Adwent
Odtwórz plik multimedialny
Adwent (łac. adventus – przyjście) – w Kościołach chrześcijańskich okres trwający od I nieszporów czwartej z kolei poprzedzającej Święto Bożego Narodzenia niedzieli do zmierzchu 24 grudnia, okres przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa. Jednocześnie jest to czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia – wcielenia, znanego pod nazwą narodzin Chrystusa.
Na adwent składają się cztery niedziele adwentowe, w pierwszą z nich rozpoczyna się w Kościołach chrześcijańskich rok liturgiczny. Adwent to czas, w którym ewangelicy i katolicy mają uświadomić sobie, że oczekują na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa. W okresie adwentu dominuje w liturgii kolor fioletowy. Kolorem tym w Kościołach ewangelickich nakrywa się ołtarz. W Kościele katolickim kapłan zakłada do mszy świętej ornat w kolorze fioletowym, symbolizującym czas pokuty i przygotowania się do jednego z najważniejszych świąt, czasu pojednania z Bogiem i ludźmi, a w III niedzielę różowy, który może być zastąpiony fioletowym.
W Kościołach ewangelickich odprawiane są w tym czasie nabożeństwa adwentowe.
Tradycją w Kościele katolickim są odprawiane w tym okresie o świcie msze, zwane roratami. Są to msze ku czci Maryi Panny, na pamiątkę tego, że przyjęła nowinę od archanioła Gabriela, zwiastującego, iż zostanie Matką Syna Bożego.
Adwent, z punktu widzenia liturgii Kościoła katolickiego, można podzielić na dwa okresy:
- od początku adwentu do 16 grudnia (czas szczególnego oczekiwania na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na końcu czasów);
- od 17 grudnia do 24 grudnia (czas bezpośredniego przygotowania do uroczystości Narodzenia Pańskiego).
W liturgii Kościoła katolickiego pierwsze czytania pochodzą z Księgi proroka Izajasza i obrazują wyczekiwanie na przyjście obiecanego Zbawiciela.
Spis treści
1 Historia
2 Symbole i zwyczaje adwentu
3 Współczesny adwent w Kościele katolickim
4 Adwent w Kościele Ewangelicko-Augsburskim
5 Zobacz też
6 Linki zewnętrzne
7 Przypisy
Historia |
Początki adwentu należy łączyć z początkiem obchodzenia przez chrześcijan świąt Bożego Narodzenia około II połowy IV wieku. Pierwsze ślady odkrywamy w liturgii hiszpańskiej i galicyjskiej.
Synod w Saragossie, który odbył się w 380 roku, polecał wiernym codzienną, gorliwą obecność w kościele, nie omijając ani jednego dnia w okresie między 17 grudnia a 6 stycznia. Adwent miał tu charakter pokutny i ascetyczny.
Według niektórych badaczy adwent zaczęto obchodzić w V wieku, kiedy biskup Perpetuus z Tours zdecydował, że począwszy od wspomnienia świętego Marcina (11 listopada) do świąt Bożego Narodzenia należy utrzymywać post trzy razy w tygodniu[1]. Nie jest pewne, czy decyzja ta nie przekroczyła granic Diecezji Galijskiej do VI w.
W Rzymie ten okres zaczął być obchodzony dopiero pod koniec VI wieku. Adwent miał tu formę radosnego oczekiwania na przyjście Pana, brak postów i innych praktyk pokutnych. Papież Grzegorz Wielki ujednolicił zalecenia liturgiczne dotyczące adwentu. Od tego czasu adwent trwa cztery tygodnie i staje się szczególnym okresem oczekiwania na święta Bożego Narodzenia. Z czasem przybiera również charakter eschatologiczny i staje się czasem oczekiwania na przyjście Chrystusa na końcu czasów.
Połączenie tradycji galijskich i rzymskich zaowocowało współczesną oprawą liturgiczną adwentu. Rzymska liturgia została uzupełniona o ascetyczny wydźwięk (fioletowe szaty, bez Gloria i Te Deum).
Symbole i zwyczaje adwentu |
wieniec adwentowy – wieniec adwentowy, w formie okręgu, składa się z gałązek choinki, na których umieszcza się 4 świece, symbolizujące 4 niedziele adwentu. Co niedzielę zapala się kolejną świecę. I świeca jest świecą pokoju, II wiary, III miłości, IV nadziei. Elementy wieńca symbolizują wspólnotę oczekującą w nadziei i radości na przyjście Pana. Znaczenie poszczególnych elementów jest następujące: zielone gałązki – życie, nadzieja; świece – światło, nadchodzącą Światłość; forma wieńca: krąg – powracający cykl życia.
kalendarz adwentowy – specjalny kalendarz służący do odliczania dni od pierwszego dnia adwentu do Wigilii Bożego Narodzenia. Pomysł pochodzi z XIX wieku od niemieckich luteran. Zwyczaj ten znany jest i pielęgnowany w wielu krajach na całym świecie w rodzinach chrześcijańskich.
lampion adwentowy – jest to rodzaj lampki, wykonanej w kształcie czworoboku zamkniętego, którego ścianki przypominają gotyckie witraże z symbolami chrześcijańskimi lub scenami biblijnymi. Wewnątrz lampionu umieszcza się świece lub małą żarówkę na baterię. Lampionami oświetla się pierwszą część mszy świętej roratnej, podczas której w kościele pogaszone są światła i panuje symboliczna ciemność. Lampion jest symbolem przypowieści Jezusa o roztropnych pannach, które z płonącymi lampami oczekiwały na przyjście Oblubieńca. (Mt 25, 1-13).
