Egftnjytyk

Piet Mondrian Pieter Cornelis (Piet) Mondriaan
Piet Mondrian (1922)
Imię i nazwisko	Pieter Cornelis Mondriaan
Data i miejsce urodzenia	7 marca 1872 Amersfoort, Holandia
Data i miejsce śmierci	1 lutego 1944 Nowy Jork, Stany Zjednoczone
Narodowość	holenderska
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	neoplastycyzm
Muzeum artysty	Mondriaanhuis
Ważne dzieła
Kwitnąca jabłoń New York City I Broadway Boogie Woogie
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Miejsce narodzin Mondriana, obecnie muzeum "Dom Mondriaana" (Mondriaan Huis)

Piet Mondrian, właściwie Pieter Cornelis Mondriaan (ur. 7 marca 1872 w Amersfoort, Holandia, zm. 1 lutego 1944 w Nowym Jorku, Stany Zjednoczone) – malarz holenderski. Współzałożyciel grupy De Stijl (1917), twórca neoplastycyzmu, jednego z najwcześniejszych kierunków postulujących w malarstwie abstrakcję geometryczną. Operował prostymi, poziomymi i pionowymi liniami, prostokątami i kolorami podstawowymi, np. w "Kompozycji z czerwienią, żółcieniem i błękitem" (1921). Wywarł wpływ na rozwój abstrakcji w malarstwie i na architekturę XX w.

Wiatrak (ok. 1917 r.)

Kompozycja Nr III. Czerwony, niebieski, żółty i czarny. 1929

Życiorys |

Holandia (1872–1911) |

Piet Mondrian urodził się jako drugie z pięciorga dzieci Pietera Cornelisa Mondriaana (1839–1915) i Johanny Christiny Mondriaan (1839–1909). W roku 1880 rodzina przeprowadziła się do Winterswijk, niedaleko granicy niemieckiej, gdzie ojciec podjął pracę nauczyciela rysunku. Matka Mondriana często chorowała i najstarsza siostra Christina, już w wieku ośmiu lat, musiała zajmować się domem. Ojciec, zagorzały kalwinista, często wyjeżdżał służbowo w ramach działalności kościelnej.

Od roku 1886 Mondrian uczył się rysunku u ojca oraz wuja, Fritza Mondriaana (ucznia Willema Marisa), który był już uznanym pejzażystą Szkoły Haskiej. Zgodnie z wolą ojca, Piet Mondrian miał również zostać nauczycielem rysunku. Nabył prawa do wykonywania tego zawodu i podjął pracę nauczyciela w szkole podstawowej, lecz nie czuł się do tego powołany. W roku 1892 zdecydował się wstąpić na Akademię Sztuk Pięknych w Amsterdamie.

Prace z tego okresu to głównie pejzaże, przedstawiające rodzime krajobrazy, wiatraki, rzeki i pola, w stylu impresjonizmu holenderskiego. Są to obrazy realistyczne, w których widać wpływ ówczesnych nurtów malarskich, takich jak pointylizmu i fowizmu na Mondriana.

Paryż (1911-1914) |

W roku 1911 Mondrian przeniósł się do Paryża i zmienił nazwisko z Mondriaan na Mondrian, zrywając w ten sposób z holenderską przeszłością i integrując się z paryską awangardą. W obrazach z tego okresu widoczne są wpływy kubistów Pabla Picasso i Georges Braque.

Londyn i Nowy Jork (1938-1944) |

We wrześniu 1938 roku, w obliczu narastającego faszyzmu Mondrian opuścił Paryż i przeniósł się do Londynu. Po zajęciu Holandii i upadku Paryża w 1940 roku, wyjechał do Ameryki, gdzie pozostał aż do śmierci.

Śmierć |

Piet Mondrian zmarł na zapalenie płuc 1 lutego 1944 roku i został pochowany na cmentarzu Cypress Hills na Brooklynie w Nowym Jorku.

Wybrane prace |

• 
  Kompozycja z czerwonym,


• 
  Kompozycja warcabowa,


• 
  Kwitnąca jabłoń, olej na płótnie, 78 × 106 cm, Gemeentemuseum w Hadze
  


• 
  New York City I, 1942, olej na płótnie, 119,3 × 114,2 cm, Musée National d'Art Moderne, Centre Georges Pompidou w Paryżu
  


• 
  Broadway Boogie Woogie, 1942-43, kolaż, 127 × 127 cm, Museum of Modern Art w Nowym Jorku
  


• 
  Kompozycja z żółtym, niebieskim i czerwonym, 1937-42, olej na płótnie, 39 × 35 cm, Tate Liverpool
  

Bibliografia |

• Robert Genaille, [red.]: Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 136-138.

Linki zewnętrzne |

• Piet Mondrian w Artcyclopedia.com (ang.). [dostęp 07.02.2010].


• Biografia artysty (ang.). [dostęp 07.02.2010].