i inne organizacje broniące praw człowieka^[85].

Szef bułgarskiego rządu ostrzegł w liście skierowanym do przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska, że Bułgaria zablokuje porozumienie między Unią Europejską a Turcją w sprawie migracji, jeżeli nie zostaną w nim uwzględnione interesy Bułgarii^[86]. Odnosi się to do skupiania się wyłącznie na ochronie granicy morskiej między Grecją i Turcją, co może skutkować nasiloną, nieprzewidywalną zmianą kierunku migracji^[86]. Negocjacje z Ankarą nie uwzględniły lądowej i morskiej granicy Bułgarii z Turcją^[86]. Pod koniec maja 2016 roku pododdział bułgarskiej armii, składający się z 65 wojskowych i sprzętu, głównie samochodów terenowych, skierowano do wzmocnienia ochrony granicy z Grecją^[87].

W październiku 2016 roku w Charmanli wybuchł bunt w obozie dla uchodźców^[88]. Zatrzymano ok. 300 osób odpowiedzialnych za zamieszki, głównie Afgańczyków, którzy zdewastowali budynek oraz spalili flagę Bułgarii^[89][88]. Bezpośrednim powodem buntu był zakaz opuszczania ośrodka^[88]. Bułgaria deportuje Afgańczyków, którzy zdewastowali ośrodek dla uchodźców w Charmanli, a ośrodek zostanie zamknięty^[90].

Chorwacja |

Pod koniec maja 2018 furgonetka z 29 migrantami wjechała na teren Chorwacji. Policjanci oddali strzały w kierunku furgonetki; ranne zostały 4 osoby^[91]. Prezydent Kolinda Grabar-Kitarović oświadczyła, że nie podpisze porozumienia ONZ o migrantach^[92].

Cypr |

W grudniu 2018 uchodźcy zaczęli przybywać na Cypr^[93].

Czarnogóra |

W maju 2018 uchodźcy zaczęli dostawać się do Europy przez Czarnogórę^[94].

Czechy |

22 czerwca 2018 premier Czech Andrej Babis na posiedzeniu czeskiej Rady Bezpieczeństwa Narodowego wezwał służby ochronne Czech do mobilizacji przez napływem uchodźców z Niemiec^[95].

Dania |

W 2015 do Danii przybyło 20 tys. migrantów^[96]. 5 grudnia 2018 członkowie duńskiego rządu zapowiedzieli, że uchodźców przybywających do Europy umieszczą na wyspie Lindholm^[97]. Przed Bożym Narodzeniem 2018 władze Danii zapowiedziały, że na Lindholm zbudują ośrodek karny dla uchodźców, którzy na terenie Danii będą popełniać przestępstwa^[98].

Estonia |

16 listopada 2018 estoński rząd zapowiedział, że Estonia nie przystąpi do porozumienia migracyjnego ONZ, co wywołało rządowy kryzys^[99]. 27 listopada parlament Estonii poparł pakt migracyjny ONZ, co zapowiedział premier Estonii, Juri Ratas^[100].

Finlandia |

Juha Sipilä, premier Finlandii, zaoferował swój dom jako schronienie dla uchodźców starających się o azyl w tym kraju^[101]. W 2015 do Finlandii przybyło ok. 32 tys. uchodźców, w 2016 – ok. 5,6 tys^[102]. Z powodu niesprzyjających warunków w Finlandii część uchodźców wycofała wnioski o azyl i wróciła do Szwecji^[103]. Na początku 2019 w Finlandii zaczęło dochodzić do przestępstw na tle seksualnym z udziałem uchodźców^[104][105]. Kryzys migracyjny zadłużył Finlandię^[106].

Francja |

Niektórzy z uchodźców próbują dostać się do Wielkiej Brytanii przez Eurotunel lub promami z Calais. Z tego powodu w okresie sierpień–wrzesień 2015 część z pociągów i promów została wstrzymana^[107][108]. W obszarze Calais powstały obozy uchodźców określane jako „Calais jungle”. W największym z obozów położonym 5 km od centrum miasta przebywało ponad 1000 osób (stan na kwiecień 2015)^[109]. Od 2016 policja we Francji systematycznie likwiduje obozowiska uchodźców^{[110][111][112][113][114]}. W czerwcu 2017 migranci w Calais zablokowali drogę, w wyniku czego zginął polski kierowca ciężarówki^[115]. Pod koniec lipca 2017 prezydent Francji Emmanuel Macron zapowiedział pomoc Francji dla uchodźców przez utworzenie hotspotów^[116]. Na początku października 2017 Emmanuel Macron zapowiedział, że do 2019 Francja zamierza przyjąć 10 tys. uchodźców^[117]. 24 października 2017 Francuzi podjęli decyzję o usunięciu uchodźców z Calais^[118]. Jesienią 2017 imigrant z Erytrei zgwałcił recepcjonistkę hotelu w Calais^[119]. W połowie listopada 2017 migranci w Calais ponownie zatarasowali drogę, żeby dostać się do ciężarówki jadącej do Wielkiej Brytanii^[120]. 1 lutego 2018 doszło do strzelaniny w Calais, w której zostało rannych czterech imigrantów z Afganistanu i Erytrei^[121][122]. W 2018 Francja zaczęła odsyłać migrantów do Hiszpanii; od stycznia do września 2018 odesłała ich 9 tysięcy^[123]. Na początku marca 2018 migranci śmiertelnie skatowali mężczyznę pod sklepem, gdy odmówił im papierosa^[124]. 20 marca 2018 w Lourdes odbyła się sesja francuskich biskupów poświęcona kryzysowi migracyjnemu^[125]. 4 września 2018 w Nicei migranci pobili Polaka^[126]. 27 listopada 2018 przechwycono dwie łodzie z migrantami na kanale La Manche^[127]. 8 lutego 2019 Francja odmówiła przyjęcia kolejnych migrantów^[128].

