Harald Sinozęby































































Harald Sinozęby


ilustracja

król Danii
Okres
 od ok. 958
do ok. 987
Poprzednik
Gorm Stary
Następca
Swen Widłobrody

król Norwegii
Okres
 od ok. 974
do ok. 985
Poprzednik
Harald II Szara Opończa
Następca
Haakon Sigurdsson
Dane biograficzne
Dynastia
Skjoldungowie
Data urodzenia
 ok. 911
Data i miejsce śmierci
1 listopada 987
Jomsborg

Ojciec
 Gorm Stary
Matka
Tyra Danebod


Dzieci
Eryk
Hakon
Swen Widłobrody
Tyre
Gunhilda
Mo
Thorgny





Commons
Multimedia w Wikimedia Commons


Harald Sinozęby (duń. Harald Blåtand; ur. ok. 911 – zm. 1 listopada 987 w Jomsborgu) – król Danii w latach 958–987 i Norwegii w latach 974–985, syn Gorma Starego i Tyry, ojciec Swena Widłobrodego.




Spis treści






  • 1 Działalność


  • 2 Przydomek


  • 3 Przypisy


  • 4 Bibliografia





Działalność |


Harald Sinozęby wprowadził do Danii chrześcijaństwo, przyjmując chrzest około roku 965. Legenda mówi, że gdy wahał się, kto jest silniejszym bogiem – Odyn czy Chrystus – przekonał go kapłan niemiecki Poppo, demonstrując przeniesienie rozpalonego do białości kawałka żelaza gołą ręką[1].


W 956 Harald zaangażował się w sprawy wewnętrzne Norwegii, początkowo jako obrońca swej siostry Gunhildy (owdowiałej po wygnanym norweskim królu Eryku Krwawym Toporze), później już z zamiarem przejęcia terytorium norweskiego. Udało mu się to, zapanował w południowej części Norwegii, natomiast część północną oddał (nie zrzekając się nad nią zwierzchnictwa) możnemu norweskiemu jarlowi Håkonowi. Król wspomagał też księcia Normandii Ryszarda I Nieustraszonego w walce z królem Francji Ludwikiem IV Zamorskim.


Istotnym aspektem polityki Haralda były próby uniezależnienia się od Cesarstwa. W tym celu sprzymierzył się w latach 70. X wieku z Obodrytami - Harald za żonę wziął Tofę, córkę księcia obodryckiego Mściwoja[2][3]. Harald planował zajęcie tzw. Haithabu, terenów położonych w Szlezwiku niegdyś będących pod kontrolą duńską. Jednak wojna z Niemcami skończyła się dla Duńczyków niepomyślnie; w 974 cesarz Otton II zajął południową Jutlandię. Później Sinozęby popierał Słowian Połabskich podczas wielkiego powstania, które wybuchło w 983 roku. Również stosunki z Håkonem w Norwegii nie rozwijały się korzystnie – odmówił on przyjęcia chrześcijaństwa i zerwał stosunki z Danią.


Sytuacja ta, w połączeniu z nawrotem poprzedniej wiary w Danii, bardzo osłabiła pozycję Haralda. Już w 980 – za życia ojca – królem ogłosił się syn Sinozębego, Swen Widłobrody. Po nasileniu się tego konfliktu, podsycanego przez wychowawcę Swena, poganina Palnatoke, ranny Harald zbiegł do Jomsborga, gdzie wkrótce zmarł od odniesionych ran (Gesta Cnutonis, Adam z Bremy, Agrip).


W trakcie swego panowania dbał również o rozwój państwa poprzez wspieranie dużych projektów budowlanych. W Jelling, gdzie pod kopcem pochowani byli jego rodzice, wzniósł bogato zdobiony kamień runiczny, będący pierwszym świadectwem chrystianizacji Danii, i zbudował tamże kościół, do którego przeniósł zwłoki ojca. Wystawił również cztery (lub pięć[4]) potężne twierdze dla obrony terytorium swego królestwa. Wznosił kościoły (najbardziej znany w Roskilde) oraz mosty.



Przydomek |


Przydomek Sinozęby być może wziął się od sinego (sczerniałego) zęba, który częściowo wybity w potyczce lub w wypadku uległ martwicy[potrzebny przypis], gdyż w staronorweskim blá („siny”) znaczyło także „czarny” lub „ciemny”, dlatego kupców arabskich wikingowie zwali „blámenn” – „ciemnoskórzy”. Duńscy historycy hipotezę „czarnego zęba” uważają jednak za mało prawdopodobną[5]. Za życia Haralda raczej nie nazywano go w ten sposób; przydomek najpewniej nadano później.


Od przydomka króla pochodzi nazwa technologii Bluetooth[6].



Przypisy |




  1. ↑ Czapliński i Górski 1965 ↓, s. 37.


