Egftnjytyk

Ten artykuł dotyczy świętej chrześcijańskiej. Zobacz też: miejscowość o tej nazwie oraz inne święte o tym imieniu.

Święta Anna
prawiednaja (święta kapłanka)[a]
Czczona przez	Kościół katolicki Cerkiew prawosławną Islam
Wspomnienie	26 lipca[b] 25 lipca, 9 września i 9 grudnia[c] 7 sierpnia, 22 września i 22 grudnia[d]
Atrybuty	z Najświętszą Marią Panną jako dziewczynką lub jako tzw. św. Anna Samotrzeć
Patronka	małżeństw, matek, wdów, piekarzy i żeglarzy
Multimedia w Wikimedia Commons

Leonardo da Vinci, Św. Anna Samotrzeć, 1510

Rodzice z Maryją jako dzieckiem

Kaplica św. Anny w Ławicy

Święta Anna, Anna sprawiedliwa (cs. Prawiednaja Anna, hebr. hannah: ‘łaska’, ‘wdzięk’) – matka Marii z Nazaretu i babka Jezusa Chrystusa, żona świętego Joachima, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.

Żywot świętej Anny |

O życiu świętej Anny, matki Maryi i babki Jezusa Chrystusa nie znajdziemy żadnych informacji w księgach Nowego Testamentu. Ewangelie kanoniczne milczą na jej temat. Jedyne informacje dotyczące życia świętej Anny pojawiają się w pismach apokryficznych, pochodzących z początków chrześcijaństwa. Apokryfy nie należą do ksiąg natchnionych, ale w swojej treści oprócz opisów legendarnych i baśniowych, zawierają informacje prawdziwe^{[potrzebny przypis]}, przekazywane przez tradycję Kościoła. Najwięcej wiadomości o matce Maryi znajduje się w Protoewangelii Jakuba i Ewangelii Pseudo-Mateusza.

Według starego podania święta Anna urodziła się w Judei, gdzie w Betlejem był jej rodzinny dom. Jej rodzice – Stolanus i Emerentiana – byli według tradycji potomkami królewskiego rodu Dawida. Nie posiadali ziemskich dostatków, lecz byli cnotliwi i sprawiedliwi, i żyli w bojaźni Bożej, pełniąc dobre uczynki. Życie ich upływało na bezustannej modlitwie, rozmyślaniu o rzeczach duchowych i pracy. Anna otrzymała od swoich rodziców staranne wychowanie pogłębione przez służbę w Świątyni Jerozolimskiej. Swojego męża Joachima poślubiła, gdy miała 24 lata. Joachim także pochodził z pokolenia Dawidowego. Wychowywać miał się w zamożnej i znakomitej rodzinie w Nazarecie. Joachim i Anna uważali swoje małżeństwo za związek święty, złączony przez Boga. Oboje zachowywali Prawo Boże i kroczyli drogą pobożności zgodnie i przykładnie. Swój majątek dzielili na trzy części: jedną ofiarowywali na utrzymanie świątyni, drugą na potrzeby ludzi biednych i pielgrzymów, trzecią pozostawiali dla siebie.

