Zgrupowanie Krybar
.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
| ||
Historia | ||
Państwo | Polskie Państwo Podziemne | |
Sformowanie | 5 sierpnia 1944 | |
Rozformowanie | 3 września 1944 | |
Zgrupowanie Krybar – właściwie Grupa Bojowa „Krybar” – zgrupowanie Armii Krajowej walczące w powstaniu warszawskim, na terenie Powiśla w Rejonie I Obwodu Śródmieście AK od 5 sierpnia do 3 września 1944. Grupa Bojowa „Krybar” została utworzona na mocy rozkazu komendanta Rejonu I Obwodu Śródmieście AK 5 sierpnia, z połączenia części dotychczasowych III oraz VIII Zgrupowań oraz oddziału WSOP „Elektrownia”. Dowództwo objął kpt. Cyprian Odorkiewicz „Krybar”. Od 3 września grupa wzmocniona oddziałami ze Starego Miasta otrzymała nazwę Grupa „Powiśle”, której dowództwo objął mjr Stanisław Błaszczak „Róg”. 6 września po upadku Powiśla grupa została rozwiązana.
Spis treści
1 Organizacja
2 Szlak bojowy
3 Żołnierze
4 Przypisy
5 Linki zewnętrzne
6 Bibliografia
Organizacja |
W skład grupy bojowej weszły:
- VIII zgrupowanie pod dowództwem por. Mariana Mokrzyckiego „Bicz”, w składzie:
- 1 kompania – por. Zbyszko Golian „Zbyszek Solny”, plutony 104, 105, 106
- 2 kompania – ppor Jan Jasieński „Jaś” (do 7 sierpnia 1944 por. „Bicz” Marian Mokrzycki), plutony 107, 108, 109
- 3 kompania – por. Jan Piotrowski „Lewar” (faktycznie walczyła poza zgrupowaniem w Śródmiesciu Północnym);
- 4 kompania – por. Marian Malinowski „Pobóg” , plutony 1141, 1142, 1117
- pluton 119 saperów – ppor. Stanisław Andrzejewski „Paweł Zaręba”,
- pluton 1105 Kolumny Motorowej „Wydra” – por Łęczycki Jerzy „Niesobi"
III zgrupowanie „Konrad” – pod dowództwem por. Juliusza Szawdyna „Konrada” w składzie:
- 1 kompania - por. rez. Henryk Jaworski „Wrzos”;
- 2 kompania - por. rez. lot. Stanisław Krowacki „Leonowicz"
- 3 kompania – por. Tadeusz Kisiel „Rawicz”;
- Oddział WSOP kpt. Stanisława Skibniewskiego – ps. „Cubryna”, stanowiący załogę Elektrowni Warszawskiej.
Szlak bojowy |
1 sierpnia o godzinie 17.00 oddziały VIII zgrupowania podjęły nieudany, ze względu na przewagę ogniową Niemców, atak na Pałac Namiestnikowski, hotel Bristol i Uniwersytet. 2 i 3 sierpnia toczono walki w celu opanowania Powiśla od Wybrzeża Kościuszkowskiego wzdłuż ul. Tamka do Oboźnej, Nowego Światu i ul. Foksal. Udało się opanować rejon od Nowego Światu wzdłuż ul. Smolnej. Niepowodzeniem zakończył się też atak III zgrupowania na most Poniatowskiego i kolejowy most średnicowy. Zdziesiątkowane oddziały zgrupowania obsadziły Powiśle od mostu Poniatowskiego wzdłuż Solca i ul. Dobrej w kierunku północnym. Sukcesem zakończył się atak na Elektrownię Warszawską. Miało to duże znaczenie psychologiczne, a także strategiczne – energia elektryczna była dostarczana do 5 września.
Po zajęciu Powiśla celem zgrupowania stało się zdobycie silnie ufortyfikowanych budynków Uniwersytetu Warszawskiego. Do przeprowadzenia ataku zbudowano samochód pancerny „Kubuś” i użyto zdobytego na nieprzyjacielu 14 sierpnia transportera opancerzonego Sd.Kfz.251/3 Ausf.D, który najpierw otrzymał nazwę „Jaś”, a później „Szary Wilk”. Ataki podejmowane 23 sierpnia i 2 września zakończyły się niepowodzeniem.
Od 3 do 6 września Niemcy przeprowadzali zmasowane ataki w rejonie Powiśla, w wyniku których oddziały zgrupowania zmuszone były wycofywać się ulicą Foksal na drugą stronę Nowego Światu.
Od 6 września podjęto obronę na odcinku Nowy Świat, Warecka, Poczta Główna. Pozycje te zajmowano do 2 października.
Żołnierze |
W okresie istnienia Zgrupowania Krybar w poszczególnych jego oddziałach zidentyfikowano następujące liczby żołnierzy[1]:
- VIII zgrupowanie „Bicz”: 706
- III zgrupowanie „Konrad”: 780
- Oddział WSOP „Elektrownia”: 329.
Wśród nich byli m.in.: Krzysztof Boruń, Janina Burska-Toborowicz „Siostra Janina”, Barbara Kieżun, Mieczysław Kluge „Karol”, Stanisław Kopf, Jan Kosek „Janosik”, Jerzy Rachwał, Janusz Paszyński „Machnicki”, Zofia Raciborska, Zdzisław Sadowski i Stanisław Szuttenbach „Longin”,
Przypisy |
↑ Piotr Rozwadowski: Wojsko powstania warszawskiego. Wydanie specjalne. Biblioteka II wojny światowej. Polskie Państwo Podziemne. Bellona, 2014, s. 75. ISBN 978-83-11-13351-8.
Linki zewnętrzne |
- Materiał TVPW o działaniach Zgrupowania „Krybar”
- Barykada Powiśla - tytuł wydawany przez zgrupowanie w czasie powstania
Bibliografia |
- Rosłoniec W., Grupa „Krybar” Powiśle 1944, Warszawa 1989 ISBN 83-211-1037-1
|
|