Gleby niestrefowe




Gleby niestrefowe (gleby astrefowe, gleby azonalne) to gleby niemające dobrze wykształconego profilu, a także gleby w których dominującym czynnikiem glebotwórczym jest działalność człowieka.


Jest to pojęcie z zakresu geografii gleb i odnosi się do stworzonego przez prof. Nikołaja N. Sibircewa podziału gleb na gleby strefowe (charakterystyczne dla określonych stref glebowo-klimatycznych), gleby intrastrefowe (słone, hydrogeniczne, węglanowe) oraz gleby niestrefowe (gleby inicjalne, gleby słabo ukształtowane i gleby aluwialne)[1]. Te ostatnie były również dawniej nazywane glebami pozastrefowymi (już nie uwzględniając w nich gleb aluwialnych)[2], lecz współcześnie pojęciu gleby pozastrefowe przypisuje się inne znaczenie[3].


Do gleb niestrefowych zalicza się:




  • Gleby inicjalne - litosole, regosole, pelosole


  • Gleby słabo ukształtowane - rankery, arenosole


  • Gleby antropogeniczne - plaggosole, heilutu, hortisole, rigosole, industrisole, urbisole[4]


Generalnie nie wyróżnia się prawidłowości w rozmieszczeniu tych gleb na kuli ziemskiej lecz w pewnych obszarach, takich jak obszary górskie i obszary mocno rozwinięte gospodarczo, są one szczególnie częste. Uważa się, że po likwidacji przeszkód utrudniających naturalne procesy glebotwórcze (erozji, działalności człowieka) gleby azonalne z czasem rozwinęły by się do gleb strefowych lub śródstrefowych[4].



Zobacz też |



  • gleby strefowe

  • gleby śródstrefowe

  • gleby pozastrefowe

  • gleby górskie

  • gleby pustynne



Przypisy |




  1. M. M. Sibircew, z j. ros. przełożył Zdzisław Ludkiewicz: Gleboznawstwo. T. II. Lwów: Gubrynowicz i Schmidt, 1907, s. 104-201. (pol.)


  2. M.A. Głazowska: Gleby kuli ziemskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 11, 44. ISBN 83-01-02198-5. (pol.)


  3. Renata Bednarek, Zbigniew Prusinkiewicz: Geografia gleb. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 47. ISBN 83-01-12247-1. (pol.)


  4. ab Renata Bednarek, Zbigniew Prusinkiewicz: Geografia gleb. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 124-126, 215-216. ISBN 83-01-12247-1. (pol.)





這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Rikitea

University of Vienna