Egftnjytyk

Jadwiga Jędrzejowska
Jadwiga Jędrzejowska podczas Międzynarodowego Turnieju na kortach Chiswick w Londynie w 1938
Państwo	Polska
Data i miejsce urodzenia	15 października 1912 Kraków
Data i miejsce śmierci	28 lutego 1980 Katowice
Gra pojedyncza
Roland Garros	F (1939)
Wimbledon	F (1937)
US Open	F (1937)
Gra podwójna
Roland Garros	W (1939)
US Open	F (1938)
Multimedia w Wikimedia Commons

Jadwiga Jędrzejowska, po mężu Galert (ur. 15 października 1912 w Krakowie, zm. 28 lutego 1980 w Katowicach) – polska tenisistka, finalistka Wimbledonu w grze pojedynczej z 1937 roku, finalistka mistrzostw USA w grze pojedynczej z 1937 roku, finalistka mistrzostw Francji w grze pojedynczej z 1939 roku, zwyciężczyni mistrzostw Francji w grze podwójnej z 1939 roku, wielokrotna mistrzyni Polski.

Kariera |

Jadwiga Jędrzejowska (1933)

W czasie wieloletniej kariery broniła barw AZS Kraków, Legii Warszawa, Partyzanta Bydgoszcz, a po II wojnie światowej klubów katowickich – Pogoni i Baildonu Katowice. W latach 1927–1966 zdobyła 65 tytułów mistrzyni kraju (w singlu, deblu i mikście), ponadto 28 razy triumfowała w międzynarodowych mistrzostwach Polski. Jej przewaga nad krajowymi rywalkami była tak duża, że w 1938 związek tenisowy przyznał jej tytuł mistrzyni Polski bez gry.

Sławę zdobyła jednak przede wszystkim na kortach światowych. W 1931 debiutowała na Wimbledonie, ale odpadła już w I rundzie z dawną mistrzynią tego turnieju, Brytyjką Kathleen McKane Godfree. Na tym samym turnieju osiągnęła w 1937 finał, co było największym sukcesem w historii polskiego tenisa aż do 2012 roku, kiedy to Agnieszka Radwańska również zakwalifikowała się do finału. W półfinale Jędrzejowska pokonała Alice Marble^[1] (mistrzynię Wimbledonu dwa lata później), w finale prowadziła z Brytyjką Dorothy Round 4:1 i 30:15 w decydującym secie, by ostatecznie przegrać 2:6, 6:2, 5:7. Polka była również w finale mistrzostw USA we wrześniu 1937, w którym uległa Anicie Lizanie z Chile 4:6, 2:6. Trzeci finał wielkoszlemowy w singlu osiągnęła w 1939 na kortach im. Rolanda Garrosa, przegrywając z Francuzką Simone Mathieu 3:6, 6:8.

Jedyny tytuł wielkoszlemowy zdobyła w 1939 na mistrzostwach Francji. Wygrała debla w parze z Mathieu, tą samą, której uległa w finale gry pojedynczej; para polsko-francuska okazała się w decydującym meczu lepsza od duetu Alice Florian i Hella Kovac 7:5, 7:5. Na tym samym turnieju w 1936 Jędrzejowska osiągnęła finał debla w parze z Susan Noel, przegrywając z Mathieu i Billie Yorke w trzech setach (6:2, 4:6, 4:6). Jedyny raz w okresie powojennym Jadwiga Jędrzejowska była w finale turnieju wielkoszlemowego w 1947 – również na mistrzostwach Francji, ale tym razem w grze mieszanej; w parze z Rumunem Cristeą Caralulisem uległa jednak aż 0:6, 0:6 duetowi Eric Sturgess i Sheila Piercey Summers.

