Konwencje haskie




Konwencje haskie – zbiorcza nazwa umów międzynarodowych zawieranych w Hadze. Konwencje te dotyczą prawa konfliktów zbrojnych, ochrony dóbr kultury, legalizacji dokumentów itp.




Spis treści






  • 1 Konwencje haskie z 29 lipca 1899 roku


  • 2 Konwencja haska z 21 grudnia 1904 roku


  • 3 Konwencje haskie z 18 października 1907 roku


  • 4 Reguły haskie z 19 lutego 1923 roku


  • 5 Konwencja haska z 14 maja 1954 roku


  • 6 Konwencja haska z 5 października 1961 roku


  • 7 Konwencja haska z 16 grudnia 1970 roku


  • 8 Przypisy





Konwencje haskie z 29 lipca 1899 roku |



  • I konwencja haska – pokojowe rozstrzyganie międzynarodowych sporów, utworzenie Stałego Trybunału Rozjemczego.

  • II konwencja haska – normowała zwyczaje i prawa podczas wojny lądowej, wzorowana na deklaracji brukselskiej z 1874.

  • III konwencja haska – zastosowanie konwencji genewskiej z 1864 roku do wojny na morzu.



Konwencja haska z 21 grudnia 1904 roku |


  • dotyczyła ochrony okrętów szpitalnych[1].


Konwencje haskie z 18 października 1907 roku |














Rozszerzała zakres konwencji haskich z 1899 roku i ustanawiała nowe przepisy; podczas konferencji przyjęto 13 konwencji (z czego ratyfikowano 12), dotyczących m.in.:



  • pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych (konwencja haska I)[2] – zmiana I konwencji z 1899

  • ograniczenia użycia siły w celu ściągnięcia długów zawarowanych umową (konwencja haska II) zwana od nazwisk inicjatorów konwencją Drago – Portera[3].

  • sposobu rozpoczęcia konfliktu (konwencja haska III)

  • sposobu prowadzenia wojny na lądzie (konwencja haska IV) zmiana II konwencji z 1899

  • sposobu zachowania się mocarstw neutralnych (konwencja haska V)

  • sposobu traktowania statków handlowych należących do nieprzyjaciela (konwencja haska VI)[4]

  • przemiany statków handlowych na okręty wojenne (konwencja haska VII)[5]

  • zakładania min podwodnych, wybuchających automatycznie za dotknięciem oraz używania torped które nie stają się nieszkodliwe, gdy chybią celu (konwencja haska VIII)[6]

  • bombardowania przez morskie siły zbrojne w czasie wojny (IX konwencja haska)[7]

  • zastosowania do wojny morskiej zasad konwencji genewskiej z 1906 (X konwencja haska)[8] zmiana III konwencji z 1899

  • ograniczeń w wykonywaniu prawa zaboru w wojnie morskiej (XI konwencja haska)[9]

  • utworzenia Międzynarodowego Trybunału Łupów (XII konwencja haska) jako instancji odwoławczej od orzekających konfiskaty wyroków sądów kaperskich, ustanawianych przez państwa uczestniczące w wojnie morskiej[10] – nie została ratyfikowana, zasady dopracowała Deklaracja londyńska

  • praw i obowiązków mocarstw neutralnych w razie wojny morskiej (XIII konwencja haska)[11]



Reguły haskie z 19 lutego 1923 roku |


Na konferencji tej ustalono reguły wojny powietrznej, wobec braku ratyfikacji zostały normami wewnętrznymi państw uczestniczących[12].



Konwencja haska z 14 maja 1954 roku |


Dotyczy postępowania wobec dóbr kultury w czasie konfliktu zbrojnego[13]. Ustala m.in., że



  • państwa, które podpisują konwencję, mają obowiązek utworzyć w ramach swoich sił zbrojnych jednostkę zajmującą się ochroną dóbr kulturalnych

  • państwa, które podpisują konwencję, mają obowiązek włączyć jej postanowienia do prawa krajowego

  • sygnatariusze konwencji powinni unikać wywozu dóbr kulturalnych z krajów i terytoriów okupowanych


Dodatkowo konwencja haska z 1954 roku ustanawia definicję dobra kulturalnego i sposobu jego ochrony. Status obiektu chronionego przez konwencję mają m.in.:




  • schrony, w których przechowywane są dobra kultury

  • wszelkie nieruchomości mające status zabytku (z wyjątkiem obiektów wykorzystywanych do celów wojskowych oraz tych, które znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie ośrodków przemysłowych i wojskowych)


Rejestrację takich obiektów prowadzi UNESCO (Międzynarodowy Rejestr Dóbr Kultury Objętych Ochroną Specjalną). Nieruchomości uznane za zabytkowe są specjalnie oznakowane – tarczą skierowaną ostrzem w dół, przedzieloną po przekątnych na dwa pola białe i dwa pola niebieskie.