  2. ↑ Bartosz Nowacki. Sojusz słowiańsko-wikiński. „Świat Nauki”. nr. 8 (240), s. 16, sierpień 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380. 


  3. ↑ Czapliński i Górski 1965 ↓, s. 39.


  4. ↑ New Viking fortress discovered in Denmark - The Local, www.thelocal.dk [dostęp 2017-11-23] .


  5. ↑ Harald Blåtand. W: Palle Lauring: Danske konger og dronninger. Aschehoug, 2005, s. 17. ISBN 87-11-22285-9. (duń.)


  6. ↑ Bluetooth.com: Bluetooth: Fast Facts (ang.). 2011. [dostęp 2011-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012–01–26)].  Cytat: "The name "Bluetooth" is actually very old! It is from the 10th century Danish King Harald Blåtand – or Harold Bluetooth in English."



Bibliografia |



  • Władysław Czapliński, Karol Górski: Historia Danii. Wyd. I. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965.

  • Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona: Wielka Historia Świata. T. 4: Kształtowanie średniowiecza. Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 163-164. ISBN 83-85719-85-7.






















p • d • e

Władcy Danii
Królestwo Danii





















Skjoldungowie


  • Gorm Stary (?–958)


  • Harald I Sinozęby (958–987)


  • Swen I Widłobrody (987–1014)


  • Harald II (1014–1018)


  • Kanut II Wielki (1018–1035)


  • Kanut III (Hardekanut) (1035–1042)
Ynglingowie

  • Magnus Dobry (1042–1047)
Estrydsenidzi


  • Swen II Estrydsen (1047–1076)


  • Harald III Hein (1076–1080)


  • Kanut IV Święty (1080–1086)


  • Olaf I Głód (1086–1095)


  • Eryk I Zawsze Dobry (1095–1103)


  • Mikołaj Stary (1103–1134)


  • Eryk II Pamiętny (1134–1137)


  • Eryk III Jagnię (1137–1146)


  • Swen III Grade (1146–1157)


  • Kanut V (1146–1157)


  • Waldemar I Wielki (1146–1182)


  • Kanut VI (1182–1202)


  • Waldemar II Zwycięski (1202–1241)


  • Waldemar Młodszy (1215–1231)


  • Eryk IV Denar od pługa (1241–1250)


  • Abel (1250–1252)


  • Krzysztof I (1252–1259)


  • Eryk V Glipping (1259–1286)


  • Eryk VI Menved (1286–1319)


  • Krzysztof II (1319–1326)

  • Eryk (1321–1332)


  • Waldemar III (1326–1329)


  • Krzysztof II (1329–1332)

  • Eryk (1329–1332)

  • bezkrólewie (1332–1340)


  • Waldemar IV Atterdag (1340–1375)
Folkungowie

  • Olaf II (1375–1387)
Estrydsenidzi


  • Małgorzata I (1375–1387)


  • Małgorzata I (1387–1412)

National Coat of arms of Denmark.svg
Unia kalmarska













Gryfici

  • Eryk VII Pomorski (1396–1439)
Wittelsbachowie

  • Krzysztof III Bawarski (1440–1448)
Oldenburgowie


  • Chrystian I (1448–1481)


  • Jan (1481–1513)


  • Chrystian II (1513–1523)


  • Fryderyk I (1523)

Królestwo
Danii i Norwegii



Oldenburgowie


  • Fryderyk I (1523–1533)

  • bezkrólewie (1533–1534)


  • Chrystian III (1534–1559)


  • Fryderyk II (1559–1588)


  • Chrystian IV (1588–1648)


  • Fryderyk III (1648–1670)


  • Chrystian V (1670–1699)


  • Fryderyk IV (1699–1730)


  • Chrystian VI (1730–1746)


  • Fryderyk V (1746–1766)


  • Chrystian VII (1766–1808)


  • Fryderyk VI (1808–1814)

Królestwo Danii









Oldenburgowie


  • Fryderyk VI (1814–1839)


  • Chrystian VIII (1839–1848)


  • Fryderyk VII (1848–1863)
Glücksburgowie


  • Chrystian IX (1863–1906)


  • Fryderyk VIII (1906–1912)


  • Chrystian X (1912–1947)


  • Fryderyk IX (1947–1972)


  • Małgorzata II (od 1972)


































p • d • e

Władcy Norwegii
Władcy legendarni



Ynglingowie


  • Halfdan I Biały (640–700)


  • Eystein Halfdansson (700–730)


  • Halfdan II Łagodny (730–784)


  • Gudrød Myśliwy (784–821)


  • Olaf (821–840)


  • Halfdan III Czarny (840–860)

Coat of arms of Norway.svg
Królestwo Norwegii









































Ynglingowie


  • Harald I Pięknowłosy (872–930)


  • Eryk I Krwawy Topór (930–935)


  • Haakon I Dobry (935–961)