Poza turniejami wielkoszlemowymi odnosiła sukcesy także w imprezach nieco niższej rangi. W grze pojedynczej wygrywała m.in. mistrzostwa Londynu, międzynarodowe mistrzostwa Węgier, Austrii, Irlandii Północnej, Walii. Wygrała również prestiżowe międzynarodowe mistrzostwa Włoch w Rzymie w grze mieszanej, występując w parze ze słynnym australijskim tenisistą i trenerem Harry Hopmanem. W 1937 nie przyjęła propozycji przejścia na status zawodowy (do tzw. cyrku Tildena). W rankingu światowym była klasyfikowana w 1936 na 6. miejscu, w latach 1937–1939 na 5. miejscu. Jej kariera międzynarodowa została przerwana przez wojnę światową; okres okupacji spędziła w Polsce, nie grając w tenisa. Jak sama wspominała, odrzuciła propozycję gry w Niemczech, stwierdzając, że zakończyła już karierę sportową. W rzeczywistości kontynuowała jednak występy po 1945, odnosząc dalsze sukcesy, zarówno w kraju jak i zagranicą. We wrześniu 1950 zwyciężyła w międzynarodowych mistrzostwach Rumunii, pokonując Irminę Popławską 6:1, 6:0^[2]. Zdobywając kolejne tytuły mistrzyni Polski w latach 60. stała się przykładem wyjątkowej długowieczności sportowej.

Grała sprzętem firmy Slazenger. Nazywana popularnie za granicą „Jed” lub „Ja-Ja” (jej nazwisko było za trudne do wymówienia), udzielała się tenisowo także w życiu towarzyskim. Była m.in. partnerką mikstową króla Szwecji Gustawa V; w czasie wojny król upominał się u władz niemieckich o umożliwienie jej wyjazdu z okupowanej Polski, z czego nie skorzystała. Dysponowała silnym forhendem, z czasem wypracowała także dobre uderzenie bekhendowe. Wśród swoich dobrych uderzeń wymieniała także plasowany serwis, smecz (z zastrzeżeniem, że nie grała zbyt chętnie przy siatce) i przede wszystkim skrót z bekhendu. Na kortach wyróżniała się także uśmiechem; w prasie amerykańskiej napisano „Musiała dopiero przyjechać mała Polka, żeby pokazać naszym tenisistkom, iż można przegrywać z uśmiechem”^[3].

Pochowana na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera LXXIII, rząd 19, grób 14) ^[4].

Odznaczenia i wyróżnienia |

W 1936 i 1937 Jadwiga Jędrzejowska triumfowała w Plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Laureatka Wielkiej Honorowej Nagrody Sportowej (1937)^[5]. 14 lutego 1938 otrzymała Państwową Nagrodę Sportową za rok 1937^[6]. Została odznaczona m.in. dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi^[7], Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, pierwszym w PRL tytułem „Zasłużonej Mistrzyni Sportu”. W 1977 została trzecią po Stanisławie Marusarzu i Waldemarze Baszanowskim laureatką Nagrody im. Janusza Kusocińskiego, przyznawanej za postawę sportową i obywatelską. W 1955 ukazały się jej wspomnienia Urodziłam się na korcie (w opracowaniu Kazimierza Gryżewskiego).

Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych |

Gra pojedyncza

Gra podwójna

Gra mieszana

Występy w turniejach wielkoszlemowych |

Turniej	1931	1932	1933	1934	1935	1936	1937	1938	1939	1940	1941–1944	1945	1946	1947	1948	Kariera (SR)
Australia	A	A	A	A	A	A	A	A	A	A	–	–	A	A	A	0 / 0
Francja	2R	A	1R	3R	A	3R	SF	A	F	–	R	A	3R	3R	1R	0 / 9
Wimbledon	1R	3R	3R	4R	QF	SF	F	QF	QF	–	–	–	A	2R	A	0 / 10
USA	A	A	A	A	A	A	F	QF	A	A	A	A	A	A	A	0 / 2
SR	0 / 2	0 / 1	0 / 2	0 / 2	0 / 1	0 / 2	0 / 3	0 / 2	0 / 2	0 / 0	0 / 0	0 / 0	0 / 1	0 / 2	0 / 1	0 / 21

Legenda

Przypisy |

Bibliografia |

• 
  Zbigniew Dutkowski, T – jak tenis, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1979.


• Jadwiga Jędrzejowska, Kazimierz Gryżewski, Urodziłam się na korcie, Wydannictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1971.


• 
  Mała encyklopedia sportu, tom I: A-K, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1984.


• 
  Dżadża, Marcin Bojanowski, „Polityka” 3/2007.


• 
  Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice – Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 62. ISBN 83-85831-35-5..

Linki zewnętrzne |

• Zdjęcia Jadwigi Jędrzejowskiej