Widłak jałowcowaty


















































Widłak jałowcowaty


Ilustracja

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny naczyniowe

Gromada

widłaki

Klasa

widłaki jednakozarodnikowe

Rząd

widłakowce

Rodzina

widłakowate

Rodzaj

widłak

Gatunek
widłak jałowcowaty

Nazwa systematyczna

Lycopodium annotinum L.
Sp. Pl. 2: 1103 1753.

Widłak jałowcowaty, widłak gajowy (Lycopodium annotinum L.) – gatunek roślin wieloletnich z rodziny widłakowatych. Występuje na terenie całej Polski, jednak jest rośliną dość rzadką.




Spis treści






  • 1 Morfologia


  • 2 Biologia i ekologia


  • 3 Zagrożenia i ochrona


  • 4 Zastosowanie


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia





Morfologia |



Pędy

Płożące się z prosto wzniesionymi i widlasto rozgałęzionymi gałązkami. Osiągają długość do 1m.



Liście

Równowąskolancetowate, małe, całobrzegie, lub drobno piłkowane, bez włosków, spiczasto zakończone. Na dolnej stronie widoczny pojedynczy nerw. Ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż w dolnej. Rzadko są przystające do pędu, przeważnie poziomo odstają od pędów.



Kłos zarodnionośny

Kłosy złożone z liści zarodniowych wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, są siedzące, o długości 8–13 mm i średnicy 3–4 mm[1]. Liście zarodniowe z błoniastymi brzegami mają szerokojajowaty kształt, są zaostrzone. Początkowo mają żółtawy, później brunatny kolor. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Zawierają łatwopalne olejki eteryczne.



Biologia i ekologia |



Roślina trująca

Ziele tego gatunku zawiera znaczne ilości trujących alkaloidów: anotynę, likopodynę, obskurynę i nikotynę[2].

Siedlisko

Cieniste lasy na niżu, w górach aż po kosówkę. Roślina cieniolubna i kwasolubna, unika podłoża wapiennego. Rośnie przede wszystkim na wilgotnych miejscach porośniętych mchami. Częściej występuje w górach i na pogórzu, niż na niżu. Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego.

Fitosocjologia


Gatunek charakterystyczny dla O. Vaccinio-Piceetalia, Ass. Vaccinio-uliginosi-Betuletum pubescentis i Ass. Abietetum polonicum. Jest rośliną wskaźnikową gleb o małej ilości próchnicy.



Zagrożenia i ochrona |


Roślina była objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 1946 roku[3]. W 2014 roku zmieniono jej status ochronny i podlega ochronie częściowej[4]. W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[5].



Zastosowanie |


Stosowany jako roślina lecznicza. Surowcem zielarskim są zarodniki. Zbiera się dojrzałe kłosy i suszy. Dawniej zarodników używano do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem.


Ponieważ zarodniki są bardzo łatwopalne, dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. Zarodników używano także w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów.



Przypisy |




  1. F. Činčura, V. Feráková, J. Májovský, L. Šomšak, J. Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990, s. 60. ISBN 83-09-01473-2.


  2. jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania krajowych roślin trujących i szkodliwych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982, s. 55. ISBN 83-09-00660-8.


  3. Rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 29 sierpnia 1946 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i z Ministrem Leśnictwa w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz.U. z 1946 r. nr 70, poz. 384).


  4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1409).


  5. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.



Bibliografia |



  1. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

  2. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.




這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Shark

Wiciokrzew