Zwyczajami popularnymi przede wszystkim wśród katolików są ponadto:
- wędrująca figura Matki Bożej – zwyczaj ten praktykowany jest w wielu polskich parafiach.Polega na przyjmowaniu figury Matki Bożej z kościoła po roratach przez to dziecko, którego serduszko, z zapisanymi dobrymi uczynkami wykonanymi dnia poprzedniego, zostało wylosowane przez księdza odprawiającego roraty. Najczęściej figurkę Matki Bożej przyjmuje się na jeden dzień. W tym dniu cała rodzina stara się celebrować tzw. "rodzinną liturgię", śpiewając pieśni adwentowe i maryjne, czytając i rozważając Pismo Święte oraz odmawiając Różaniec,i inne modlitwy. Rodzina jakby zaprasza Maryję do swego domu[2].
świeca roratna (roratka) – jest symbolem Najświętszej Marii Panny, która niesie ludziom Chrystusa – Światłość prawdziwą. W kościołach umieszcza się ją na prezbiterium obok ołtarza lub przy ołtarzu Matki Bożej. Biała lub niebieska kokarda, którą jest przepasana roratka, mówi o niepokalanym poczęciu Najświętszej Marii Panny.
Współczesny adwent w Kościele katolickim |
Adwent ukazuje postacie Starego i Nowego Testamentu, które nazywane są figurami mesjańskimi z racji zapowiedzi swoim życiem, życia i dzieła Jezusa z Nazaretu. Wśród nich Maryję, Izajasza i Jana Chrzciciela. Adwent jest okresem oczekiwania w ciszy i przygotowania, dlatego Kościół katolicki zachęca do udziału w rekolekcjach oraz przystąpienia do sakramentu pokuty i pojednania. Okres ten nie jest czasem pokuty w takim wymiarze jak wielki post, ale posiada swoisty charakter refleksyjny.
Trzecia niedziela adwentu jest obchodzona radośniej. Jest ona nazywana niedzielą Gaudete. W tym dniu szaty liturgiczne mogą mieć różowy kolor. Teksty liturgiczne tego okresu w ciągu roku liturgicznego są nacechowane radością wynikającą z zapowiedzi przyjścia Zbawiciela i Odkupiciela, w sensie tekstów prorockich – jako jego narodzenie, natomiast w świetle Nowego Testamentu – jako powtórne przyjście z mocą w chwale.
Adwent w Kościele Ewangelicko-Augsburskim |
Podobnie jak w Kościele katolickim adwent rozpoczyna rok kościelny w Kościele Ewangelicko-Augsburskim oraz trwa w tym samym czasie. Na ołtarzu umieszcza się wieniec adwentowy z czterema świecami i w każdą niedzielę adwentu zapala się kolejne świece. W czasie adwentu, w wybrany dzień tygodnia odbywają się cotygodniowe nabożeństwa adwentowe.
W liturgii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego myśl adwentowa obecna jest podczas nabożeństwa z Sakramentem Komunii Świętej. Przed modlitwą „Ojcze Nasz” ksiądz zmawia modlitwę (tzw. kolektę), którą kończy słowami: „Na Jego [Chrystusa] powtórne przyjście czekamy i wraz z całym Kościołem wołamy: Przyjdź rychło, Panie.” Zbór odpowiada: „Przyjdź, Panie Jezu”.
Również w modlitwie po Słowach Ustanowienia podkreślany jest adwent: „Wspominając zbawczą śmierć i mękę naszego Pana Jezusa Chrystusa, Jego Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie oczekujemy na Jego przyjście w chwale.” Teksty tych modlitw podkreślają, że Kościół, szczególnie zaś podczas Dziękczynienia (Eucharystii), z utęsknieniem wypatruje swojego Pana aż przyjdzie w chwale.
Zobacz też |
- Boże Narodzenie
- Wigilia
- wieniec adwentowy
Linki zewnętrzne |
- Pieśni na adwent
- Informacje o adwencie w archiwalnej wersji portalu Opoka
- Zarchiwizowany artykuł określający znaczenie adwentu
Przypisy |
↑ Saint Grégoire de Tours: Histoire des Francs (fr.). s. Livre X, 31. [dostęp 2017-12-02].
↑ Рэдакцыя, Jakie są symbole Adwentu?, slowo.grodnensis.by [dostęp 2018-11-29] (pol.).
|
Kontrola autorytatywna (liturgical season):
LCCN: sh85001060
GND: 4000537-9
BNCF: 18651
- WorldCat