Konwencja haska z 5 października 1961 roku |


Konwencja znosząca wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych przez placówki dyplomatyczne lub urzędy konsularne[14].



Konwencja haska z 16 grudnia 1970 roku |


Konwencja o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami powietrznymi, sporządzona w Hadze[15]. Zgodnie z jej zapisami każda osoba, która na pokładzie statku powietrznego będącego w locie bezprawnie, przemocą lub groźbą użycia przemocy lub w każdej innej formie zastraszenia dokonuje zawładnięcia statkiem powietrznym lub przejęcia nad nim kontroli albo też usiłuje popełnić taki czyn, lub współdziała z osobą, która popełnia lub usiłuje popełnić taki czyn, popełnia przestępstwo podlegające surowej karze.



Przypisy |




  1. Dz.U. z 1936 r. nr 60, poz. 439


  2. Dz.U. z 1930 r. nr 9, poz. 64


  3. Art. 1 Układające się Mocarstwa postanawiają nie uciekać się do użycia siły zbrojnej celem ściągnięcia zawarowanych umową długów, których zwrotu, jako należnego jego obywatelom, od Rządu jednego kraju domaga się Rząd drugiego. Wszelako postanowienie to nie będzie mogło się stosować, jeżeli Państwo dłużnicze odrzuca albo pozostawia bez odpowiedzi propozycję rozjemstwa (arbitraż) albo przyjąwszy ją, czyni niemożliwym sporządzenie zapisu na sąd rozjemczy, albo potem zaniecha zastosowań się do wydanego wyroku. Art. 2 rozjemstwo wspomniane w artykule 1 poddawał procedurze określonej w dziale IV rozdziale II o stałym sądzie rozjemczym (art. 41 – 50) konwencji I o pokojowym rozstrzyganiu sporów (Użycie siły w stosunkach międzynarodowych; limitacja jej stosowania; Dopuszczalność użycia siły zbrojnej w prawie międzynarodowym publicznym).


  4. Dz.U. z 1936 r. nr 6, poz. 64


  5. Dz.U. z 1936 r. nr 6, poz. 65


  6. VIII konwencja tekst polski.


  7. Dz.U. z 1936 r. nr 6, poz. 66


  8. Dz.U. z 1936 r. nr 6, poz. 67


  9. Dz.U. z 1936 r. nr 6, poz. 68


  10. Artykuł 7 projektu Jeżeli istnieje możliwość rozstrzygnięcia kwestii prawnej na podstawie konwencji między stroną wojującą dokonującą zajęcia a mocarstwem będącym stroną sporu lub osobą będącą jej obywatelem, Trybunał kierował się będzie ustaleniami niniejszej konwencji. W przypadku braku takich postanowień, Trybunał stosuje reguły prawa międzynarodowego. Jeżeli reguły powszechnie uznane nie istnieją, Trybunał rozstrzyga na podstawie ogólnych zasad prawa i zasad słuszności. (za: Źródła prawa międzynarodowego). Tekst ang. Convention (XII) relative to the Creation of an International Prize Court. The Hague, 18 October 1907


  11. XIII konwencja tekst polski.


  12. The Hague Rules of Air Warfare, Reguły wojny powietrznej, Haga, 19 lutego 1923. Pomimo braku formalnego obowiązywania regulacji z 1923 roku, główne państwa uczestniczące w pracach komisji implementowały instrukcję komisji jurystów do swoich regulaminów wojskowych i rozkazów kierowanych do sił powietrznych. Jednym z przykładów takiego transponowania regulacji haskiej do wewnętrznego porządku prawnego jest (...) instrukcja do polskiego lotnictwa z dnia 29 VIII 1939
    stanowiąca odbicie reguł haskich, wprowadzająca dodatkowe wymagania względem operacji
    powietrznych (Wieluń – 1 IX 1939. Bombardowanie miasta a międzynarodowe prawo konfliktow zbrojnych)



  13. Tekst konwencji Dz.U. z 1957 r. nr 46, poz. 212


  14. Dz.U. z 2005 r. nr 112, poz. 938


  15. Konwencja o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami powietrznymi, „Dz. U. z 1972 Nr 25, poz. 181”, 16 grudnia 1970 .









這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Shark

Wiciokrzew