Egftnjytyk

Konwencje haskie – zbiorcza nazwa umów międzynarodowych zawieranych w Hadze. Konwencje te dotyczą prawa konfliktów zbrojnych, ochrony dóbr kultury, legalizacji dokumentów itp.

Konwencje haskie z 29 lipca 1899 roku |

• I konwencja haska – pokojowe rozstrzyganie międzynarodowych sporów, utworzenie Stałego Trybunału Rozjemczego.


• II konwencja haska – normowała zwyczaje i prawa podczas wojny lądowej, wzorowana na deklaracji brukselskiej z 1874.


• III konwencja haska – zastosowanie konwencji genewskiej z 1864 roku do wojny na morzu.

Konwencja haska z 21 grudnia 1904 roku |

• dotyczyła ochrony okrętów szpitalnych^[1].

Konwencje haskie z 18 października 1907 roku |

Zobacz w Wikiźródłach tekst konwencji haskiej III z 18 października 1907 dotyczącej rozpoczęcia kroków nieprzyjacielskich (notyfikacji stanu wojny)

Zobacz w Wikiźródłach tekst konwencji haskiej IV z 18 października 1907 dotyczącej praw i zwyczajów wojny lądowej

Zobacz w Wikiźródłach tekst konwencji haskiej V z 18 października 1907 dotyczącej praw i obowiązków mocarstw i osób neutralnych w razie wojny lądowej

Rozszerzała zakres konwencji haskich z 1899 roku i ustanawiała nowe przepisy; podczas konferencji przyjęto 13 konwencji (z czego ratyfikowano 12), dotyczących m.in.:

• pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych (konwencja haska I)^[2] – zmiana I konwencji z 1899


• ograniczenia użycia siły w celu ściągnięcia długów zawarowanych umową (konwencja haska II) zwana od nazwisk inicjatorów konwencją Drago – Portera^[3].


• sposobu rozpoczęcia konfliktu (konwencja haska III)


• sposobu prowadzenia wojny na lądzie (konwencja haska IV) zmiana II konwencji z 1899


• sposobu zachowania się mocarstw neutralnych (konwencja haska V)


• sposobu traktowania statków handlowych należących do nieprzyjaciela (konwencja haska VI)^[4]
  


• przemiany statków handlowych na okręty wojenne (konwencja haska VII)^[5]
  


• zakładania min podwodnych, wybuchających automatycznie za dotknięciem oraz używania torped które nie stają się nieszkodliwe, gdy chybią celu (konwencja haska VIII)^[6]
  


• bombardowania przez morskie siły zbrojne w czasie wojny (IX konwencja haska)^[7]
  


• zastosowania do wojny morskiej zasad konwencji genewskiej z 1906 (X konwencja haska)^[8] zmiana III konwencji z 1899


• ograniczeń w wykonywaniu prawa zaboru w wojnie morskiej (XI konwencja haska)^[9]
  


• utworzenia Międzynarodowego Trybunału Łupów (XII konwencja haska) jako instancji odwoławczej od orzekających konfiskaty wyroków sądów kaperskich, ustanawianych przez państwa uczestniczące w wojnie morskiej^[10] – nie została ratyfikowana, zasady dopracowała Deklaracja londyńska
  


• praw i obowiązków mocarstw neutralnych w razie wojny morskiej (XIII konwencja haska)^[11]
  

Reguły haskie z 19 lutego 1923 roku |

Na konferencji tej ustalono reguły wojny powietrznej, wobec braku ratyfikacji zostały normami wewnętrznymi państw uczestniczących^[12].

Konwencja haska z 14 maja 1954 roku |

Dotyczy postępowania wobec dóbr kultury w czasie konfliktu zbrojnego^[13]. Ustala m.in., że

• państwa, które podpisują konwencję, mają obowiązek utworzyć w ramach swoich sił zbrojnych jednostkę zajmującą się ochroną dóbr kulturalnych


• państwa, które podpisują konwencję, mają obowiązek włączyć jej postanowienia do prawa krajowego


• sygnatariusze konwencji powinni unikać wywozu dóbr kulturalnych z krajów i terytoriów okupowanych

Dodatkowo konwencja haska z 1954 roku ustanawia definicję dobra kulturalnego i sposobu jego ochrony. Status obiektu chronionego przez konwencję mają m.in.:

• 
  schrony, w których przechowywane są dobra kultury


• wszelkie nieruchomości mające status zabytku (z wyjątkiem obiektów wykorzystywanych do celów wojskowych oraz tych, które znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie ośrodków przemysłowych i wojskowych)

Rejestrację takich obiektów prowadzi UNESCO (Międzynarodowy Rejestr Dóbr Kultury Objętych Ochroną Specjalną). Nieruchomości uznane za zabytkowe są specjalnie oznakowane – tarczą skierowaną ostrzem w dół, przedzieloną po przekątnych na dwa pola białe i dwa pola niebieskie.

Konwencja haska z 5 października 1961 roku |

Konwencja znosząca wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych przez placówki dyplomatyczne lub urzędy konsularne^[14].

Konwencja haska z 16 grudnia 1970 roku |

Konwencja o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami powietrznymi, sporządzona w Hadze^[15]. Zgodnie z jej zapisami każda osoba, która na pokładzie statku powietrznego będącego w locie bezprawnie, przemocą lub groźbą użycia przemocy lub w każdej innej formie zastraszenia dokonuje zawładnięcia statkiem powietrznym lub przejęcia nad nim kontroli albo też usiłuje popełnić taki czyn, lub współdziała z osobą, która popełnia lub usiłuje popełnić taki czyn, popełnia przestępstwo podlegające surowej karze.

Przypisy |