Grecja |

Jednym z częstszych celów uchodźców jest dostanie się na greckie wyspy położone blisko granicy z Turcją – Chios, Lesbos i Kos^[129]. W latach 2008–2012 duża liczba imigrantów dotarła do Turcji i Grecji. Wynikiem tego było wysłanie dodatkowych 1800 policjantów do patrolowania granicy Grecji^[24].

Łącznie w 2015 roku do Grecji trafiło ponad 160 tysięcy osób (stan na wrzesień)^[130]. 16 września 2016 na Lesbos papież Franciszek spotkał się z uchodźcami^[131]. Od kwietnia 2017 wielu uchodźców znalazło schronienie na wyspie Silos za zgodą jej mieszkańców^[132]. Jesienią 2017 uchodźcy w Grecji zrozumieli, że nie mają szans na zamieszkanie na terenie Grecji i postanowili wrócić do swoich krajów^[133][134]. W połowie marca 2018 ponownie zwiększyła się liczba uchodźców przybyłych na wyspę Lesbos^[135]. W połowie kwietnia i maja 2018 zwiększyła się liczba uchodźców przybywających na terytorium całej Grecji^[136][137]. Jesienią 2018 nad uchodźcami w Grecji zaczęło znęcać się Państwo Islamskie^[138].

Hiszpania |

Granica hiszpańsko-marokańska w Ceucie nie raz była używana do przedostawania się nielegalnych imigrantów z Afryki

21 listopada 2017 300 uchodźców próbowało przedostać się przez płot między Hiszpanią a Marokiem. Wcześniej u wybrzeży Hiszpanii złapano 44 łodzie z 650 migrantami, z których 519 osadzono w więzieniu w pobliżu Malagi (zabrakło dla nich miejsca w hiszpańskim ośrodku dla uchodźców)^[139]. Na początku stycznia 2018 migranci wdarli się do Hiszpanii przez granicę Maroka z hiszpańską enklawą Mellila^[140]. 21 czerwca 2018 szef hiszpańskiego MSW Pedro Sanchez uznał, że Unia Europejska powinna cyt. „wprowadzić system kwot uchodźców rozdzielanych pomiędzy poszczególnymi krajami członkowskimi”^[141]. W lipcu 2018 liczba uchodźców przybywających do Hiszpanii^[142] wzrosła do tego stopnia, że Hiszpania zwróciła się o pomoc do Komisji Europejskiej^[143].

Do połowy lipca przybyło do Hiszpanii 18 tys. migrantów^[144]. W dniach 20-23 lipca 2018 do Hiszpanii przybyło 1226 migrantów^[145]. 26 lipca 2018 migranci sforsowali płot między Marokiem a Ceutą i przedostali się na teren Hiszpanii^[146]. 9 sierpnia 2018 Hiszpania przyjęła statek z migrantami, który wydaliły ze swojego terytorium Włochy^[147]. W sierpniu 2018, Hiszpania wydaliła do Maroka 116 migrantów, którzy wcześniej wdarli się do Ceuty^[148]. Nie powstrzymało to jednak kolejnych migrantów, którzy ponownie dostali się do Ceuty^[149]. Pod koniec października 2018 ponownie zwiększyła się liczba uchodźców przybywających do Hiszpanii^[150]. 21 października 2018 cyt. "około 200 migrantów przedostało się do enklawy Mellili na granicy z Marokiem"^[151]. 7 grudnia 2018 hiszpańskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych poinformowało o zwiększaniu się liczby uchodźców przybywających do Hiszpanii^[152]. W 2018 do Hiszpanii przybyły 62 tys. uchodźców^[153]. Aby zapobiec dalszemu dostawaniu się uchodźców do Hiszpanii, 9 lutego 2019 cyt. "w porcie w Melilli zainstalowano zasieki przeciw migrantom"^[154].

Litwa |

Od grudnia 2015 r. na Litwę przybyło 468 uchodźców; 361 z przybyłych zgłosiło chęć opuszczenia Litwy i wyjechania do Skandynawii lub Niemiec^[155].

Łotwa |

7 grudnia 2018 parlament Łotwy odrzucił porozumienie migracyjne ONZ^[156].

Macedonia |

W sierpniu 2015 uchodźcy dostali się do Macedonii^[157]. 20 sierpnia 2015 Macedonia wprowadziła stan nadzwyczajny w związku z napływem uchodźców. Na granicę macedońską zostało wysłane wojsko, co spowodowało zamieszki, cyt. "a kilkunastu uchodźców zostało rannych". Władze pozwoliły na wpuszczenie uchodźców do Macedonii; latem 2015 przeszło 42 tys. migrantów. Postanowiono wówczas uszczelnić granicę macedońsko-grecką, co wywołało bunt uchodźców i w konsekwencji przymus ich wpuszczenia^[158]. 3 i 4 grudnia 2015 doszło do zamieszek na granicy macedońsko-greckiej^[159][160]. Na początku 2016 do Macedonii przybyły setki uchodźców z Grecji; niektórzy z nich zostali wpuszczeni na teren kraju^[161], tak że 24 lutego władze Macedonii musiały zamknąć granicę kraju^[162]. 2 marca 2016 imigranci próbowali sforsować przejście macedońskie^[163]. 14 sierpnia 2016 policja macedońska zatrzymała uchodźców, którzy przedostali się na teren Macedonii z Grecji^[164]. Wiosną 2017 wysłano funkcjonariuszy granicznych z Polski, aby chronili Macedonię przed napływem uchodźców^{[165][166][167][168]}.