Anna była wzorem dla wszystkich małżonek. Choć razem z Joachimem byli szczęśliwym małżeństwem, zostali ciężko doświadczeni przez Pana Boga brakiem potomstwa. W ciągu 20 lat małżeństwa nie doczekali się ani synów, ani córek. W kulturze żydowskiej brak dziecka był uważany za hańbę i karę Bożą. Anna i Joachim dotkliwie odczuwali więc brak dziecka. W pokorze znosili tę niesławę, w modlitwie przed Bogiem wyjawiając swój smutek. Z upływem lat, choć malała nadzieja, gorętsze stawały się modlitwa i prośba o potomstwo. Nie brakowało upokorzeń ze strony ludzi. Pewnego dnia Joachim udał się do Jerozolimy, aby złożyć ofiarę w świątyni. Kapłan pełniący służbę nie przyjął ofiary Joachima, wytykając mu brak potomstwa: „Nie godzi się, byś ty jako pierwszy składał swe dary, jako że nie zrodziłeś potomka w Izraelu”. Joachim zrozumiał, że bez potomstwa nie jest godny składania ofiary Bogu. Zasmucony, postanowił nie wrócić do Anny. Opuścił dom, małżonkę i udał się na pustynię. W górach rozbił swój namiot i tam pościł 40 dni i 40 nocy, oczekując, aby Bóg spojrzał na jego smutek.
Anna, nie wiedząc, gdzie jest Joachim, opłakiwała swoje wdowieństwo. Jej smutek stał się jeszcze większy, kiedy służąca wytknęła Annie bezdzietność. W popołudniowej porze Anna udała się do ogrodu, by tam opłakiwać swoje życie. Kiedy podniosła oczy do nieba i zobaczyła gniazdo wróbli na drzewie laurowym, wypowiedziała błagalną modlitwę do Boga: „Panie, Boże wszechmogący, który obdarzyłeś potomstwem wszystkie stworzenia, zwierzęta dzikie i domowe, gady, ryby, ptaki, i wszystko to cieszy się ze swego potomstwa, dlaczego mnie jedną odsunąłeś od daru Twojej łaskawości? Ty wiesz, Panie, że na początku małżeństwa złożyłam ślub, iż jeżeli dasz mi syna lub córkę, ofiaruję je Tobie w Twym świętym przybytku”. Wtedy ukazał się anioł, który zapowiedział narodzenie dziecka i powrót Joachima. W tym samym czasie Joachim również miał widzenia anioła, który pocieszył go, mówiąc:
„Pan Bóg przyjął łaskawie twoją modlitwę i jałmużnę, otrzymasz córeczkę i nadasz jej na imię Maryja; ta córeczka będzie od dzieciństwa Bogu oddana i pełna Ducha Świętego”.

Małżonkowie ogromnie ucieszyli się radosną nowiną. W 45 roku życia Anny, dnia 8 września, urodziła się dziewczynka, której zgodnie ze zwyczajem żydowskim w 15 dniu nadano imię. 80 dni po narodzeniu Maryi rodzice przynieśli ją do świątyni, aby złożyć przepisaną prawem ofiarę i spełnić ślubowanie. W wieku 14 lat Maryja została żoną Józefa. Według przekazów wkrótce zmarł Joachim. Anna zamieszkała zaś z córką i jej mężem w Nazarecie, dożywszy 80 lat. W godzinie śmierci pożegnała się z najbliższymi, poleciła Bogu swego ducha i zasnęła w Panu przy błogosławieństwie Jezusa i przy modlitwie Maryi i Józefa. Ciało jej pochowano blisko ciała Joachima w Dolinie Jozafata.

Kult |

Kult Anny istniał już we wczesnym okresie chrześcijaństwa. Święto rodziców Matki Bożej obchodzono najpierw tylko na Wschodzie. Na Zachodzie wprowadzono je dopiero w X wieku. Cerkiew prosi o ich wstawiennictwo przed Bogiem w czasie każdego z odpustów, którymi kapłan kończy nabożeństwo.

Dzień obchodów

Wspomnienie liturgiczne św. Anny i św. Joachima w Kościele katolickim obchodzone jest 26 lipca.

Cerkiew prawosławna wspomina świętą kapłankę Annę trzykrotnie:

• 26 lipca/7 sierpnia^[e], tj. 7 sierpnia według kalendarza gregoriańskiego (zaśnięcie),


• 9/22 września tj. 22 września (dzień po święcie Narodzenia Matki Bożej),


• 9/22 grudnia tj. 22 grudnia (poczęcie Matki Bożej).

Patronat

Jest patronką małżeństw, matek, wdów, piekarzy i żeglarzy.

Ikonografia

W ikonografii ukazywana najczęściej z Najświętszą Marią Panną jako dziewczynką lub jako tzw. św. Anna Samotrzeć – z Maryją dziewicą i małym Jezusem. W Krzeszowie znajduje się fresk rodziny św. Anny^[1].

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Święta Anna

Zobacz w Wikiźródłach tekst litanii do św. Anny

Zobacz też |

Portal: Święci

• Anna (imię)


• kult świętych


• modlitwa za wstawiennictwem świętego


• Święta Anna Samotrzeć


• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego


• święci prawosławni


• herb Annopola


• Góra Świętej Anny

Uwagi |

Przypisy |

Bibliografia |

• 
  Święci Anna i Joachim, rodzice NMP – materiały na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 28.06.2010]


• 
  praw. Anna, matka Bogurodzicy na cerkiew.pl (opr. Jarosław Charkiewicz)


• Uniwersytecka Kolegiata św. Anny w Krakowie