Śnieżnik (góra)
| ||
Szczyt Śnieżnika od strony południowej (czeskiej) | ||
Państwo | Polska Czechy | |
Położenie | powiat kłodzki, Dolní Morava | |
Pasmo | Sudety Masyw Śnieżnika | |
Wysokość | 1426 m n.p.m. | |
Wybitność | 657 m | |
Pierwsze wejście | w czasach przedhistorycznych | |
Położenie na mapie Sudetów Śnieżnik | ||
50°12′25,214″N 16°50′57,214″E/50,207004 16,849226 |
Śnieżnik (1426 m n.p.m.[1]), zwany też Śnieżnikiem Kłodzkim dawniej Kładską Śnieżką[2], w jęz. niem. Glatzer Schneeberg (nazwa używana w Niemczech) lub Spieglitzer Schneeberg i Grulicher Schneeberg (nazwy używane w Austrii), cz. Králický Sněžník – najwyższy, graniczny szczyt po polskiej stronie w Sudetach Wschodnich i w Masywie Śnieżnika[3]. Na szczycie znajduje się znak graniczny o numerze V/69/10.
Spis treści
1 Charakterystyka geograficzna
1.1 Grzbiety
1.2 Europejski dział wód
2 Budowa geologiczna
2.1 Skały metamorficzne
2.2 Rzeźba glacjalna
3 Przyroda
3.1 Piętrowy układ roślinności
3.2 Fauna
3.3 Ochrona przyrody
4 Turystyka
4.1 Historia
4.2 Współczesność
4.3 Przejście graniczne
4.4 Szlaki turystyczne
4.5 Korona Gór Polski
5 Zobacz też
6 Przypisy
7 Bibliografia
8 Linki zewnętrzne
Charakterystyka geograficzna |
Śnieżnik jest najwyższym szczytem Masywu Śnieżnika i 17. co do wysokości w całych Sudetach[3]. Jest on jedyną górą w masywie Śnieżnika, która wystaje ponad górną granicę lasu[3].
Grzbiety |
Śnieżnik jest zwornikiem sześciu grzbietów[3]:
- grzbietu północnego ze Żmijowcem, Rudką, Janowcem i Krzyżnikiem, Czarną Górą i Krowiarkami,
- północno-wschodniego ramienia góry Stromej (1166 m n.p.m.) i Młyńska (991 m n.p.m.),
- wschodniego grzbietu granicznego schodzącego do Przełęczy Płoszczyna,
- południowego grzbietu Sušiny i Podbělki, położonego w całości w Czechach,
- południowo-zachodniego grzbietu granicznego, z Małym Śnieżnikiem i Trójmorskim Wierchem,
- zachodniego ramienia Średniaka (1210 m n.p.m.).
Europejski dział wód |
Śnieżnik leży na europejskim dziale wodnym mórz Czarnego i Bałtyckiego[3]. Przebieg działu pokrywa się w obrębie szczytu z przebiegiem granicy państwowej – potoki polskiej strony spływają do Bałtyku, czeskiej – do Morza Czarnego.
Budowa geologiczna |
Skały metamorficzne |
Wschodnia część góry jest zbudowana z lokalnych odmian gnejsów, zwanych śnieżnickimi i gierałtowskimi[3]. Zachodnią część tworzą metamorficzne łupki łyszczykowe[3]. Występują tu także soczewy marmurów, jak również łupków łyszczykowych z granatami, łupków kwarcowych, łupków grafitowych, amfibolitów, serpentynitów i eklogitów. Skały te należą do metamorfiku Lądka i Śnieżnika.
Rzeźba glacjalna |
Na stokach Śnieżnika występują rumowiska skalne, powstałe w czasie plejstocenu w klimacie peryglacjalnym. Z tego samego okresu pochodzi nisza niwalna w południowym zboczu. W zagłębieniu tym, ok. 200 m od szczytu, bierze początek Morawa, jedna z większych rzek Czech i największa rzeka Moraw.
Przyroda |
Świat roślinny i zwierzęcy Śnieżnika jest najbogatszy w całych Sudetach, ponieważ przebiegają tam granice zasięgów występowania wielu gatunków – sudeckich, karpackich, alpejskich, a nawet śródziemnomorskich[3].
Piętrowy układ roślinności |
Wyraźnie zaznaczony jest piętrowy układ roślinności[3]:
- do 500 m n.p.m. – użytki rolne, zazwyczaj łąki; występują m.in. pełnik europejski, dziewięćsił bezłodygowy,
- 500–1000 m n.p.m. – regiel dolny w postaci borów świerkowych lub lasów mieszanych świerkowo-bukowych,
- 1000–1250 m n.p.m. – regiel górny – bór świerkowy, w runie występują borówki czernica i brusznica,
- powyżej 1250 m n.p.m. – łąki górskie.