Malta |

Pod koniec lipca 2018 r. Malta zamknęła wraz z Włochami swoje porty dla prywatnych organizacji, które pomagają uchodźcom^[169]. Na przełomie 2018 i 2019 Malta zgodziła się przyjąć uchodźców^[170][171].

Niemcy |

W Konwencji dublińskiej postanowiono, że złożony przez uchodźcę wniosek o azyl rozpatrywany będzie przez państwo UE, do którego uchodźca przyjechał w pierwszej kolejności. Jednak większość uchodźców nie stara się o azyl we Włoszech bądź Grecji, lecz podróżuje dalej, najczęściej do Niemiec^[172]. Niemcy jednak zrezygnowały z odsyłania uchodźców z Syrii do państw, przez które podróżowali^[173]. To działanie spotkało się z krytyką organizacji charytatywnych z powodu nierejestrowania części uchodźców i przymykania oczu na ich podróż na północ Europy^[173]. W okresie od wiosny 2015 do wiosny 2016 spośród przybyłych do Niemiec uchodźców zatrudnienie znalazło ponad 30 000^[174]. Natomiast w okresie od lata 2015 do lata 2016 w Niemczech znalazło pracę 43 600 osób^[175]. Według Centralnego Rejestru Cudzoziemców do Niemiec w latach 2016–2017 przybyło 1,9 mln obcokrajowców^[176]. W 2017 r. wydalono z Niemiec prawie 24 tys. uchodźców^[177]. Na początku grudnia 2017 rząd Niemiec zaczął zachęcać uchodźców do opuszczenia przez nich Niemiec; w zamian za opuszczenie uchodźcy mieliby otrzymywać premię^[178]. Nie przyniosło to jednak spodziewanych rezultatów^[179]; w 2018 w Niemczech zaczęła wzrastać liczba uchodźców^[180]. Na początku lutego 2018 Niemcy zadecydowały, że z powodu zaporowych warunków zaprzestaną przyjmowania uchodźców^[181]. 26 kwietnia 2018 szef niemieckiego MSW, Horst Seehofer, zaproponował utworzenie w Niemczech ośrodków dla uchodźców^[182]. 4 maja 2018, po zatrzymaniu imigranta z Togo w schronisku dla uchodźców w Ellwangen doszło do starć migrantów z policją^[183]. W połowie czerwca 2018 kanclerz Niemiec, Angela Merkel zdecydowała, że Niemcy będą przyjmować 1000 migrantów miesięcznie, spełniających rygorystyczne warunki, które dotyczyłyby np. posiadania dokumentów^[184]. 3 lipca 2018 Merkel, w ramach porozumienia z Horstem Seehoferem, szefem koalicyjnej partii CSU, zdecydowała się na utworzenie tzw. stref tranzytowych dla uchodźców na granicy Niemiec z Austrią, aby umożliwić przyspieszone deportacje uchodźców, którzy nie są uprawnieni do poszukiwania azylu w Niemczech^[185]. Do 1 sierpnia 2018 do Niemiec przybyło 20 mln migrantów^[186]. Niemiecki sukces polityki migracyjnej! Mieszka tam już niemal 20 mln migrantów Od początku kryzysu do sierpnia 2018 cyt. "ponad 300 000 uchodźców znalazło w Niemczech pracę"^[187]. Wieczorem, 9 września 2018, w Köthen dwóch migrantów skatowało Niemca, który wdał się z nimi w kłótnię^[188]. Następnego dnia po jego śmierci w Köthen odbyła się demonstracja^[189]. W 2018 Brandenburgia wstrzymała napływ uchodźców^[190]. Na początku 2018 w Niemczech cyt. "spadła liczba uchodźców ubiegających się o azyl"^[191]. 2 lutego 2019 Horst Seehofer - obecny minister spraw wewnętrznych - zapowiedział, że uchodźcy, którzy utrudniają deportację z Niemiec, nie dostaną zgody na pobyt w Niemczech^[192].

Norwegia |

10 sierpnia 2017 norweska minister finansów Siv Jensen zadeklarowała, że Norwegia nie przyjmie uchodźców, którzy nie znają języka norweskiego^[193].

Polska |

W wyniku napływu uchodźców do Europy, zgodnie z decyzją KE w sprawie przyjęcia uchodźców od Grecji i Włoch, do Polski powinno trafić 2659 osób. Dodatkowo do Polski miały by w ciągu najbliższych 2 lat przyjechać 962 osoby (głównie z Syrii) w ramach przesiedlenia uchodźców znajdujących się obecnie poza granicami UE^[194]. Później ze względu na ciągle zwiększającą się liczbę imigrantów, Unia Europejska zaproponowała Polsce większą liczbę – ok. 10 000^[195].

Spośród cudzoziemców ubiegających się w Polsce o azyl status uchodźcy otrzymują najczęściej Syryjczycy. W 2014 roku spośród 262 cudzoziemców, którzy zostali objęci tą formą międzynarodowej ochrony aż 115 stanowili Syryjczycy^[196].

W 2015 roku fundacja Estera razem z Barnabas Fund przyjęły do Polski 50 syryjskich rodzin, zapewniając im zakwaterowanie i środki na życie^[197]. W marcu 2017 roku Miriam Shaded, prezes fundacji Estera, w odpowiedzi na liczne doniesienia jakoby wszyscy sprowadzeni uchodźcy opuścili Polskę oświadczyła, że pozostało około 25% sprowadzonych Syryjczyków, reszta zdecydowała się wyjechać^[198].

