Andrzej Wantuła




.mw-parser-output table.duchowny-ksiadz td.naglowek{color:white!important;background:black!important}.mw-parser-output table.duchowny-biskup td.naglowek{color:white!important;background:#E56DC4!important}.mw-parser-output table.duchowny-patriarcha td.naglowek{color:white!important;background:#BA55D3!important}.mw-parser-output table.duchowny-kardynal td.naglowek{color:white!important;background:#FF2400!important}.mw-parser-output table.duchowny-papiez td.naglowek{color:black!important;background:gold!important}.mw-parser-output table.duchowny-cywil td.naglowek{color:black!important;background:#C0C0C0!important}.mw-parser-output table.duchowny-ksiadz tr.naglowek{color:white!important;background:black!important}.mw-parser-output table.duchowny-biskup tr.naglowek{color:white!important;background:#E56DC4!important}.mw-parser-output table.duchowny-patriarcha tr.naglowek{color:white!important;background:#BA55D3!important}.mw-parser-output table.duchowny-kardynal tr.naglowek{color:white!important;background:#FF2400!important}.mw-parser-output table.duchowny-papiez tr.naglowek{color:black!important;background:gold!important}.mw-parser-output table.duchowny-cywil tr.naglowek{color:black!important;background:#C0C0C0!important}












































Andrzej Wantuła

Biskup

Ilustracja
Kraj działania
PRL
Data i miejsce urodzenia
26 listopada 1905
Ustroń
Data i miejsce śmierci
15 czerwca 1976
Warszawa

Biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL
Okres sprawowania
1956–1975


Wyznanie
luteranizm

Kościół
Kościół Ewangelicko-Augsburski w PRL

Ordynacja
25 października 1931

Nominacja biskupia
2 maja 1959

Sakra biskupia
1 listopada 1959



























Sukcesja apostolska

Data konsekracji
1 listopada 1959
Miejscowość
Warszawa
Miejsce
Kościół Ewangelicko-Augsburski Świętej Trójcy w Warszawie
Konsekrator
Woldemar Gastpary
Współkonsekratorzy
Karol Kotula









Andrzej Wantuła (ur. 26 listopada 1905 w Ustroniu, zm. 15 czerwca 1976 w Warszawie) – biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL, profesor zwyczajny nauk teologicznych, prorektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.




Spis treści






  • 1 Życiorys


  • 2 Wybrane publikacje


  • 3 Przypisy


  • 4 Bibliografia





Życiorys |


Był synem Jana Wantuły i Anny ze Szczepańskich. Ukończył szkołę ludową w Ustroniu i gimnazjum polskie w Cieszynie. 25 października 1936 zawarł związek małżeński z Julią Blasbalg z Ustronia.


W latach 1925–1929 odbył studia na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego, które kontynuował we Francji (studiował w Montpellier, Strasburgu i Paryżu). Dnia 25 października 1931 w kościele ap. Piotra i Pawła w Wiśle został ordynowany na księdza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Został wikariuszem w Wiśle, w 1933 roku drugim proboszczem, a w następnym roku – po przejściu księdza Jerzego Mrowca na emeryturę – pierwszym i zarazem jedynym proboszczem. W 1937 obronił na Wydziale Teologii Ewangelickiej UW doktorat pt. Porządek kościelny Wacława Adama.


Po wybuchu II wojny światowej deklarował narodowość śląską (niem. schlonsakisch). Będąc proboszczem w Wiśle, wygłaszał kazania w języku polskim, nie chcąc podporządkować się nakazowi gestapo wygłaszania ich po niemiecku. W konsekwencji 11 maja 1940 został aresztowany. Więziony w Cieszynie i Mysłowicach, po pobycie w Dachau ostatecznie trafił do obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen w Austrii. Po podpisaniu volkslisty został zwolniony z obozu i pracował fizycznie w Cieszynie[1]. Następnie jako żołnierz niemiecki skierowany na front zachodni gdzie dostał się do niewoli i trafił w szeregi Armii Polskiej na Zachodzie. Jako kapelan wyznania ewangelickiego otrzymał awans do stopnia podpułkownika WP[2].


W 1948 wrócił do kraju. W latach 1948–1956 był proboszczem w Wiśle. W 1952 został zatrudniony na Wydziale Teologii Ewangelickiej UW, po zniesieniu którego w 1954 był w latach 1954–1956 prorektorem Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie[1]. Przez wiele lat był profesorem ChAT i kierownikiem Katedry Teologii Praktycznej[1]. W 1966 został mianowany profesorem zwyczajnym[1].


2 maja 1959 Synod Kościoła wybrał go biskupem Kościoła w Polsce[1]. W latach 1963–1970 był wiceprezydentem Światowej Federacji Luterańskiej w Genewie[1], a w Polsce był wieloletnim wiceprezesem Polskiej Rady Ekumenicznej. W lutym 1975 na pierwszej sesji VI Synodu zrezygnował z urzędu biskupa. 6 kwietnia 1975 przeszedł w stan spoczynku.


Był członkiem komisji przekładu Pisma Świętego w Brytyjskim i Zagranicznym Towarzystwie Biblijnym, a od 1961 jej przewodniczył. Dziełem tej komisji jest Biblia warszawska[1].


Zmarł 15 czerwca 1976 w swoim mieszkaniu w Warszawie[1] i pochowany został na cmentarzu ewangelickim „Na Groniczku” w Wiśle w dniu 19 czerwca 1976.



