Janów (Białoruś)
| |||||
Centrum miasta | |||||
| |||||
Państwo | Białoruś | ||||
Obwód | brzeski | ||||
Rejon | janowski | ||||
Populacja (2010) • liczba ludności | 16 100[1] | ||||
Nr kierunkowy | 1652 | ||||
Kod pocztowy | 225800 | ||||
Położenie na mapie obwodu brzeskiego Janów | |||||
Położenie na mapie Białorusi Janów | |||||
52°08′N 25°33′E/52,133333 25,550000 | |||||
Portal Białoruś |
Janów (dawniej także: Janów Poleski, biał. Іванава, Iwanawa, ros. Иваново, Iwanowo) – miasto na Białorusi, stolica rejonu janowskiego w obwodzie brzeskim, na Polesiu, 16,1 tys. mieszkańców (2010).
Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku powiecie pińskim województwa brzeskolitewskiego[2].
Spis treści
1 Historia
2 Obiekty
2.1 Niezachowane
3 Urodzeni w Janowie
4 Przypisy
5 Linki zewnętrzne
Historia |
W 1465 uzyskał prawa miejskie. 16 maja 1657 poniósł tu męczeńską śmierć z rąk Kozaków Andrzej Bobola. U schyłku I Rzeczypospolitej stacjonowały tu 7 Pułk Tatarski Wielkiego Księstwa Litewskiego i 6 Pułk Litewski Przedniej Straży wojska I RP. Po trzecim rozbiorze Polski w 1795 zagarnięty przez Rosję.
Na pocz. XIX w. w tutejszym kościele katolickim ochrzczony został polski malarz, rysownik i pianista Napoleon Orda, urodzony w pobliskich Worocewiczach. Współcześnie w Janowie stoi pomnik artysty.
2 marca 1919 roku Grupa Podlaska Wojska Polskiego pod dowództwem gen. mjr. Antoniego Listowskiego odbiła Janów z rąk bolszewików[3]. Od 1921 w granicach II Rzeczypospolitej. Miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Janów w województwie poleskim. W latach 1939–1991 w ZSRR. W Janowie Poleskim 22 stycznia 1943 roku hitlerowcy rozstrzelali księdza Witolda Iwickiego, administratora diecezji pińskiej, jako zakładnika po akcji Wachlarza na więzienie w Pińsku. Nie skorzystał z propozycji uwolnienia w ostatniej chwili, oddając swe życie za innego zakładnika, naczelnika stacji kolejowej w Pińsku. Od 1991 w niepodległej Białorusi.
Obiekty |
- Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego z 1848 r.
Cerkiew Opieki Matki Bożej z lat 1901-1904[4]
- Pomnik Napoleona Ordy
- Dworzec kolejowy
Niezachowane |
- Kaplica św. Andrzeja Boboli
- Majątek Mohylna i dwór Połubińskich (niezachowany):
Obecnie na terenie Janowa, 1,5 km na południe od jego centrum, znajduje się miejsce, gdzie przed II wojną światową stał dwór Połubińskich – ośrodek wielkiego majątku Mohylna, znanego od 1518 roku[5]. W 1939 roku, już bardzo okrojone dobra miały powierzchnię około 700 ha. Wybudowany w latach 40. XIX wieku parterowy budynek został całkowicie zniszczony w 1915 roku. Na jego miejscu jego współwłaścicielka Zofia Kadenacowa wybudowała w latach 1932–1933 nowy dwór o 12 pokojach. Był to częściowo piętrowy budynek o wydatnym ganku od frontu i półokrągłym ryzalicie od strony ogrodu.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej drugi współwłaściciel majątku, brat Zofii Wiktor Kontkowski zbudował w innej części parku piętrową, klasycystyczną willę. Park i sad otaczający oba domy miał około 30 ha powierzchni[6][7].
Majątek w Mohylnej jest opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[6].
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Cerkiew Opieki Matki Bożej
Pomnik Napoleona Ordy
Dworzec kolejowy
Kaplica św. Andrzeja Boboli w 1936
Urodzeni w Janowie |
Stanisław Kopystyński – polski inżynier metalurg, poseł na Sejm PRL
Zofia Maciejewska – polska inżynier budownictwa
Przypisy |
↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 108.
↑ Lech Wyszczelski: Wstępna faza walk. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 65. ISBN 978-83-11-11934-5.
↑ Валера, Ивановское благочиние, www.pinskeparh.by [dostęp 2016-09-19] .
↑ Mohylno na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-08-09].
↑ ab Mohylna. W: Roman Aftanazy: Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Wyd. 2, przejrzane i uzupełnione. T. 2: województwa brzesko-litewskie, nowogródzkie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 79–80. ISBN 83-04-03784-X. [dostęp 2015-08-09].
↑ Магільна, Mohylna, Могильно. W: Леанід Міхайлавіч Несцярчук: Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны. Mińsk: БЕЛТА, 2002, s. 140–141. ISBN 985-6302-37-4. [dostęp 2015-08-09]. (biał.)
Linki zewnętrzne |
Historia Żydów w Janowie na portalu Wirtualny Sztetl
Janów (2) ross. Iwankowo w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa 1882.
|
|
|