We wrześniu 2015 w Gdańsku miał miejsce protest przeciwko przyjmowaniu przez Polskę imigrantów^[199].

13 czerwca 2017 Rzecznik Prasowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych na stronie internetowej umieścił oświadczenie, w którym można przeczytać, że „w roku 2016 Polska przyjęła ponad milion migrantów i uchodźców z Ukrainy i zza wschodniej granicy”^[200]. Z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że w 2016 roku wydano 127 394 zezwolenia na pracę cudzoziemca w Polsce, oraz w ramach uproszczonej procedury zarejestrowano 1 314 127 oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi. Z uproszczonej procedury ubiegania się o pracę mogą korzystać obywatele Ukrainy, Rosji, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Armenii, i umożliwia to zatrudnienie ich na maksymalnie sześć miesięcy^[201]. Poza pracującymi cudzoziemcami odnotowanymi w statystykach Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uwzględnić należy niepracujących cudzoziemców odnotowanych w statystykach Urzędu do Spraw Cudzoziemców. W 2016 roku w Polsce 12 319 osób złożyło wniosek o udzielenie pomocy międzynarodowej, 54 osoby otrzymały azyl, 11 628 osób złożyło wnioski na pobyt stały, 127 424 osób złożyło wnioski na pobyt czasowy.

1 stycznia 2017 roku w noc sylwestrową w Ełku został śmiertelnie ugodzony nożem 21-latek, sprawcą był imigrant z Tunezji pracujący wraz z Algierczykiem w restauracji „Prince kebab”. Algierczykowi, właścicielowi restauracji postawiono zarzut nieudzielenia pomocy i udziału w bójce. Po śmierci wybuchły zamieszki, mieszkańcy Ełku zdemolowali wspomnianego lokal walcząc jednocześnie z Policją.

Na 1 stycznia 2017 roku prawo pobytu na terytorium Polski posiadało łącznie 266 218 obcokrajowców (nie uwzględniono osób z wizami wydanymi przez konsulaty RP), z czego 1306 to osoby posiadające status uchodźcy oraz 1837 osób posiadających prawo pobytu ze względów humanitarnych^[202]. 24 czerwca 2017 Platforma Obywatelska zadeklarowała, że popiera przyjęcie uchodźców^[203]. Sprzeciwiło się temu Prawo i Sprawiedliwość^[204]. 3 lipca 2018 szef polskiego MSZ, Jacek Czaputowicz, zapowiedział, że Polska jest gotowa na współpracę z Niemcami w sprawie migracji^[205]. 22 sierpnia 2018 podczas konferencji prasowej w Nowej Zelandii prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda zapowiedział, że Polska nie przyjmie uchodźców^[206]. 5 września 2018 w Krynicy Morskiej odbyła się konferencja "Europa Karpat", na którym jednym z tematów była cyt. "rola migracji w Europie"^[207]. W 2018 Polacy pomogli w kryzysie migracyjnym w Grecji, we Włoszech i na Cyprze^[208]. 3 stycznia 2019 pod Ustrzykami zatrzymano pięciu migrantów z Iraku, cyt. "którzy nielegalnie przekroczyli granicę Polski z Ukrainą"^[209]. 9 stycznia 2019 minister do spraw pomocy humanitarnej Beata Kempa stwierdziła w Brukseli, że cyt. "przyjmowanie uchodźców czy migrantów nie jest dobrą odpowiedzią na kryzys migracyjny"^[210]. Tego samego dnia w Polsce odbyła się konferencja prasowa, w której wzięli udział premier Włoch, Matteo Salvini i szef MSWiA, Joachim Brudziński. Podczas tej konferencji Salvini zapowiedział, że Włochy nie przyjmą uchodźców^[211]. 30 stycznia 2019 na przejściu polsko-ukraińskim w Krościenku zatrzymano dwóch migrantów, którzy nielegalnie chcieli dostać się do Polski^[212].

Portugalia |

Już w 2015 Portugalia zgodziła się przyjąć uchodźców^[213]. W 2016 Portugalia ponownie zobowiązała się przyjąć uchodźców, jednak uchodźcy nie zgodzili się na pobyt w tym kraju^{[214][215][216][217]}. Obecnie uchodźcy przebywający w Portugalii opuszczają kraj i kierują się do Niemiec^[218]; 15 lipca 2018 Portugalia wraz z Hiszpanią przyjęły po 50 uchodźców^[219]. Na początku 2018 50 procent uchodźców przebywających w Portugalii opuściło kraj^[220][221]. Pod koniec października 2018 Portugalia zobowiązała się przyjąć uchodźców z Grecji^[222].

Rumunia |

Pod koniec sierpnia 2017 Rumunia zobowiązała się przyjąć uchodźców z Włoch i Grecji^[223].

Serbia |

W 2015 do Serbii z Chorwacji przybyło 20 tys. uchodźców, cyt. "w związku z czym premier Serbii Zoran Milanović polecił zamknięcie siedmiu z ośmiu przejść granicznych". Premier Serbii zdecydował się wysłać kolejnych uchodźców na Węgry^[224].

Słowacja |

29 października 2018 członkowie rządu Słowacji zapowiedzieli, że Słowacja przyjmie 250 uchodźców^[225]. 25 listopada 2018 premier Słowacji, Peter Pellegrini, zapowiedział, że Słowacja nie podpisze porozumienia migracyjnego ONZ^[226]. Spowodowało to dymisję ministra spraw zagranicznych Słowacji, Miroslava Lajczaka^[227].