Te ostatnie posiadają największą wartość przyrodniczą. Występują tu licznie gatunki roślin rzadkich i chronionych oraz sztucznie wprowadzona kosodrzewina.
Fauna |
Świat zwierzęcy również obfituje w cenne gatunki: muflony, cietrzewie, głuszce[3]. Wśród płazów występują salamandra plamista i traszka górska, wśród gadów zaskroniec i żmija zygzakowata. Obecne są tu również endemiczne gatunki chrząszczy, błonkówek, muchówek i pajęczaków[3].
Ochrona przyrody |
Dla ochrony przyrody ożywionej utworzono na Śnieżniku już w 1938 r. rezerwat przyrody, odtworzony pod polskimi rządami w 1965 roku jako ścisły. Obejmuje on część szczytową powyżej wysokości 1150 m n.p.m., jego powierzchnia wynosi 192 ha.[3]
Turystyka |
Historia |
Śnieżnik musiał być znany turystom już pod koniec XVIII wieku – z tego okresu pochodzą pierwsze utrwalone informacje (panoramy i wzmianki pisane). Prawdziwy rozkwit turystyki rozpoczął się z rokiem 1838, kiedy to Śnieżnik i jego okolice stały się własnością księżniczki Marianny Orańskiej[3]. Szczyt stał się modnym celem wędrówek – między innymi podziwiano na nim wschody i zachody słońca.
W 1871 roku na zlecenie księżnej zbudowano na Hali pod Śnieżnikiem schronisko, które stoi do dziś[3].
Śnieżnik był tak popularny, że w latach 1895–1899 zbudowano tutaj kamienną wieżę widokową w kształcie cylindrycznej baszty[3]. Wzniesiona została z inicjatywy Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego i miała służyć podniesieniu atrakcyjności wycieczek na szczyt. Potężna konstrukcja, nawiązująca do modnego wówczas romantycznego stylu naśladującego średniowiecze, miała 6 kondygnacji i wysokość 33,5 m. Nadano jej imię cesarza Wilhelma I i dobudowano budynek mieszczący małe schronisko[3].
W 1912 roku po czeskiej (wówczas austro-węgierskiej) stronie, w pobliżu źródeł Morawy, MSSGV oddało do użytku kolejne schronisko – Fürst Johann Liechtenstein Schutzhaus.
Po II wojnie światowej infrastruktura turystyczna zaczęła podupadać. W 1971 roku rozebrano czeskie schronisko (do dziś widoczne są fundamenty), a 11 października 1973 r. wysadzono w powietrze zaniedbaną, rozpadającą się wieżę widokową. Jej resztki tworzą dziś kulminację na kopule szczytowej[3].
Dla Czechów symbolem Śnieżnika jest kamienna rzeźba słonia stojąca obok fundamentów schroniska po czeskiej stronie granicy. Rzeźbę ustawili w 1932 roku członkowie grupy artystycznej Jescher zaprzyjaźnieni z dzierżawcą schroniska Liechtensteina Oskarem Gutwinskim. Nazwa grupy miała pochodzić od odgłosu (w języku niemieckim), który wydaje kichający słoń.
Współczesność |
Śnieżnik pozostaje wciąż jednak jedną z najczęściej odwiedzanych gór ziemi kłodzkiej. Schronisko "Na Śnieżniku" słynie z barwnych imprez sylwestrowych, podczas których liczba gości przewyższa wielokrotnie liczbę łóżek, a często trudno nawet o miejsce na podłodze.
Przejście graniczne |
Od połowy lat 90. XX w. dla pieszych na szczycie funkcjonowało (do 21 grudnia 2007 (Przystąpienie Polski i Czech do Układu z Schengen)) turystyczne przejście graniczne Śnieżnik – Vrchol Kralického Snežníku.
Szlaki turystyczne |
Przez szczyt Śnieżnika przechodzą szlaki turystyczne[3]:
(polski) od schroniska "Na Śnieżniku" do Przełęczy Płoszczyna i dalej do Bielic,
(czeski) od wsi Vélka Morava, kończący się na szczycie,
(czeski) z Kralików do Ramzovej.
Korona Gór Polski |
Śnieżnik należy do Korony Gór Polski.
Zobacz też |
- Schronisko PTTK "Na Śnieżniku"
Przypisy |
↑ Geoportal 2 | iMap, mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2017-11-28] .
↑ Antoni Rehman: Niżowa Polska opisana pod względem fizyczno-geograficznym. Lwów: Drukarnia Ludowa, 1904, s. 352.
↑ abcdefghijklmnopqr Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 343-348. ISBN 83-7005-341-6.
Bibliografia |
Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6.
Linki zewnętrzne |
- Galeria zdjęć
Fotografie drogi na Śnieżnik po czeskiej stronie (1) (cz.)
Fotografie drogi na Śnieżnik po czeskiej stronie (2) (cz.)
Schneeberg w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. X: Rukszenice – Sochaczew. Warszawa 1889.
|
|
|
|
|