Arnika

























































Arnika


Ilustracja
Morfologia (arnika górska)

Systematyka[1]

Domena
eukarionty

Królestwo
rośliny

Klad
rośliny naczyniowe

Klad
Euphyllophyta

Klad
rośliny nasienne

Klasa
okrytonasienne

Klad
astrowe

Rząd
astrowce

Rodzina
astrowate

Podrodzina
Asteroideae

Rodzaj
 arnika

Nazwa systematyczna

Arnica L.
Sp. Pl. 884. 1 Mai 1753





Commons
Multimedia w Wikimedia Commons





Arnica longifolia




Nasiona arniki


Arnika (Arnica L.) – rodzaj roślin należących do rodziny astrowatych. Należy do niego około 30 gatunków roślin[2]. Przedstawiciele tego rodzaju występują głównie na terenie Ameryki Północnej, tylko dwa gatunki pochodzą z Eurazji (A. montana, A. angustifolia)[2]. We florze Polski występuje tylko jeden gatunek. Gatunkiem typowym jest Arnica montana L.[3]




Spis treści






  • 1 Morfologia


  • 2 Systematyka


  • 3 Zastosowanie


  • 4 Uprawa


  • 5 Przypisy


  • 6 Linki zewnętrzne





Morfologia |


Rośliny jednoroczne i byliny. Kwiaty żółte, zebrane w koszyczki. Zazwyczaj mają głęboki system korzeniowy, liście pojedyncze, wydłużone i przeważnie owłosione. Ulistnienie naprzeciwległe. Nasiona z puchem kielichowym, rozsiewane przez wiatr.



Systematyka |




Synonimy taksonom.[3]



Arnica Boehmer in C. G. Ludwig, Gerbera Boehmer



Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)



Angiosperm Phylogeny Website adoptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[4], z późniejszymi uzupełnieniami[5]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Arnica należy do plemienia Madieae, podrodziny Asteroideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[1].



Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)



Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), rodzaj arnika (Arnica L.)[6].



Gatunki flory Polski[7]




  • arnika górska, kupalnik górski (Arnica montana L.)


Lista gatunków[8]









  • Arnica acaulis (Walter) "Britton, Sterns & Poggenb."


  • Arnica angustifolia Vahl


  • Arnica attenuata (Greene) Maguire


  • Arnica cernua Howell


  • Arnica chamissonis Less. – arnika Chamissa[9], arnika łąkowa[10]


  • Arnica cordifolia Hook.


  • Arnica dealbata (A.Gray) B.G.Baldwin


  • Arnica denudata Greene


  • Arnica discoidea Benth.


  • Arnica fulgens Pursh


  • Arnica gracilis Rydb.


  • Arnica griscomii Fernald


  • Arnica intermedia Turcz.


  • Arnica lanceolata Nutt.


  • Arnica latifolia Bong.


  • Arnica lessingii (Torr. & A.Gray) Greene


  • Arnica lonchophylla Greene


  • Arnica longifolia D.C.Eaton


  • Arnica louiseana Farr


  • Arnica mallotopus (Franch. & Sav.) Makino


  • Arnica mollis Hook.


  • Arnica montana L. – arnika górska


  • Arnica nevadensis A.Gray


  • Arnica ovata Greene


  • Arnica parryi A.Gray


  • Arnica porsildiorum B.Boivin


  • Arnica rydbergii Greene


  • Arnica sachalinensis (Regel) A.Gray – arnika sachalińska[9]


  • Arnica sororia Greene


  • Arnica spathulata Greene


  • Arnica unalaschcensis Less.


  • Arnica venosa H.M.Hall


  • Arnica viscosa A.Gray


Zastosowanie |



Roślina lecznicza

Niektóre gatunki mają własności lecznicze. Surowcem zielarskim są np. kwiatostany arniki górskiej. Stosowane zewnętrznie w stanach zapalnych lub wewnętrznie, ponieważ działają wzmacniająco na naczynia krwionośne[11]. Zawiera m.in. flawonoidy, olejek eteryczny i triterpeny. Równie wartościowego surowca dostarcza arnika Chamissa[10].

Roślina ozdobna

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne, w tym arnika górska.



Uprawa |


W Polsce gatunki ozdobne uprawia się rzadko, gdyż w naszym klimacie późnym latem rośliny często ulegają gniciu z powodu nadmiernej wilgotności[2].


Arniki wymagają stanowiska w pełnym słońcu oraz wilgotnej, żyznej i przepuszczalnej gleby. Rozmnaża się je przez podział lub z nasion.



Przypisy |




  1. ↑ ab Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].


  2. ↑ abc Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.


  3. ↑ ab Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-21].


  4. ↑ Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington. 


  5. ↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24].


  6. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Arnica (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-21].


  7. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.


  8. ↑ Arnica (ang.). The Plant List. [dostęp 26 września 2016].


  9. ↑ ab Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.


  10. ↑ ab Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 40-41. ISBN 83-214-1305-6.


  11. ↑ Arnika: właściwości lecznicze - Leki Natury, www.lekinatury.pl [dostęp 2017-09-27] .



Linki zewnętrzne |


  • Gatunki arniki



-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
閱讀完整內容

Rikitea

圖片
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Country   France Overseas collectivity   French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
閱讀完整內容

University of Vienna

圖片
"Vienna University" redirects here. For Vienna University of Economics and Business, see Vienna University of Economics and Business. University of Vienna Universität Wien Type Public Established 1365 Budget € 544 million [1] Rector Heinz Engl Academic staff 6,765 Administrative staff 3,106 Students 94,000 [2] Postgraduates 16,490 Doctoral students 8,945 Location Main building, Vienna , Austria 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Coordinates: 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Campus Urban Colors Blue and White           Affiliations Campus Europae, EUA, UNICA Website www.univie.ac.at/en Data as of 2016 [update] The University of Vienna (German: Universität Wien ) is a public university located in Vienna, Austria. It was founded by Duke Rudolph IV in 1365 and is one of the oldest universities in the Ge...
閱讀完整內容