Słowenia |

W 2015 do Słowenii przybyło 11 tys. uchodźców^[228].

Szwecja |

Od 2016 roku przed przyjęciem uchodźców Szwecja dokładnie ich weryfikuje^[229]. W listopadzie 2018 w Szwecji doszło dwukrotnie do gwałtów ze strony migrantów^[230][231].

Turcja |

Od 2016 cyt. "Ankara ogranicza napływ migrantów (...) do Europy, za co otrzymuje środki dla około 3 mln. migrantów przebywających w Turcji"^[232]. W marcu 2018 Komisja Europejska zaproponowała pomoc finansową dla uchodźców przebywających w Turcji. Pomoc finansowa miałaby pochodzić zarówno od Komisji Europejskiej, jak i państw członkowskich Unii Europejskiej^[233]. W połowie marca 2018 Turcja zagroziła Europie napływem kolejnych migrantów^[234]; powtórzyła swoją groźbę na początku kwietnia^[235]. W Wielki Piątek 2018 r. po śmiertelnym wypadku drogowym z udziałem migrantów zatrzymano 13 nielegalnych migrantów^[236]. 30 czerwca 2018 cyt. "szef tureckiej dyplomacji Mevlut Cavusoglu ostrzegł Unię Europejską, że jeśli Bruksela nie spełni żądań Ankary, to dojdzie do zerwania porozumienia w sprawie powstrzymywania napływu imigrantów do krajów zachodnich"^[237].

Watykan |

29 listopada 2018 Watykan wezwał do podpisania Globalnego Paktu ws. Migracji^[238].

Węgry |

Tymczasowy płot graniczny na granicy węgiersko-serbskiej

Uchodźcy na stacji kolejowej Budapest Keleti 4 września 2015 roku

Uchodźcy na terenie Węgier, niedaleko granicy z Serbią 24 sierpnia 2015

Uchodźcy idący węgierską autostradą M1 w kierunku granicy z Austrią 4 września 2015

Od początku 2015 roku węgierska policja zatrzymała ponad 67 000 nielegalnych imigrantów, którzy w większości trafili na Węgry przez terytorium Serbii. W ciągu tygodnia na terytorium Węgier przybywało średnio ok. 1000 imigrantów^[239]. W związku z tym 17 lipca 2015 roku rząd węgierski zdecydował o zamknięciu zielonej granicy na odcinku węgiersko-serbskim^[240]. Tymczasowy płot w celu zabezpieczenia granicy ma mieć długość ok. 175 km i wysokość 4 m^{[241][242][243]}. Premier Węgier, Viktor Orbán oświadczył, że nie wyklucza zbudowania bezprecendesowego muru pomiędzy dwoma państwami członkowskimi Strefy Schengen – Węgrami i Chorwacją^[244].

Na początku września zaczęto przewozić uchodźców z terytorium Węgier do Austrii^[245]. 102 autokary przewiozły do Austrii ok. 4500 uchodźców, którzy przez kilka dni koczowali na stacji kolejowej Budapest Keleti^[246].

Viktor Orbán oświadczył, że po 15 września 2015 roku granice Węgier zostaną zamknięte, obstawione przez policję oraz, jeśli Zgromadzenie Narodowe wyda zgodę, na węgierskiej granicy zostaną rozmieszczone wojska^[246]. 20 września 2015 minister spraw zagranicznych Węgier, Peter Szijiarto, skrytykował władze Chorwacji za przemycanie uchodźców z terytorium Chorwacji na Węgry^[247]. W 2017 na Węgry trafiło około 1300 uchodźców^[248]. W grudniu 2017 r. przy granicy węgiersko-serbskiej w polskiej ciężarówce znaleziono czterech migrantów, którzy próbowali z Serbii przedostać się na Węgry^[249]. W połowie stycznia 2018 Orbán zdecydował, że Węgry przyjmą uchodźców pod warunkiem, że władze Budapesztu same będą decydować, kogo chcą przyjąć^[250]. Miesiąc później, w połowie lutego 2018, Orbán zdecydował o przedłużeniu stanu wyjątkowego na Węgrzech, spowodowanego kryzysem migracyjnym^[251]. 21 lutego 2018 Orbán zaproponował stały mechanizm przyjmowania przez Węgry uchodźców; byłaby to procedura uruchamiana w przypadku kolejnych kryzysów migracyjnych^[252][253]. 4 maja 2018 Orbán sprzeciwił się wydawaniu pieniędzy unijnych dla migrantów^[254]. 21 czerwca 2018 Węgry zaostrzyły prawo migracyjne, wprowadzając karę za pomoc uchodźcom^[255]. 19 lipca 2018 Komisja Europejska pozwała Węgry do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości za nieprzyjmowanie uchodźców^[256]. W odpowiedzi na pozew wiceminister sprawiedliwości Pal Voelner zapowiedział, że Węgry nie złagodzą pakietu ustaw antyimigracyjnych „Stop Soros”^[257].

Wielka Brytania |

18 września 2018 rządowa komisja ds. migracji stwierdziła, że po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej kraj powinien wdrożyć taki sam system imigracyjny, jaki jest w Kanadzie. Tego samego dnia stwierdzono, że migranci, którzy osiedlili się na terenie Unii Europejskiej co roku do brytyjskiego fiskusa dają 2,300 funtów więcej niż mieszkańcy Wielkiej Brytanii^[258]. 10 stycznia 2019 zatrzymano kierowcę ciężarówki, który próbował wwieźć na teren Wielkiej Brytanii 27 nielegalnych migrantów; uchodźcy zostali zatrzymani^[259].