  • Harald II Szara Opończa (961–976)
Skjoldungowie


  • Harald Sinozęby (961–987)


  • Swen Widłobrody (987–995)


  • Haakon Sigurdsson (970/975–995)
Ynglingowie

  • Olaf I Tryggvason (995–1000)
Skjoldungowie


  • Swen Widłobrody (1000–1014)

  • Eryk z Lade (1000–1015)

  • Swen z Lade (1000–1015)
Ynglingowie

  • Olaf II Haraldsson (1015–1028)
Skjoldungowie


  • Knut Wielki (1028–1035)

  • Haakon Eiriksson (regent 1028–1029/1030)


  • Swen Knutsson (1030–1035)

  • Ælgifu (regentka 1030–1035)
Ynglingowie

  • Magnus I Dobry (1035–1047)
Ród króla
Haralda


  • Harald III Srogi (1045–1066)


  • Magnus II Haraldsson (1066–1069)


  • Olaf III Pokojowy (1067–1093)


  • Haakon Magnusson (1093–1094)


  • Magnus III Bosy (1093–1103)


  • Olaf Magnusson (1103–1115)


  • Eystein I Magnusson (1103–1123)


  • Sigurd I Krzyżowiec (1103–1130)


  • Magnus IV Ślepy (1130–1135)


  • Harald IV Gille (1130–1136)


  • Sigurd II Gęba (1136–1155)


  • Inge I Garbaty (1136–1161)


  • Eystein II (1142–1157)


  • Magnus Haraldsson (1142–1145)


  • Haakon II Barczysty (1157–1162)


  • Magnus V (1161–1184)
Ród króla
Sverrego


  • Sverre Sigurdsson (1184–1202)


  • Haakon III (1202–1204)


  • Guttorm Sigurdsson (1204)


  • Inge II Baardsson (1204–1217)


  • Haakon IV Stary (1217–1263)


  • Haakon Haakonsson Młody (1240–1257)


  • Magnus VI Prawodawca (1263–1280)


  • Eryk II Wróg Księży (1280–1299)


  • Haakon V Długonogi (1299–1319)
Folkungowie


  • Magnus VII Eriksson (1319–1343/1355)


  • Haakon VI Magnusson (1343–1380)


  • Olaf IV (1380–1387)

Unia kalmarska





















Estrydsenidzi

  • Małgorzata (1387–1412)
Gryfici

  • Eryk III Pomorski (1396–1442)
Wittelsbachowie

  • Krzysztof Bawarski (1442–1448)
Dynastia Bonde

  • Karol I Knutsson Bonde (1449–1450)
Oldenburgowie


  • Chrystian I (1450–1481)

  • Bezkrólewie (1481–1483)


  • Jan (1483–1513)


  • Chrystian II (1513–1523)


  • Fryderyk I (1523–1533)

  • Olav Engelbrektsson (regent 1533–1536)

Królestwo
Danii i Norwegii



Oldenburgowie


  • Chrystian III (1534/1536–1559)


  • Fryderyk II (1559–1588)


  • Chrystian IV (1588–1648)


  • Fryderyk III (1648–1670)


  • Chrystian V (1670–1699)


  • Fryderyk IV (1699–1730)


  • Chrystian VI (1730–1746)


  • Fryderyk V (1746–1766)


  • Chrystian VII (1766–1784)


  • Fryderyk VI (1784–1814)

Królestwo Norwegii



Oldenburgowie

  • Christian Frederik (regent 1814)


  • Christian Frederik (1814)

Unia
szwedzko-
norweska









Oldenburgowie

  • Karol II (1814–1818)
Bernadotte


  • Karol III Jan (1818–1844)


  • Oskar I (1844–1859)


  • Karol IV (1859–1872)


  • Oskar II (1872–1905)

Królestwo Norwegii



Oldenburgowie


  • Haakon VII (1905–1957)


  • Olaf V (1957–1991)


  • Harald V (od 1991)









-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
閱讀完整內容

Rikitea

圖片
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Country   France Overseas collectivity   French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
閱讀完整內容

University of Vienna

圖片
"Vienna University" redirects here. For Vienna University of Economics and Business, see Vienna University of Economics and Business. University of Vienna Universität Wien Type Public Established 1365 Budget € 544 million [1] Rector Heinz Engl Academic staff 6,765 Administrative staff 3,106 Students 94,000 [2] Postgraduates 16,490 Doctoral students 8,945 Location Main building, Vienna , Austria 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Coordinates: 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Campus Urban Colors Blue and White           Affiliations Campus Europae, EUA, UNICA Website www.univie.ac.at/en Data as of 2016 [update] The University of Vienna (German: Universität Wien ) is a public university located in Vienna, Austria. It was founded by Duke Rudolph IV in 1365 and is one of the oldest universities in the Ge...
閱讀完整內容