Wybrane publikacje |




  • Z przeszłości szkoły ewangelickiej w Wiśle (1933)


  • Orkan na Śląsku. Garść wspomnień (1933)


  • W sprawie tytulatury duchowieństwa ewangelickiego (1934)


  • Ks. Jerzy Trzanowski. Życie i twórczość (1938)


  • Zwięzłe wiadomości z historii Kościoła chrześcijańskiego (1939)


  • O właściwą orientację nauczania kościelnego, "Rocznik Teologiczny" 1 1959, s. 89-98


  • O kazualnym Zwiastowaniu Słowa Bożego, "Rocznik Teologiczny" 2 1960, s. 79-92


  • Zarys homiletyki materialnej, "Rocznik Teologiczny" 3 1961, s. 167-194


  • Symbolum Nicaeno-Constantinopolitanum, "Rocznik Teologiczny" 4 1962, s. 185-206


  • Apostolicum, "Rocznik Teologiczny" 5 1963, s. 266-310


  • Zarys homiletyki formalnej,"Rocznik Teologiczny" 6 1964, s. 75-104


  • Zwięzłe wiadomości z historii Kościoła, (1964)


  • Zarys homiletyki zasadniczej, "Rocznik Teologiczny" 7 1965, s. 257-301


  • Zarys katechetyki zasadniczej, "Rocznik Teologiczny" 8 1966, s. 230-286


  • Zarys katechetyki materialnej, "Rocznik Teologiczny" 1967, s. 105-132


  • Zarys katechetyki formalnej, "Rocznik Teologiczny" 10 1968, s. 69-94


  • O religijnych wartościach Dogmatu Trynitarnego, "Rocznik Teologiczny" 11 1969, s. 179-198


  • Uwagi o Biblii Tysiąclecia, "Rocznik Teologiczny" 11 1969, s. 125-160


  • Zarys katechetyki ewangelickiej (1973)


  • Zarys homiletyki ewangelickiej (1974)


  • Okruchy ze stołu Pańskiego. Kazania na wszystkie niedziele i święta roku kościelnego (1975), (1976), (2005)



Przypisy |




  1. ↑ abcdefgh Wantuła Andrzej ks. [w:] JanJ. Szturc JanJ., Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI–XX w., Bielsko-Biała: „Augustana”, 1998, s. 311, ISBN 83-85970-50-9, OCLC 835742676 .


  2. ↑ Grzegorz Bębnik: Od „Górala” do „Gustawa” – zwierzchnicy kościoła ewangelicko-augsburskiego na Górnym Śląsku wobec aparatu bezpieczeństwa w świetle dokumentów z archiwów Instytutu Pamięci Narodowej (szkic problemu). IPN, 1/2008, s. 51, seria: Aparat represji w Polsce Ludowej w latach 1944–1989.



Bibliografia |




  • Józef Golec, Stefania Bojda, Słownik biograficzny Ziemi Cieszyńskiej, t. 1, Cieszyn 1993, s. 257-258.


  • Losy wojenne ks. Andrzeja Wantuły, red. B. Żyszkowska, Cieszyn 2005.

  • J. Pilch, Inne spojrzenie na fakty, "Kalendarz Cieszyński 1993", Cieszyn 1992, s. 50-52.


  • Władysław Sosna, Wierzę, że się jeszcze przydam, "Kalendarz Cieszyński 2001", Cieszyn 2000, s. 282-285.

  • Wantuła Andrzej ks. [w:] JanJ. Szturc JanJ., Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI–XX w., Bielsko-Biała: „Augustana”, 1998, s. 311, ISBN 83-85970-50-9, OCLC 835742676 .


  • Vladislav Volný st.: Biskup Andrzej Wantuła. 40 let úmrtí. Evangelický kalendář – Kalendarz Ewangelicki, 2016, s. 83-84. ISSN 0862-1411









p • d • e

Biskupi Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP



  • Juliusz Bursche (1904–1942)


  • Jan Szeruda (p.o.) (1945–1951)


  • Karol Kotula (1951–1959)


  • Andrzej Wantuła (1959–1975)


  • Janusz Narzyński (1975–1991)


  • Jan Szarek (1991–2001)


  • Janusz Jagucki (2001–2010)


  • Jerzy Samiec (od 2010)


 Lutherrose.svg








p • d • e

Prezesi Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP



  • Juliusz Bursche (1937–1942)


  • Karol Kotula (1950–1952)


  • Zygmunt Michelis (1952-1957)


  • Woldemar Gastpary (1957-1965)


  • Andrzej Wantuła (1965-1975)


  • Janusz Narzyński (1975–1991)


  • Jan Szarek (1991-1992)


  • Manfred Uglorz (1992-1995)


  • Andrzej Hauptman (1995-1998)


  • Tadeusz Szurman (1998-2002)


  • Jan Gross (2002-2007)


  • Jerzy Samiec (2007-2009)


  • Waldemar Pytel (2009-2012)


  • Grzegorz Giemza (2012-2017)


  • Adam Malina (od 2017)


 Lutherrose.svg








-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
閱讀完整內容

Rikitea

圖片
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Country   France Overseas collectivity   French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
閱讀完整內容

University of Vienna

圖片
"Vienna University" redirects here. For Vienna University of Economics and Business, see Vienna University of Economics and Business. University of Vienna Universität Wien Type Public Established 1365 Budget € 544 million [1] Rector Heinz Engl Academic staff 6,765 Administrative staff 3,106 Students 94,000 [2] Postgraduates 16,490 Doctoral students 8,945 Location Main building, Vienna , Austria 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Coordinates: 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Campus Urban Colors Blue and White           Affiliations Campus Europae, EUA, UNICA Website www.univie.ac.at/en Data as of 2016 [update] The University of Vienna (German: Universität Wien ) is a public university located in Vienna, Austria. It was founded by Duke Rudolph IV in 1365 and is one of the oldest universities in the Ge...
閱讀完整內容