Włochy |

Unijna operacja Triton

Większość imigrantów, którzy przepłynęli Morze Śródziemne, trafia początkowo na włoską wyspę Lampedusa oraz do bazy w Katanii^{[potrzebny przypis]}.

W 2011 roku Włochy przyjęły 61 000 uchodźców z północnej Afryki^[24]. W lipcu 2013 papież Franciszek podczas swojej pierwszej podróży przyleciał na Lampedusę i pomodlił się za imigrantów^[260].

W roku 2014 drogą morską do Włoch trafiło ponad 170 000 imigrantów z czego około 140 000 przypłynęło z Libii^[261]. Blisko ⅓ wszystkich imigrantów, którzy przybyli do Włoch stanowią uchodźcy z Erytrei^{[potrzebny przypis]}. 20 czerwca 2017 w miejscowościach Bozzolo i Barbiana z uchodźcami spotkał się papież Franciszek^[262]. Tego samego dnia w Rzymie zbudowano obóz dla uchodźców z powodu nadmiernej liczby uchodźców na Półwyspie Apenińskim (120 tysięcy)^[263]. Do końca lipca 2017 do Włoch przybyło 85 tys. migrantów^[264]. Pod koniec lipca 2017 Włochy postanowiły wesprzeć libijską straż przybrzeżną, aby zatrzymać napływ migrantów do Europy. Wzbudziło to jednak obawy, że może zwiększyć się liczba ofiar śmiertelnych kryzysu^[265]. Około połowy sierpnia, z powodu popierania przez Włochy odsyłania statków z migrantami, Libia zagroziła Włochom bombardowaniem ich statków^[266]. 1 października 2017 w Bolonii z uchodźcami ponownie spotkał się papież Franciszek^[267]. 24 listopada 2017 służby z Włoch i Libii uratowały na Morzu Śródziemnym 660 migrantów; odsyłając ich do Libii^[268]. Od listopada 2017 zaczęła spadać liczba migrantów przybywających do Włoch^[269][270]. 19 marca 2018 włoska prokuratura zajęła statek hiszpańskiej organizacji pomocowej, na którym znajdowało się 218 migrantów^[271]. 21 kwietnia 2018 we Włoszech uratowano na Morzu Śródziemnym ponad 500 migrantów^[272]. W dniach 26–27 maja do Włoch przybyło 2 tysiące migrantów. Między styczniem a majem 2018 do Włoch przybyło ich 11 tysięcy^[273]. 2 czerwca 2018 Matteo Salvini zapowiedział, że Włochy nie będą dalej przyjmować migrantów^[274]. 10 czerwca Salvini odmówił przyjęcia statku z migrantami i skierował go na Maltę^[275]. W połowie czerwca Włochy zadecydowały, że przestaną przyjmować migrantów; kolejny włoski statek z migrantami został skierowany do Hiszpanii^[276]. 19 lipca 2018 premier Włoch, Giuseppe Conte, zaproponował powołanie komitetu kryzysowego UE ds. migracji^[277]. Pod koniec lipca Włochy rozpoczęły cyt. „śledztwo przeciwko organizacjom ratującym nielegalnych migrantów”^[278]. Latem 2018 Włochy zadecydowały, że zaprzestaną przyjmowania uchodźców^{[279][280][281][282][283][284][285][286][287]}. Pod koniec sierpnia 2018 Włochy pod wpływem kryzysu migracyjnego zagroziły cyt. "wstrzymaniem dopłat do unijnego budżetu"^[288]. Na przełomie listopada i grudnia 2018 zaczęła spadać liczba migrantów przybywających do Włoch^{[289][290][291]}. W 2018 do Włoch przybyło 23 tys. migrantów^[292]. Na początku 2019 minister Salvini ponownie zapowiedział, że Włochy nie przyjmą uchodźców^[293][294]; naród włoski również się sprzeciwił ich przyjmowaniu^[295][296]. 31 stycznia 2019 Włochy przyjęły 47 migrantów^[297].

Działania na forum Unii Europejskiej |

W maju 2015 roku Komisja Europejska zaproponowała rozdzielenie 40 tysięcy uchodźców pomiędzy państwa członkowskie UE w celu odciążenia Włoch i Grecji. Mieli oni być rozdzieleni na podstawie PKB państw członkowskich oraz liczby ich mieszkańców^[298].

Zgodnie z oświadczeniem UE-Turcja z 18 marca 2016 od dnia 20 marca 2016 r. wszyscy nowi nielegalni migranci i osoby ubiegające się o azyl przybywający na wyspy greckie z Turcji, których wnioski zostały uznane za niedopuszczalne, są zawracani do Turcji. Na mocy oświadczenia UE zobowiązała się do przesiedlania jednego obywatela Syrii z Turcji do UE w miejsce każdego obywatela Syrii zawróconego do Turcji z wysp greckich^[299].

Na początku lata 2018 w Brukseli odbył się szczyt Unii Europejskiej poświęcony kryzysowi migracyjnemu. W szczycie nie wzięli udziału członkowie Grupy Wyszehradzkiej^[300]. 24 sierpnia 2018 odbył się drugi szczyt Unii Europejskiej poświęcony kryzysowi migracyjnemu^[301]. 7 września 2018 komisarz do spraw migracji, Dimitris Avramopoulos, zaproponował, żeby znacząco wzmocnić jednostki chroniące lądowe i morskie granice Unii Europejskiej^[302]. 19 września 2018 w Salzburgu odbył się trzeci szczyt poświęcony kryzysowi migracyjnemu^[303]. 15 stycznia 2019 w Parlamencie Europejskim odbyła się debata nad cyt. "polityką azylową i migracyjną UE"^[304]. 30 stycznia 2019 w Nikozji na Cyprze odbył się szczyt UE poświęcony kryzysowi migracyjnemu. Wzięli w nim udział prezydenci Francji, Grecji, Malty, Włoch, Portugalii, Hiszpanii i Cypru^[305].

Działania na forum ONZ |

Na przełomie listopada i grudnia 2018 Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Izrael, Łotwa, Polska, Słowacja i Węgry zadeklarowały, że nie podpiszą Światowego Paktu w sprawie Migracji ONZ^{[306][307][308][309][310][311][312][313][314][315][316][317][318][319][320][321][322][323][324][325]}. 27 listopada 2018 premier Estonii wyraził zgodę na podpisanie przez Estonię porozumienia migracyjnego^[326]. Również odmienne zdanie w tej sprawie wyraził 9 grudnia 2018 premier Belgii^[327]. Następnego dnia podpisano porozumienie migracyjne w Marrakeszu^{[328][329][330]}. 29 listopada 2018 Watykan wezwał do podpisania Globalnego Paktu ws. Migracji^[331].

Ofiary śmiertelne |

3 października 2013 roku u wybrzeży Lampedusy zatonął kuter z imigrantami. Podczas katastrofy zginęło ponad 300 osób, a 155 osób zostało ocalonych^[332]. We wrześniu 2014 roku u wybrzeży Malty zatonęła łódź, na której znajdowało się ponad 500 imigrantów^[333].

Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji podała, że w 2014 roku zginęło 3,5 tys. osób, a od początku 2015 roku do końca sierpnia zginęło 2,5 tysiąca osób, próbujących się dostać drogą morską do Europy^[334].

27 sierpnia 2015 roku u wybrzeży Libii roku zatonęła łódź z 400 uchodźcami z Afryki Subsaharyjskiej, Pakistanu, Syrii, Maroka i Bangladeszu. 201 z nich udało się uratować. 82 ciała morze wyrzuciło na brzeg, a 100 osób zostało uznanych za zaginione^[335]. Następnego dnia na austriackiej autostradzie A4 znaleziono ciężarówkę z 71 ciałami nielegalnych imigrantów (w tym 59 mężczyzn, 8 kobiet i czworga dzieci)^[336].

Wśród uchodźców dochodzi również do aktów mordowania współtowarzyszy nielegalnej emigracji. 16 kwietnia 2015 roku w Palermo piętnastu muzułmańskich imigrantów wyrzuciło do wody dwunastu chrześcijańskich towarzyszy^[337].

W październiku 2015 roku bułgarska policja zastrzeliła migranta, który wraz z grupą przekroczył nielegalnie granicę Bułgarii z Turcją w rejonie miasta Sredec^[81]. To pierwszy przypadek śmiertelnego postrzelenia migranta na granicy bułgarskiej^[81]. Oddano tylko strzał ostrzegawczy, ale migrant został ranny rykoszetem. Odwieziono go do szpitala, lecz w drodze zmarł^[81].

W czerwcu 2017 roku na skutek blokady drogi przez migrantów w Calais zginął kierowca furgonetki. Po tym zdarzeniu doszło do aresztowania dziewięciu migrantów z Erytrei^[338]. Również w czerwcu w pobliżu Libii zatonął ponton, na którym znajdowało się 130 migrantów. Prawie wszystkie osoby utonęły; uratowało się tylko dwóch Sudańczyków i dwóch Nigeryjczyków^[339]. We wrześniu ponownie zatonęła łódź z migrantami u wybrzeży Libii; zaginęło ponad 100 osób^[340]. Pod koniec listopada w Morzu Śródziemnym w pobliżu Libii znaleziono szczątki 30 migrantów, których rozszarpały rekiny^[341].

Na początku stycznia 2018 u wybrzeży Libii ponownie zatonęła łódź z migrantami; zginęło co najmniej 25 osób^[342]. W połowie stycznia ponton z migrantami osiadł na mieliźnie na Wyspach Kanaryjskich; zginęło co najmniej siedem osób^[343]. 2 lutego 2018 u wybrzeży Libii po raz czwarty zatonęła łódź z migrantami; zginęło 90 osób^[344]. W połowie lutego 2018 Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji stwierdziła, że od początku kryzysu zginęło ponad 1300 dzieci, które wyemigrowały do Europy^[345]. W Wielki Piątek 2018 r. w Turcji przepełniony migrantami bus w prowincji Igdir uderzył w latarnię; po uderzeniu autobus stanął w płomieniach – zginęło 17 osób^[346]. Na początku czerwca 2018 w Turcji zatonęła łódź z migrantami; zginęło dziewięć osób, w tym sześcioro dzieci, a jedna zaginęła^[347]. 29 czerwca 2018 u wybrzeży Libii po raz piąty zatonęła łódź; zginęło 100 osób^[348]. Latem 2018 poniosło śmierć przez utonięcie 1600 uchodźców^[349]. Jesienią liczba ta zwiększyła się do 1720^[350]. 12 sierpnia 2018 znaleziono zwłoki dwóch migrantów w lesie w Chorwacji^[351]. Na przełomie lata i jesieni 2018 utonęło 36 migrantów w Hiszpanii^{[352][353][354][355]}. W 2018 r. zginęło 769 migrantów usiłując dostać się do wybrzeży Hiszpanii^[356]. 21 października 2018 zginął jeden migrant, a trzech zostało rannych przy próbie szturmu Melilli^[357]. W listopadzie 2018 utonęło 13 migrantów u wybrzeży Mellili i Kadyksu^[358]. W 2018 w Morzu Śródziemnym utonęły 2262 osoby^[359].

19 stycznia 2019 we Włoszech zatonął ponton z migrantami; utonęło 117 osób^[360][361].

Krytyka |

Krytycy postawy UE wykorzystują flagę z czaszkami bądź z martwymi ciałami zamiast gwiazdek jako wyraz sprzeciwu wobec bierności w obliczu śmierci imigrantów

W lipcu Organizacja Narodów Zjednoczonych skrytykowała Unię Europejską za bierną postawę w sprawie kryzysu migracyjnego. William Spindler z UNHCR powiedział:

Widzimy ogromne trudności w tym europejskim kraju. To wszystko dzieje się w Unii Europejskiej, w której znajdują się najbardziej zaawansowane gospodarki świata. Tymczasem sytuacja wciąż się pogarsza. Nie widzimy pełnego i odpowiedniego rozwiązywania tej sytuacji przez Unię Europejską. W niektórych przypadkach wolontariusze i turyści robią dla uchodźców więcej niż władze Grecji[362].

28 sierpnia 2015 roku artysta Banksy opublikował na swoim profilu na Facebooku przerobione zdjęcie, które ma przedstawić flagę UE, w której zamiast gwiazdek znajdują się dryfujące na wodzie zwłoki imigrantów^[363]. Post został udostępniony na portalu ponad 80 tysięcy razy^[334].

W czerwcu 2017 Komisja Europejska ostrzegła Polskę i Węgry, że jeśli te kraje nie przyjmą uchodźców, zostaną wobec nich zastosowane sankcje^[364]. 14 czerwca 2017 rozpoczęła się procedura Komisji Europejskiej wobec Polski, Czech i Węgier za nieprzyjmowanie uchodźców^[365]. Austria i Dania do czerwca 2017 również nie przyjęły ani jednego uchodźcy w ramach programu relokacji, natomiast wobec tych dwóch krajów nie wszczęto postępowań za nieprzyjmowanie uchodźców^[366]. Austria zadeklarowała przyjęcie 50 uchodźców^[367], wobec czego Komisja Europejska zaniechała postępowania wobec tego kraju, a Czechy realnie przyjęły 12 osób^[368] i wobec tego kraju zostało wszczęte postępowanie^[369]. Na początku września 2017 Komisja Europejska ponownie ostrzegła Polskę, Czechy i Węgry, że jeśli nie przyjmą uchodźców, sprawa zostanie przez KE skierowana do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej^[370]. Na początku lutego 2018 Niemcy ostrzegły Polskę i Węgry, że kraje te stracą unijne fundusze, jeśli nie przyjmą uchodźców^[371]. W połowie tego samego miesiąca minister spraw zagranicznych Luksemburga Jean Asselborn zagroził Węgrom uruchomieniem artykułu 7 Traktatu o Unii Europejskiej, gdy Viktor Orban zapowiedział zamknięcie organizacji pozarządowych pomagających uchodźcom^[372]. 20 marca 2018 r. eksperci Unii Europejskiej, Thorsten Benner i Jan Weidenfeld stwierdzili, że karanie Polski i Węgier za brak solidarności w kwestii przyjmowania uchodźców może zaszkodzić jedności Unii Europejskiej w konfrontacji z Pekinem^[373].

7 listopada 2018 skrytykowano pakt o migracji ONZ z powodu ograniczenia suwerenności państw-sygnatariuszy tego dokumentu^[374]. 16 grudnia odbyła się w Brukseli demonstracja przeciwko podpisaniu paktu migracyjnego ONZ^[375].

11 stycznia 2019 Angela Merkel skrytykowała Turcję z powodu złego działania porozumienia między Turcją i UE o odsyłaniu migrantów oraz Grecję za cyt."brak skuteczności w odsyłaniu uchodźców"^[376]. 29 stycznia 2019 wiecepremier Włoch, Luigi Di Maio, oskarżył cyt."Francję o kryzys migracyjny i ubóstwo w Afryce"^[377].

Relokacja uchodźców |

Unijny Trybunał Sprawiedliwości uznał, że skarga Słowacji i Węgier na decyzję o obowiązkowej relokacji uchodźców przebywających w Grecji i we Włoszech jest nieuzasadniona. Sędziowie trybunału podjęli decyzję, że mechanizm jest proporcjonalny i skutecznie przyczynia się do sprostania przez Grecję i Włochy kryzysowi migracyjnemu^[378]. 13 lutego 2018 przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk uznał, że należy znaleźć rozwiązanie, które by sprawiło, że zarówno Unia Europejska, jak i państwa nie należące do UE mogłyby zarządzać przyszłymi falami migracyjnymi^[379][380]. 29 czerwca 2018 Rada Europejska anulowała relokację migrantów; państwa europejskie miałyby utworzyć centra kontroli migrantów, które wybierałyby migrantów do azylu w Europie^[381]. 18 października 2018 Europa zrezygnowała z przymusowej relokacji uchodźców^[382].

Przypisy |

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Kryzys migracyjny w Europie

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów Kryzys migracyjny w Europie

Zobacz wiadomości w serwisie Wikinews: Niemcy wprowadzają czasowo kontrole na granicach Dworzec Budapest Keleti otwarty dla imigrantów Ciała 71 osób w ciężarówce na terenie Austrii Zatonięcie łodzi u wybrzeży Libii w sierpniu 2015 Około 50 ciał imigrantów w ładowni statku u wybrzeży Libii Włochy: 642 uchodźców przypłynęło na Sycylię